Επιμέλεια
Μαίρη Τσακνάκη Γαβαλά
Καλεσμένη μας σήμερα η Χαρίκλεια Τσαλαπάτα.
Καλωσόρισες, Χαρίκλεια, στο Ερωτηματολόγιο του Proust. Είναι μεγάλη η χαρά για τον δάσκαλο να συζητάει με τον μαθητή του, να περηφανεύεται γι’ αυτόν, να μαθαίνει απ’ αυτόν. Σου δίνω τον λόγο. Καταγωγή, παιδικά χρόνια, σπουδές;
Κατάγομαι από τον Βόλο και τη Λάρισα. Πέρασα τα παιδικά μου χρόνια στον Βόλο. Αποφοιτώντας από το Λύκειο σπούδασα στο Τμήμα Μηχανικών Υπολογιστών και Πληροφορικής του Πανεπιστημίου Πατρών ακολουθώντας την επιστήμη υπολογιστών που ως νέος τομέας ήταν συναρπαστικός. Αυτή ήταν η αρχή ενός μεγάλου ταξιδιού μακριά από τον Βόλο, στον οποίο επέστρεψα μετά από 15 χρόνια. Στο διάστημα αυτό έλαβα μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στην επιστήμη υπολογιστών από το πανεπιστήμιο Rice που βρίσκεται στο Χιούστον του Τέξας και στη διοίκηση επιχειρήσεων (MBA) από το πανεπιστήμιο Columbia της Νέας Υόρκης και το London Business School. Αργότερα, ολοκλήρωσα το διδακτορικό μου στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Οικογένεια…
Είμαι παντρεμένη με τον μηχανικό λογισμικού Olivier Heidmann και έχω μια κόρη, τη Μαντώ. Πατέρας μου ήταν ο μηχανολόγος ηλεκτρολόγος μηχανικός Άρης Τσαλαπάτας. Παράλληλα με την εργασία του ως μηχανικός, ο πατέρας μου Άρης μαζί με τον ξάδελφο του Περικλή Τσαλαπάτα λειτουργούσαν το Πλινθοκεραμοποιείο Ν. και Σ. Τσαλαπάτα που έχει μετατραπεί σε βιομηχανικό μουσείο. Το πλινθοκεραμοποιείο ιδρύθηκε από τον παππού μου Σπύρο Τσαλαπάτα και τον αδελφό του Νικολέττο Τσαλαπάτα. Μητέρα μου είναι η Κάτια Τσαλαπάτα – Βαγενά. Έχω έναν αδελφό, τον Σπύρο Τσαλαπάτα, που είναι μέλος ΕΤΕΠ στο Τμήμα Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Ο σύζυγός μου κατάγεται από τη Γαλλία, ενώ η οικογένειά του είναι διασπαρμένη στη Γαλλία, τη Γερμανία και την Αμερική. Όταν η οικογένεια συναντιέται για τις γιορτές, στο σπίτι ακούγονται 4 γλώσσες: Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, και Ελληνικά.
Καριέρα;
Έχω εργαστεί ως stagiaire στο Von Karman Institute for Fluid Mechanics στις Βρυξέλλες. Αυτή ήταν η πρώτη μου ακαδημαϊκή εμπειρία ως τελειόφοιτος του Πανεπιστημίου Πατρών σε ένα διεθνές περιβάλλον στο εξωτερικό και μου κέντρισε το ενδιαφέρον να επιδιώξω επαγγελματική ενασχόληση που να μου δίνει την ευκαιρία να γνωρίσω άλλους πολιτισμούς. Αφού ολοκλήρωσα τις μεταπτυχιακές μου σπουδές στην Αμερική εργάστηκα ως μηχανικός υπολογιστών στην εταιρεία Oracle στο Σαν Φρανσίσκο, στο Silicon Valley, ένα χώρο με πολλή θετική ενέργεια και δημιουργικότητα όπου εκκολάπτονται νέες επιστημονικές ιδέες, ενώ το κάθε άτομο που συναντά κανείς έχει να διηγηθεί και μια ενδιαφέρουσα επιστημονικά ιστορία. Μετά από την επιστροφή μου από την Αμερική έγινα μέλος της ομάδας Κατανεμημένων Συστημάτων στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας και Έρευνας στο Ηράκλειο Κρήτης. Από το 2001 εργάζομαι στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, αρχικά στο Κέντρο Δικτύου Τηλεματικής και στη συνέχεια στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών, όπου είμαι μέλος ΕΔΙΠ διδάσκοντας μαθήματα που σχετίζονται με μαθηματικά, σχεδιασμό ψηφιακών μαθησιακών παιχνιδιών, σχεδιασμό λογισμικού, και τεχνολογία στην εκπαίδευση.
Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, προγράμματα και συνεργασίες.
Τα επιστημονικά μου ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν τον συνδυασμό ψηφιακής τεχνολογίας και καινοτόμων μεθοδολογιών μάθησης, όπως την προβληματοκεντρική μάθηση, την ενεργή μάθηση, τη μάθηση μέσω εμπειρίας, τη συνεργατική μάθηση, και άλλες, για το κτίσιμο γνώσεων και δεξιοτήτων για τον 21ο αιώνα. Με ενδιαφέρει το πώς η ψηφιακή τεχνολογία μπορεί να κάνει τη ζωή μας καλύτερη σε όλους τους τομείς. Συνεργάζομαι από το 2001 με ερευνητικές ομάδες από την Ευρώπη και πρόσφατα και από την Ασία, υλοποιώντας ερευνητικά έργα σε διεθνείς κοινοπραξίες. Σταδιακά, το δίκτυο συνεργασίας αναπτύσσεται όλο και περισσότερο. Μέχρι σήμερα έχω συνεργαστεί με πάνω από 50 οργανισμούς από το εξωτερικό υλοποιώντας πάνω από 40 ερευνητικά έργα. Τα έργα αυτά υλοποιούνται στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας από έναν πυρήνα πολύ ικανών επιστημονικών συνεργατών, με τους οποίους έχω μακροχρόνια συνεργασία. Πολλοί από αυτούς είναι απόφοιτοι του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Πρόσφατα ασχολούμαι με τον σχεδιασμό ψηφιακών μαθησιακών παιχνιδιών σε ευρέα αντικείμενα, όπως την επίλυση προβλημάτων, την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών, την υπεύθυνη διαχείριση φυσικών πόρων, τις ξένες γλώσσες, τον προγραμματισμό, την κριτική σκέψη και άλλα. Επιπλέον ασχολούμαι με την εφαρμογή της σχεδιαστικής σκέψης, μιας μεθόδου που εισάγει την ανθρώπινη εμπειρία στον σχεδιασμό καινοτόμων λύσεων σε δύσκολες προκλήσεις της βιομηχανίας και της κοινωνίας μέσα από διαδικασίες ενσυναίσθησης, διερεύνησης και ιδεασμού που συμβάλλουν στην καλύτερη κατανόηση πραγματικών αναγκών, συναισθημάτων και εμπειριών.
Πόσο χρήσιμες είναι για σένα οι ξένες γλώσσες;
Οι ξένες γλώσσες είναι πολύτιμες ως εργαλείο επικοινωνίας, συνεργασίας, ενημέρωσης και μάθησης σε έναν κόσμο που είναι όλο και περισσότερο διασυνδεδεμένος. Ειδικά στον τομέα της επιστήμης υπολογιστών το μεγαλύτερο κομμάτι τους δουλειάς υλοποιείται μέσα από συνεργασίες με ερευνητικές ομάδες από το εξωτερικό σε ξένη γλώσσα, κυρίως τα Αγγλικά.
Η κόρη σου ποιες γλώσσες μαθαίνει;
Η κόρη μου μαθαίνει Αγγλικά, Γαλλικά και Γερμανικά.
Τα χόμπι σου;
Ανάμεσα στη διδασκαλία και την ερευνητική δραστηριότητα, ο ελεύθερος χρόνος μου είναι ελάχιστος. Τα χόμπι μου είναι η άσκηση, η ιστιοπλοΐα και το σκι. Αν και μου αρέσει το διάβασμα, μπορώ να διαβάζω μόνο σε περιόδους ηρεμίας, όπως για παράδειγμα στις διακοπές μου.
Covid-19…. Μας πήγε πολύ πίσω; Πώς χειρίστηκες αυτόν τον απρόσμενο επισκέπτη;
Ο Covid-19 μάς έχει επηρεάσει όλους. Αντιμετώπισα τη δύσκολη κατάσταση προσαρμόζοντας την καθημερινότητά μου και χρησιμοποιώντας την ψηφιακή τεχνολογία για να συνεχίσω απρόσκοπτα τις επαγγελματικές μου δραστηριότητες και να διατηρήσω την επικοινωνία με συνεργάτες και φίλους. Ήταν επίσης μια ευκαιρία να προσέξω περισσότερο την υγεία μου και να ασκούμαι πιο συστηματικά.
Μελλοντικά σχέδια του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας;
Μελλοντικά σχέδιά μου αφορούν τη διεύρυνση της ερευνητικής δραστηριότητας και των συνεργασιών στην Ελλάδα και το εξωτερικό πάνω στο αντικείμενο των ψηφιακών τεχνολογιών μάθησης για την ανάπτυξη καινοτόμου σκέψης, βασικών γνώσεων και ήπιων δεξιοτήτων σε ευρείες ομάδες, από μαθητές προσχολικής ηλικίας μέχρι μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, φοιτητές, επαγγελματίες, και ενήλικες. Επιδιώκω την εφαρμογή των αποτελεσμάτων της ερευνητικής δραστηριότητας στα μαθήματα που διδάσκω και την προώθησή τους σε μαθησιακές δράσεις μέσα και έξω από τον πανεπιστημιακό χώρο. Για παράδειγμα, πρόσφατα η ομάδα μου συνδιοργάνωσε διεθνές θερινό σχολείο καινοτομίας στον Βόλο με τη συμμετοχή φοιτητών από την Πορτογαλία, την Πολωνία, τη Βουλγαρία, την Εσθονία και την Ελλάδα, ενώ συνδιοργανώσαμε αντίστοιχο διεθνές θερινό σχολείο στην Πορτογαλία πριν από μερικούς μήνες με τη συμμετοχή και Ελλήνων φοιτητών. Στο τέλος Ιουνίου διοργανώνουμε εβδομαδιαία εκπαίδευση διδασκόντων σε θέματα καινοτομίας στο Ανόι του Βιετνάμ με συμμετοχή καθηγητών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από την Ευρώπη και την Ασία με στόχο τη μεταφορά τεχνογνωσίας σχετικά με την ανάπτυξη δεξιοτήτων καινοτομίας. Τους επόμενους μήνες προγραμματίζουμε δωρεάν εκπαίδευση ατόμων 40 ετών και άνω σε ψηφιακές δεξιότητες, που θα πραγματοποιηθεί στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Οι δραστηριότητες αυτές διασφαλίζουν ότι τα αποτελέσματα της ερευνητικής εργασίας, όπως μαθησιακές μεθοδολογίες και εκπαιδευτικά λογισμικά, διαχέονται έξω από το πανεπιστήμιο και ωφελούν τις ομάδες για τις οποίες έχουν σχεδιαστεί.