Με 18 χρόνια προϋπηρεσίας στον χώρο της εκπαίδευσης, η νηπιαγωγός Έλενα Στανιού, διδάκτωρ παιδικής λογοτεχνίας στο ΠαΣημανεπιστήμιο Θεσσαλίας, αλλά και μητέρα τριών παιδιών, έχει ασχοληθεί αρκετά με το ζήτημα της προσαρμογής των νηπίων και τα πρώτα τους βήματα στο σχολικό περιβάλλον. Η παρουσία στο σχολείο αποτελεί μία από τις σημαντικότερες αλλαγές στη ζωή ενός παιδιού, που καλείται για πρώτη φορά να κινηθεί εκτός της ασφάλειας που παρέχει η οικογένεια.
Η κ. Έλενα Στανιού μίλησε για τα άγχη και τις φοβίες του παιδιού προσχολικής ηλικίας με την είσοδό του στο σχολείο, αλλά και τον ρόλο που καλείται να παίξει το νηπιαγωγείο. «Πολλοί παράγοντες μπορούν να δημιουργήσουν άγχος», υπογράμμισε η κ. Στανιού, εξηγώντας τους λόγους στη συνέχεια: «Μπορεί να είναι η πρώτη φορά που πηγαίνει στο σχολείο και να μην έχει περάσει από παιδικό σταθμό νωρίτερα. Ακόμη και να μην έχει ξαναβρεθεί σε παρέα και ξαφνικά να βρεθεί σε ένα νέο περιβάλλον, πρωτόγνωρο γι’ αυτό. Πόσο μάλλον όταν είναι προσκολλημένο στους δύο γονείς και δεν έχει φύγει από το σπίτι, ούτε για να πάρει μέρος σε οικογενειακές δραστηριότητες. Τότε τι γίνεται: Δεν έχουμε σωστή προετοιμασία του παιδιού για να φύγει από το σπίτι. Αυτό σημαίνει ότι η οικογένεια τα πρώτα χρόνια του παιδιού πρέπει να το βγάζει έξω, να συναναστρέφεται με συνομήλικούς του. Ίσως οι γονείς να έχουν πολλές ευθύνες, να κλείνονται στο σπίτι και να είναι αναγκασμένοι να σκεφτούν τα θέματά τους. Οπότε απασχολούν τα παιδιά με ένα dvd, ή στον υπολογιστή, ακόμη και με ένα tablet. Οτιδήποτε, γιατί η τεχνολογία έχει εισβάλλει άσχημα στη ζωή μας από μικρή ηλικία. Έτσι, απομονώνονται, δεν έχουν μάθει να συναναστρέφονται με άλλα παιδιά».
Σε αυτές τις περιπτώσεις σημαντική είναι η παρουσία των εκπαιδευτικών και ο τρόπος που καλούνται να αντιμετωπίσουν ένα τέτοιο περιστατικό, με την κ. Στανιού να λέει: «Την πρώτη ημέρα στο σχολείο γίνεται ο αγιασμός. Τυχόν τέτοια προβλήματα διακρίνονται στη συνέχεια. Ευτυχώς δεν είναι συνηθισμένο το φαινόμενο. Όμως, όταν το συναντάμε, τότε υπάρχει θέμα. Το παιδάκι κλαίει και δεν μπαίνει μέσα στην τάξη. Είμαστε υποχρεωμένοι με πολύ ήρεμες κινήσεις και με κουβέντα που θα δημιουργήσει εμπιστοσύνη στο παιδί και τον γονιό, να καταλάβει ότι θα νιώσει καλά και ότι άλλα παιδάκια δεν έχουν ξαναφύγει από το σπίτι. Μπορεί κάποιο πιο θαρραλέο παιδί που είναι φίλοι, να έρθει και να το πάρει από το χέρι. Βρίσκουμε τακτικές, ώστε να μη δημιουργεί στο παιδί η έννοια ότι το εγκλωβίζουμε και να σκέφτεται πως θα με πάρουν και δεν θα ξαναγυρίσω στους γονείς μου».
Το διάστημα προσαρμογής ποικίλλει για κάθε παιδί, με την έμπειρη νηπιαγωγό να επισημαίνει: «Από μία, δύο, τρεις ημέρες μπορεί να πάρει μέχρι δύο εβδομάδες, αλλά και παραπάνω. Ανάλογα το παιδί, το πώς έχει μεγαλώσει, τα ερεθίσματα που έχει δεχθεί και ανάλογα τι εικόνα έχει στο μυαλό του. Μπορεί ενδεχομένως να πέρασε πρόσφατα μία φοβία. Να έφυγε ο πατέρας π.χ. λόγω του επαγγέλματος, να είναι ναυτικός. Να μην έχει συνειδητοποιήσει το παιδί τι συμβαίνει στην οικογένεια και να βάλει στο μυαλό του ότι «πού θα μ’ αφήσει η μαμά, θα πάει να βρει τον μπαμπά και δεν θα έρθει ξανά για να με πάρει». Το νήπιο πείθεται πιο εύκολα σε σχέση με ένα προνήπιο. Παίζει ρόλο και η ηλικία τους. Ένα προνήπιο χρειάζεται πιο μαλακούς χειρισμούς, γλυκιά φωνή, καθόλου βία. Δεν το τραβάμε να μπει μέσα με το ζόρι. Τότε θα έχουμε τα αντίθετα ακριβώς αποτελέσματα. Να υπάρχει εμπιστοσύνη ότι η μητέρα του θα έρθει να το ξαναπάρει».
Όσο για το εάν υπέπεσαν στην αντίληψή της παρόμοια περιστατικά στο ξεκίνημα της φετινής σχολικής χρονιάς η κ. Στανιού είπε: «Έτυχε να μάθω για δυο-τρία περιστατικά. Κάθε νηπιαγωγείο καλείται να αντιμετωπίσει τέτοιες καταστάσεις στο ξεκίνημα της χρονιάς. Δεν είναι εύκολο το θέμα της προσαρμογής. Γι’ αυτό δεν πρέπει οι γονείς να αμελούν τη σωστή προετοιμασία των παιδιών τους για τις πρώτες ημέρες στο σχολείο».