Του Πάνου Σταυρόπουλου,
σύμβουλου σταδιοδρομίας (ΜΑ)
H αλλαγή καριέρας στην ηλικία των 40 και 50 έχει γίνει διαδεδομένο φαινόμενο, αμφισβητώντας τη συμβατική αντίληψη ότι τα άτομα εγκαθίστανται από νωρίς σε ένα ισόβιο επάγγελμα. Η ανάγκη για αλλαγή καριέρας επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες όπως η προσωπική ανάπτυξη, οι οικονομικές απαιτήσεις, η εξελισσόμενη δυναμική του εργασιακού χώρου, η αλλαγή προτεραιοτήτων.
Προσωπική ανάπτυξη και ολοκλήρωση
Πολλοί ενήλικες στα 40 και 50 τους αλλάζουν σταδιοδρομία με γνώμονα την αναζήτηση προσωπικής ολοκλήρωσης και ανάπτυξης. Καθώς τα άτομα ωριμάζουν, μπορεί να επανεκτιμήσουν τις αξίες, τα πάθη και τις φιλοδοξίες τους, συνειδητοποιώντας ότι η τρέχουσα καριέρα τους μπορεί να μην ευθυγραμμίζεται με την εξελισσόμενη αίσθηση του σκοπού τους. Τα άτομα συχνά στην ηλικία αυτή έχοντας μάθει καλύτερα τον εαυτό τους, αναζητούν επαγγέλματα που ανταποκρίνονται καλύτερα στις προσωπικές τους αξίες.
Τεχνολογικές εξελίξεις και εξέλιξη του κλάδου
Οι ραγδαίες τεχνολογικές εξελίξεις και η ψηφιοποίηση πολλών τομέων εργασίας έχουν καταστήσει ορισμένες δεξιότητες παρωχημένες, ενώ δημιουργούν ζήτηση για νέες. Οι ενήλικες στα 40 και 50 τους μπορεί να βρεθούν σε επαγγέλματα που έχουν υποστεί σημαντικές αλλαγές, καθιστώντας αναγκαία την απόκτηση νέων δεξιοτήτων για να παραμείνουν επίκαιροι. Μια έκθεση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ υποδεικνύει ότι η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση έχει οδηγήσει σε σημαντικό έλλειμμα δεξιοτήτων, αναγκάζοντας τα άτομα να προσαρμοστούν ή να μεταβούν σε επαγγέλματα που αξιοποιούν τις αναδυόμενες τεχνολογίες.
Οικονομικοί παράγοντες
Στην ηλικία των 40 – 50 ετών, από τη μία οι οικονομικές απαιτήσεις είναι αυξημένες και από την άλλη οι εργαζόμενοι έχουν αποκτήσει την εργασιακή πείρα και δυναμική που τους κάνει να αισθάνονται πιο σίγουροι για τις ικανότητές τους ώστε να απαιτούν και περισσότερα χρήματα γιατί τα αξίζουν. Έτσι, συχνά αν δεν υπάρχει περιθώριο οικονομικής ανέλιξης στον τομέα που ήδη βρίσκονται μεταβαίνουν σε άλλους τομείς με καλύτερες προοπτικές.
Επιθυμία για ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής
Καθώς οι επαγγελματίες εισέρχονται στη μέση ηλικία, η επιθυμία για έναν πιο ισορροπημένο και ικανοποιητικό τρόπο ζωής γίνεται συχνά προτεραιότητα. Συχνά η επαγγελματική διαδρομή μέχρι αυτήν την ηλικία είναι εξαντλητική, αφού περιλαμβάνει όλες τις θυσίες που έκανε κάποιος για να εξελιχθεί και να ανελιχθεί. Στα 40 με 50 ο εργαζόμενος αισθάνεται την ανάγκη να αποκτήσει πιο ποιοτική ζωή, με περισσότερο ελεύθερο χρόνο που θα αφιερώσει στην οικογένεια ή τον εαυτό του. Έτσι, αναζητά νέα επαγγελματικά μονοπάτια που μπορούν να του εξασφαλίσουν αυτή την πολυπόθητη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής.
Μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής και ενεργός γήρανση
Με την αύξηση του προσδόκιμου ζωής, τα άτομα στα 40 και 50 αναγνωρίζουν τις δυνατότητες για παρατεταμένη σταδιοδρομία και ενεργό γήρανση. Σε άρθρο στο Journal of Aging & Social Policy υποστηρίζεται ότι η επιθυμία για συνεχή προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη, σε συνδυασμό με τη μεγαλύτερη και υγιέστερη διάρκεια ζωής, παρακινεί τα άτομα να ακολουθήσουν νέα επαγγελματικά μονοπάτια στη μέση ηλικία αμφισβητώντας τα παραδοσιακά πρότυπα συνταξιοδότησης. Αυτές οι προοπτικές ωθούν τους ενήλικες να αγκαλιάσουν την αλλαγή βλέποντας μπροστά τους ευκαιρίες και όχι το τέλος μια διαδρομής.
Ο εργαζόμενος των 40-50 ετών έχει μπροστά του ένα επαγγελματικό ταξίδι 30 ετών. Δεν είναι ο κλασικός μεσήλικας περασμένων δεκαετιών που καρτερικά περίμενε να περάσουν τα χρόνια για να συνταξιοδοτηθεί. Έχει γνώση, πείρα, πίστη στα δυνατά του χαρακτηριστικά και βλέπει πως ο κόσμος μας όπως διαμορφώνεται εργασιακά απαιτεί την ευελιξία, το ρίσκο, την προσαρμοστικότητα, την καλλιέργεια νέων δεξιοτήτων. Έχει δικαίωμα να αναζητήσει νέα μονοπάτια, να τολμήσει, να διορθώσει λανθασμένες επιλογές του παρελθόντος. Ας το κάνει, λοιπόν.
Σε αυτήν την προσπάθεια πρέπει να αναζητήσει τους πόρους που έχει (υλικούς, αλλά και σε ανθρώπινο επίπεδο), να σχεδιάσει προσεκτικά το πλάνο του, να αναζητήσει βοήθεια σε συμβούλους σταδιοδρομίας και κυρίως να καταλάβει πως η μετάβαση μπορεί να διαρκέσει κάποια χρόνια ώστε να είναι ασφαλής.