του Νίκου Αντ. Πατσιαντά*
Η αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα διαχρονικά έχει ακολουθήσει μία βασανιστική για την εξέλιξη και την πλήρη ωρίμανσή της πορεία. Στο πλαίσιο του πολιτικού μας συστήματος οι μεν δυνάμεις της συντήρησης ήθελαν την αυτοδιοίκηση αφυδατωμένη από αρμοδιότητες, οι δε προοδευτικές δυνάμεις την ήθελαν να λειτουργεί με πλήρη γκάμα αρμοδιοτήτων, σύμφωνα και με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
Η αντίθεση αυτή κράτησε τον θεσμό της αυτοδιοίκησης, το κύτταρο αυτό της δημοκρατίας και της εξουσίας, σε μια κατάσταση αδράνειας για πολλές δεκαετίες με συνέπεια η ελληνική κοινωνία να στερηθεί των πλεονεκτημάτων που προσφέρει η λειτουργία μίας αυτοδιοίκησης με όλες της αρμοδιότητές της, όσον αφορά στην ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών, την αντιμετώπιση των προβλημάτων τους και την απόκτηση εμπειρίας και κουλτούρας αυτοδιαχείρισης.
Μετά την είσοδο της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση κατά τη δεκαετία του 1980 η χώρα μας άρχισε να προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα που απαιτούσε η ένταξη, όσον αφορά στη διεύρυνση των αρμοδιοτήτων της αυτοδιοίκησης και με πολλές παλινδρομήσεις, λόγω της προαναφερθείσης αντίθεσης μεταξύ των προοδευτικών δυνάμεων και των δυνάμεων της συντήρησης, όσον αφορά στο εύρος των αρμοδιοτήτων της αυτοδιοίκησης, η τελευταία έφθασε στη μορφή που έχει σήμερα, των συντηρητικών δυνάμεων μόνιμα να παίρνουν κατά κανόνα αρνητική θέση όσον αφορά στη διεύρυνση των αρμοδιοτήτων της αυτοδιοίκησης.
Με το νέο όμως θεσμικό πλαίσιο που ισχύει σήμερα στην τοπική αυτοδιοίκηση (Δήμοι και Περιφέρειες) οι εκλογές για την ανάδειξη των τοπικών αρχών αποτελούν ένα κρίσιμο γεγονός αναφορικά με την αναπτυξιακή προοπτική των Δήμων και των Περιφερειών και τη δημοκρατική λειτουργία τους.
Ειδικότερα για τους Δήμους:
• Τα δημοτικά συμβούλια σε αντίθεση με το παρελθόν αποτελούν πλέον την τοπική βουλή-κυβέρνηση με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την προοπτική και τον σχεδιασμό ανάπτυξης του κάθε Δήμου.
• Η κεντρική κυβέρνηση δεν έχει πλέον τη δυνατότητα παρέμβασης στους Δήμους και ο σχεδιασμός του μέλλοντος και της αναπτυξιακής πορείας κάθε Δήμου ακολουθεί τη γραμμή Δήμος – Περιφέρεια – Βρυξέλλες.
• Το επίπεδο της σύνθεσης του Δημοτικού Συμβουλίου και η δημοκρατική λειτουργία του, όπως είναι ευνόητο, αποτελούν κρισιμότατους πλέον παράγοντες για το μέλλον και την προοπτική κάθε Δήμου και επιβάλλεται στο δημοτικό συμβούλιο να μετέχει ότι καλύτερο διαθέτει ένας Δήμος από πλευράς ικανοτήτων, ήθους και διορατικότητας.
Ο Δήμος Βόλου, ένας μεγάλος πλέον Δήμος, την τελευταία πενταετία είναι προφανές ότι διέρχεται, κατά την εκτίμησή μου, μία περίοδο περιπετειώδη, πρωτόγνωρη στην ιστορία του, με έντονα τα χαρακτηριστικά της κρίσης, κατάσταση που έχει άμεσες αρνητικές επιπτώσεις, στον σχεδιασμό του μέλλοντος της πόλης μας, την προώθηση των συμφερόντων των πολιτών του Δήμου μας και την επίλυση των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο Βόλος συνολικά.
Είναι προφανές ότι η κατάσταση αυτή πρέπει να ανατραπεί και ο Δήμος Βόλου να επανέλθει στην κατάσταση που αντιστοιχεί στη διαχρονικά δημοκρατική αυτοδιοικητική του πορεία, δηλαδή στον υπεύθυνο και σοβαρό σχεδιασμό του μέλλοντός του και στη δημιουργία μιας νέας κατάστασης που θα τον επαναφέρει στην πρωτοπορία της αυτοδιοίκησης.
Το προπαγανδιστικό τρικ, η ασύμμετρη μεγέθυνση και προβολή, σε σχέση με τις πραγματικές διαστάσεις, ενός δήθεν έργου που έχει δήθεν πραγματοποιηθεί στην πόλη μας την τελευταία πενταετία, ενώ ο Βόλος ουσιαστικά υπήρξε ανύπαρκτος πανελληνίως, μαζί με συμπεριφορές και ύφος εξουσίας αντίθετο με τις δημοκρατικές και πολιτιστικές παραδόσεις της πόλης μας, είναι ξεκάθαρο και βέβαιο ότι έχουν γίνει αντιληπτά από την πλειοψηφία του βολιώτικου λαού, που στοχεύουν και ποιος είναι ο πραγματικός σκοπός αυτών που υπηρετούν τέτοιες συμπεριφορές.
Το διακύβευμα – δίλημμα επομένως των φετινών αυτοδιοικητικών εκλογών για τον Δήμο Βόλου είναι κρίσιμο, όσο ποτέ άλλοτε. Είτε συνεχίζεται η υπάρχουσα σήμερα, κατά την εκτίμησή μου, νοσηρή και περιθωριακή κατάσταση, είτε ο Βόλος επανέρχεται στην εποχή που ήταν Δήμος πιλότος στη χώρα μας και την Ευρωπαϊκή Ένωση με συνεχείς επιτυχίες και κατακτήσεις.
Η επιλογή, όπως είναι ευνόητο, θα γίνει με την ψήφο των πολιτών του Δήμου Βόλου και είναι κρισιμότατη. Γι’ αυτό απαιτείται να επιδειχθεί σύνεση και ωριμότητα. Η αυτοδιοίκηση έχει ανάγκη από ικανούς και τίμιους ηγέτες που θα την υπηρετήσουν με αποκλειστικό σκοπό την προκοπή και την ευημερία των τοπικών κοινωνιών. Και δεν πρέπει να ξεχνάει κάθε πολίτης ότι στις εκλογές την λάθος επιλογή την αντιλαμβάνεται κανείς όταν είναι πλέον αργά…
*δικηγόρου, υποψήφιου δημοτικού συμβούλου Βόλου του Συνδυασμού, «Βόλος-Ανατροπή-Δημιουργία», με υποψήφιο δήμαρχο τον Απόστολο Παπαδούλη