Σαν τα μανιτάρια ξεφυτρώνουν τα ΑΤΜ ή ανταλλακτήρια για bitcoin, αυτόματες μηχανές, μέσω των οποίων μπορεί ο κάθε ενδιαφερόμενος να καταθέσει μετρητά, ώστε να αγοράσει το ψηφιακό νόμισμα, πιστώνοντας έτσι το ψηφιακό του πορτοφόλι. Χαρακτηριστικό είναι ότι τα ανταλλακτήρια σε όλη την Ελλάδα έχουν φτάσει τα 56, τοποθετημένα ακόμα και σε ψιλικατζίδικα, ενώ στον Βόλο έχουν τοποθετηθεί δύο αυτόματες μηχανές σε σούπερ μάρκετ και ένα βρίσκεται στη γειτονική Λάρισα.
Πού, όμως, οφείλεται η αυξανόμενη δημιουργία ανταλλακτηρίων του bitcoin; Ο δρ. Νικόλαος Αθ. Κυριαζής, διδάσκων Νομισματικής, Τραπεζικής και Χρηματοοικονομικής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, επισήμανε πως «έχει συμπληρωθεί ένα έτος από το ξέσπασμα της Covid-19. Κατά τη διάρκεια αυτού του έτους τα καθιερωμένα περιουσιακά στοιχεία (π.χ. μετοχές υψηλής κεφαλαιοποίησης) υπέστησαν πολύ έντονους κλυδωνισμούς, που οδήγησαν σε πτώση της αξίας τους κατά 40% και περισσότερο. Ο χρυσός αποτέλεσε τον πολιορκητικό κριό, στην προσπάθεια συγκράτησης των αποδόσεων των χαρτοφυλακίων σε αξιοπρεπή επίπεδα. Πιθανότατα όμως η άνοδος της αγοραίας αξίας του χρυσού δεν ήταν αρκετή, για να ικανοποιήσει μια μεγάλη μερίδα επενδυτών, που επιδιώκει πολύ υψηλά κέρδη, σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Το bitcoin και τα όμοια με αυτό κρυπτονομίσματα σημείωσαν τεράστια πτώση στις αρχές εμφάνισης του κορωνοϊού, όμως ακολούθησαν εξωπραγματικά ανοδική πορεία, με την πρώτη ελπιδοφόρα είδηση για την παρασκευή εμβολίου. Δικαιολογώντας στο έπακρο τον χαρακτηρισμό τους ως εξαιρετικά απρόβλεπτα επενδυτικά στοιχεία, τα κρυπτονομίσματα επιβεβαιώνουν ακόμη μια φορά, ότι είναι πιο ευμετάβλητα ως προς την αγοραία αξία τους, ακόμη κι από το ίδιο το επενδυτικό συναίσθημα, το οποίο έχει συνεχώς τα πάνω και τα κάτω του κατά τη διάρκεια κρίσεων».
Ο ίδιος απαντώντας στο αν ήταν κατάλληλες οι συνθήκες, ώστε να αναδειχθεί το bitcoin σε παγκόσμια δημοφιλή επενδυτικό προορισμό, σημείωσε ότι «κατά τη διάρκεια του 2020, ο έντονος φόβος για μείωση της πρόσβασης σε ρευστότητα οδήγησε στην άμεση λήψη μέτρων από τις κεντρικές αρχές, όπως η άμεση έγχυση ενέσεων ρευστότητας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Επιπλέον, οι επιχειρήσεις προσπάθησαν, στον βαθμό που κατέστη δυνατόν, να μετεξελιχθούν, συμβαδίζοντας με τις επιταγές της εργασίας εξ’ αποστάσεως. Αναπόφευκτο ήταν και οι επενδυτές να στραφούν σε νέους επενδυτικούς τίτλους, οι οποίοι επέτρεπαν την αγορά τους σε πολύ χαμηλή τιμή, λόγω της συγκυρίας, αλλά που είχαν αποδείξει (κατά το 2017) ότι έχουν δυναμική εκτόξευσης, όταν υπάρχουν ευνοϊκές συνθήκες. Προσωπικά, πιστεύω ότι η άνοδος του bitcoin, που συμπαρέσυρε και τα υπόλοιπα κρυπτονομίσματα προς τα πάνω, δεν αποτέλεσε έκπληξη, για όσους ασχολούνται με τη συμπεριφορά των αγορών». Όσον αφορά στον λόγο που σημειώνεται αύξηση των ανταλλακτηρίων του bitcoin πανελλαδικά και στον Βόλο, αλλά και τη Λάρισα, ο διδάσκων Νομισματικής, Τραπεζικής και Χρηματοοικονομικής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας ανέφερε ότι «πρώτα από όλα, πρέπει να αναρωτηθούμε, αν το bitcoin μπορεί να γίνει καθιερωμένο νόμισμα, που να χρησιμοποιείται στις καθημερινές συναλλαγές. Αυτό είναι εξαιρετικά δύσκολο, αν δεν αλλάξει το πρωτόκολλο, με το οποίο δημιουργήθηκε το bitcoin, καθώς δεν προβλέπει την ύπαρξη υποδιαιρέσεων στην αξία. Με άλλα λόγια, δεν είναι δυνατόν να διεξάγονται καθημερινές αγοραπωλησίες χαμηλής αξίας, μέσω ενός νομίσματος που αξίζει πάνω από 30.000 δολάρια. Πιστεύω ότι το bitcoin θα παραμείνει περισσότερο επενδυτικό, παρά καταναλωτικό εργαλείο και θα συνεχίσει να χρησιμοποιείται μόνο για αγοραπωλησίες υψηλής αξίας, όχι για τις συνηθισμένες συναλλαγές». Σύμφωνα με τον κ. Κυριαζή, «η αυξανόμενη δημοφιλία τους όμως πιθανότατα θα προκαλέσει την καθιέρωση των στενών του υποκατάστατων στις συνειδήσεις των καταναλωτών. Επικρατέστερο ως δεύτερο πιο δημοφιλές νόμισμα είναι το ripple, το οποίο μοιάζει σε πολλά χαρακτηριστικά με το bitcoin και έχει πολύ χαμηλή τιμή, άρα είναι εύκολα προσβάσιμο στο ευρύ κοινό. Θεωρώ ότι τα ανταλλακτήρια bitcoin αποτελούν μόνο τη βάση για την επέκταση σε ανταλλαγές μέσω και λοιπών δημοφιλών νομισμάτων».
«Ψηφιακό ευρώ»
Το bitcoin πάντως και τα υπόλοιπα κρυπτονομίσματα που κυκλοφορούν, έχουν προβληματίσει έντονα όλη την υφήλιο, αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Για αυτό τον λόγο χώρες της Ε.Ε. άσκησαν πιέσεις στην Κομισιόν, να θέσει ισχυρούς και ξεκάθαρους κανόνες για τα ψηφιακά νομίσματα. Από την άλλη η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πρωτοστατεί και στις προσπάθειες των μεγαλύτερων κεντρικών τραπεζών του κόσμου, να δημιουργήσουν τα δικά τους ψηφιακά νομίσματα. Για αυτό τον λόγο προσφάτως ανακοινώθηκε πως η ΕΚΤ εντείνει τη δουλειά της πάνω σε ένα «ψηφιακό ευρώ», σε μια προσπάθεια να διασφαλίσει ότι το κοινό νόμισμα είναι έτοιμο για την ψηφιακή εποχή, με τις εκτιμήσεις να θεωρούν ότι το ψηφιακό ευρώ θα είναι έτοιμο να κυκλοφορήσει μέσα στα επόμενα 2-4 χρόνια. Η πανδημία πάντως του κορωνοϊού επιταχύνει τις σκέψεις των κεντρικών τραπεζών για τη δημιουργία μιας ψηφιακής εκδοχής των νομισμάτων τους.