Σημαντικά χαμηλότερος σε σχέση με τους διεθνείς δείκτες είναι ο μέσος όρος ψυχικής ευεξίας των μαθητών Γυμνασίων και Λυκείων, σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το ΤΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, η οποία συσχέτισε την ψυχολογική διάθεση των εφήβων με την άσκηση στην εποχή της καραντίνας.
Συμμετείχαν συνολικά 1.000 αγόρια και κορίτσια και τα αποτελέσματα έδειξαν, πόσο καθοριστική είναι η επίδραση της φυσικής άσκησης στην ψυχική ευεξία των μαθητών.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε από το Εργαστήριο Ψυχολογίας της Άσκησης και ποιότητας ζωής του Τμήματος Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και πιο συγκεκριμένα από τον αντιπρύτανη και καθηγητή Αθλητικής Ψυχολογίας κ. Γιάννη Θεοδωράκη, τον καθηγητή Ψυχολογίας της Απόδοσης στον Αθλητισμό κ. Αντώνη Χατζηγεωργιάδη και συνεργάτες. Όπως τονίζεται στην έρευνα «η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας επισημαίνει μεταξύ των προβλημάτων που προκύπτουν από την πανδημία και αυτό της υποκινητικότητας. Η υποκινητικότητα, τονίζει, και η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας έχουν αρνητική επίδραση στην υγεία, στην ψυχική ευεξία και στην ποιότητα ζωής των ατόμων όλων των ηλικιών.
Ο περιορισμός λόγω καραντίνας αυξάνει το στρες και βλάπτει την ψυχική υγεία. Για τον λόγο αυτό, το Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας σε πρόσφατη έρευνα εξέτασε τη σχέση της φυσικής δραστηριότητας με την ψυχική διάθεση και την ευεξία σε 1.000 περίπου αγόρια και κορίτσια Γυμνασίων και Λυκείων της χώρας, κατά την περίοδο εφαρμογής των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης. Τα δεδομένα της έρευνας συγκεντρώθηκαν σε περίοδο, κατά την οποία βρισκόταν σε ισχύ η τηλεκπαίδευση και η αναστολή λειτουργίας σχεδόν όλων οργανωμένων μορφών άσκησης και άθλησης, μέτρων που περιορίζουν σημαντικά την κινητικότητα των παιδιών».
Οι καθηγητές επισήμαναν πως «όπως ήταν φυσικό, παρατηρήθηκε έλλειμα φυσικής δραστηριότητας σε σχέση με τις οδηγίες της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, οι οποίες συστήνουν κατ’ ελάχιστον μία ώρα άσκηση την ημέρα και κάθε μέρα για την προάσπιση της υγείας για τις ηλικίες αυτές».
Χαμηλότερος δείκτης ψυχικής ευεξίας
Ένα ακόμη ενδιαφέρον συμπέρασμα της έρευνας ήταν πως «με βάση το ψυχομετρικό εργαλείο της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας για την ψυχική ευεξία που χρησιμοποιήσαμε στη μελέτη, βρέθηκε ότι ο μέσος όρος ήταν σημαντικά χαμηλότερος από τις νόρμες που υποδεικνύουν μία μέτρια ευεξία (μέσος όρος 12.7 σε πιθανό εύρος από 0 μέχρι 25). Ενδεικτικό της σοβαρότητας, η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας θεωρεί ότι βαθμολογία χαμηλότερη από 13 αντανακλά χαμηλή αίσθηση «καλής ζωής» και σηματοδοτεί την ανάγκη για διερεύνηση πιθανής ύπαρξης κατάθλιψης». «Ωστόσο, είναι σημαντικό να σημειώσουμε, ότι η συχνότητα της φυσικής δραστηριότητας σχετίστηκε θετικά με την καλή διάθεση και με την ευεξία. Δηλαδή, όσο περισσότερο γυμνάζονταν ή περπατούσαν τα παιδιά, τόσο καλύτερη ήταν η ψυχική τους ευεξία. Τα παιδιά που είναι μέλη αθλητικών συλλόγων ακόμα και σε καθεστώς καραντίνας και αποχής από τον αθλητισμό, ανέφεραν πιο συχνή φυσική δραστηριότητα, τόσο μέσα στο σπίτι, αλλά και κυρίως έξω από αυτό, και παράλληλα υψηλότερη θετική διάθεση και ενέργεια και χαμηλότερο εκνευρισμό. Ακολούθως είχαν σημαντικά υψηλότερο δείκτη ευεξίας (μέσος όρος 13,9), σε σύγκριση με παιδιά που δεν συμμετέχουν σε αθλητικούς συλλόγους (μέσος όρος 11,2)», τονίζεται στην έρευνα.
Αξιοποίηση του προσφερόμενου χρόνου για άσκηση
Στην έρευνα επισημαίνεται πως «τα ευρήματα αναδεικνύουν τις σημαντικές επιπτώσεις των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης στην ψυχολογία των παιδιών, ωστόσο, τονίζουν τη σημασία της άσκησης και σηματοδοτούν την ανάγκη για προώθηση της φυσικής δραστηριότητας για τη μετρίαση των επιπτώσεων και την προαγωγή της ψυχικής υγείας και της ποιότητας ζωής των παιδιών.
Στις μέρες της πανδημίας, ο προσφερόμενος χρόνος για άσκηση σε εξωτερικούς χώρους, όπως είναι το περπάτημα ή το τρέξιμο, πρέπει να αξιοποιείται από όλους, αν είναι δυνατόν. Βεβαίως οι πόλεις μας δεν προσφέρουν αυτούς τους χώρους, τα πεζοδρόμια είναι ακατάλληλα, τα πάρκα λίγα, και τα μονοπάτια ανύπαρκτα. Συνεπώς, είναι χρήσιμο να μπορούν τα παιδιά, να εκμεταλλευτούν και τις ευκαιρίες άσκησης στο σπίτι. Για τον σκοπό αυτό μπορεί κανείς να αξιοποιήσει προγράμματα άσκησης από μια αναζήτηση στο διαδίκτυο, όπου υπάρχουν πολλά. Μπορεί να κάνει στατικές σωματικές ασκήσεις, και αν έχει στη διάθεσή του ασκήσεις με μικρά βαράκια και όργανα γυμναστικής. Λίγο φαντασία χρειάζεται, για να μπορούμε να ασκούμαστε μέσα στο πλαίσιο των μέτρων προστασίας, λίγο κουράγιο και λίγο περισσότερη αισιοδοξία».