Έλλειψη διατροφικής παιδείας από τους γονείς
Η παιδική παχυσαρκία είναι η νέα μάστιγα που πλήττει τη χώρα μας και οι ειδικοί επιρρίπτουν την ευθύνη στα σχολικά κυλικεία, τα οποία εξακολουθούν να προσφέρουν τρόφιμα, που δεν συμβάλουν στην διατήρηση της καλής φυσικής κατάστασης στους μαθητές, παρ’ ότι ένας στους τρεις έχει παραπανίσια κιλά. Χειρότερη είναι η εικόνα των αγοριών, που ένα στα δύο είναι υπέρβαρο.
Ρεπορτάζ:
ΣΟΦΙΑ ΜΑΥΡΑΝΤΖΑ
Υπεύθυνοι φαίνεται πως είναι η ελλιπής διατροφική εκπαίδευση των μαθητών στο σχολείο, αλλά και οι γονείς, που με το δικό τους τρόπο δεν δίνουν το καλό παράδειγμα και, λόγω του φορτωμένου τους προγράμματος, παραγγέλνουν έτοιμο φαγητό στο σπίτι.
Οι γονείς αποτελούν το ισχυρότερο πρότυπο για κάθε παιδί και θα πρέπει να επιδεικνύουν συμπεριφορά, που να συνάδει με τη διατροφική συνείδηση, η οποία καλλιεργείται στο σπίτι. «Η διατροφή των παιδιών είναι ιδιαίτερα σημαντική, διότι βρίσκονται σε περίοδο, όπου ο οργανισμός τους αναπτύσσεται και έχει ανάγκη από ποικιλία θρεπτικών συστατικών. Οι γονείς πρέπει να μεριμνούν για την υγεία τους στην τρέχουσα φάση της ζωής τους, αλλά και μακροπρόθεσμα, ευαισθητοποιώντας τα για τη σημασία της υγιεινής διατροφής» τονίζει η διαιτολόγος- διατροφολόγος Δήμητρα Σερμέτη.
Όσον αφορά στην παιδική παχυσαρκία η ίδια λέει: «Το σχολικό περιβάλλον αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης παιδικής παχυσαρκίας, με τρεις κυρίως τρόπους. Με την απουσία προώθησης και εφαρμογής προγραμμάτων Αγωγής Υγείας στο χώρο του σχολείου, με αποτέλεσμα την ελλιπή ενημέρωση και εκπαίδευση των μαθητών, των εκπαιδευτικών και του λοιπού σχολικού προσωπικού σε θέματα υγείας, διατροφής και άσκησης, με την έλλειψη υγιεινών τροφίμων στο κυλικείο και με τις ανεπαρκείς αθλητικές εγκαταστάσεις και την απουσία παροχής μη ανταγωνιστικών, αλλά και ανταγωνιστικών σωματικών δραστηριοτήτων για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων, που χρειάζονται τα παιδιά, για να συμμετέχουν στη διά βίου σωματική άσκηση».
Τα προγράμματα διατροφικής αγωγής που γίνονται στο πλαίσιο της ευέλικτης ζώνης διδασκαλίας, αποτελούν το θεμέλιο λίθο για την απόκτηση σωστής διατροφικής συνείδησης στο χώρο του σχολείου και έτσι το κυλικείο έρχεται σε δεύτερη μοίρα.
Τέτοιου είδους προγράμματα υπάρχουν σε εβδομαδιαία βάση και είναι τρίωρης διάρκειας στις πρώτες τέσσερις τάξεις του Δημοτικού, ενώ περιορίζονται σε μονόωρα στην Πέμπτη και την Έκτη Δημοτικού.
Με τεχνικές βιωματικής μάθησης εφαρμόζονται τα προγράμματα διατροφικής αγωγής στο σχολείο και λειτουργούν διαδραστικά, περιλαμβάνοντας τη συμμετοχή των γονέων σε εργασίες για το σπίτι.
Η κ. Σερμέτη επισημαίνει πως «έρευνες που επικεντρώνονται στην καταγραφή των διατροφικών συνηθειών των μαθητών στον χώρο του σχολείου, διαπιστώνουν ότι οι μαθητές που επιλέγουν να καταναλώνουν τρόφιμα από το κυλικείο του σχολείου, εμφανίζουν υψηλότερη πρόσληψη ενέργειας (θερμίδων) και κορεσμένου λίπους, σε σχέση με τους μαθητές που φέρνουν τρόφιμα από το σπίτι. Αυτός είναι ένας παράγοντας, που αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης παιδικής παχυσαρκίας, σε συνδυασμό με τη μειωμένη φυσική δραστηριότητα των παιδιών στις μέρες μας».
Τα κυλικεία
«Όλα τα ανωτέρω δεν καταδικάζουν βέβαια το σχολικό κυλικείο, το οποίο εφόσον παρέχει ποιοτικά τρόφιμα, μπορεί να αποτελέσει ακόμα μια επιλογή για κολατσιό. Η ευθύνη έγκειται στους γονείς, που πρέπει να διαπαιδαγωγήσουν και διατροφικά το παιδί τους, προκειμένου να κάνει τις σωστές επιλογές», λέει η κ. Σερμέτη.
Τα κυλικεία των σχολείων ανατίθενται σε ιδιώτες με πλειοδοτικό διαγωνισμό, πράγμα που σημαίνει, ότι λειτουργούν με τους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης. Έτσι, η λειτουργία τους στηρίζεται σε οικονομικά κίνητρα και όσοι προσπάθησαν να εισάγουν ένα διαφορετικό τρόπο σκέψης και να δημιουργήσουν ένα διαφορετικό περιβάλλον για τους μαθητές, απέτυχαν.
Αυτό αποδεικνύει, πως όταν το κυλικείο προσφέρει τρόφιμα, που δεν έχουν συνηθίσει να τρώνε τα παιδιά και που δεν ανήκουν στις προτιμήσεις τους, εκείνα βγαίνουν έξω από το σχολείο και τα αγοράζουν με το χαρτζιλίκι τους.
Η ποιότητα
Η λίστα με τα τρόφιμα και τα σνακ που επιτρέπεται να πωλούν τα σχολικά κυλικεία, ανανεώθηκε πριν από δύο χρόνια. Ωστόσο στην Ελλάδα –όπως συμβαίνει συνήθως- αν και ο νόμος υπάρχει και διευκρινίζει το είδος των λιπαρών ουσιών, που πρέπει να περιέχονται στα τρόφιμα, δεν εφαρμόζεται.
«Κι όμως, τα προϊόντα που διαθέτει το δικό μας κυλικείο, είναι τα εξής: τυροκούλουρο, τυρόπιτα, χορτόπιτα, φλογέρα με τυρί, σάντουιτς με γαλοπούλα και τυρί, κασερόπιτα, κουλούρι με δημητριακά ή με σουσάμι και τσουρέκι. Το φθηνότερο είναι το κουλούρι, το οποίο κοστίζει μόλις 0,60 ευρώ και ακριβότερη η χορτόπιτα και το σάντουιτς με 1,20 ευρώ», λέει η ιδιοκτήτρια του κυλικείου στο 5ο Δημοτικό σχολείο Νέας Ιωνίας, Αγαθή Βλάχου.
Η συχνότητα
Όσον αφορά στη συχνότητα η ίδια προσθέτει: «Τα μικρά παιδιά, μέχρι Τετάρτη Δημοτικού τρώνε από το κυλικείο μία ή δύο φορές την εβδομάδα. Τα μεγαλύτερα τρώνε συχνότερα δύο ή τρεις φορές την εβδομάδα. Αυτό προφανώς οφείλεται στην οικονομική ανέχεια των οικογενειών, αφού τα παιδιά έρχονται και ψωνίζουν με δύο λεπτά ή πέντε λεπτά. Άλλωστε, αγοράζουν το φθηνότερο και όχι το πιο υγιεινό. Από την άλλη, οι περισσότεροι γονείς δεν θεωρώ πως μαθαίνουν στα παιδιά, να τρέφονται σωστά. Θέλουν μόνο να γεμίσουν το στομάχι τους. Αυτό φαίνεται από τα φαγητά που φέρνουν μαζί τους τα παιδιά: γαριδάκια, σοκολάτες, τσιπς. Προσωπικά έχω παιδί και στο κυλικείο δεν έχω πράγματα, που δεν θα ήθελα να φάει το παιδί μου».
Τα ποσοστά
Διπλασιάστηκε την τελευταία δεκαετία η συχνότητα του φαγητού εκτός σπιτιού στις νεαρές ηλικίες. Σύμφωνα με έρευνα του Ιδρύματος «Αριστείδης Δασκαλόπουλος» ένα στα δύο ελληνόπουλα δεν τρώει επαρκές πρωινό, ενώ ένα στα πέντε φεύγει εντελώς νηστικό για το σχολείο. Ακόμη, μόνο ένα στα τέσσερα παιδιά καταναλώνει τις μερίδες φρούτου που πρέπει να φάει ημερησίως.
Στα πιο δημοφιλή είδη πρόχειρου φαγητού, πρώτο βρίσκεται το σουβλάκι με 72%, δεύτερο είναι το πεϊνιρλί και η πίτσα με ποσοστά 20-23% και τρίτο το μπέργκερ με 20- 23%.
Τέλος, 26% περισσότερες θερμίδες προσλαμβάνουν με κάθε γεύμα τα παιδιά που τρώνε σε ταχυφαγείο, σε σχέση με το αν έτρωγαν σπιτικό φαγητό.