Η υποβολή του ελληνικού αιτήματος για χρηματοδότηση από τον ESM εγκαινιάζει μια δύσκολη διαδικασία στην οποία το κλειδί κρατούν οι Γερμανοί βουλευτές.
Η Ελλάδα έχει καταθέσει επίσημη αίτηση για δάνειο διάσωσης από τον ESM, αναφέρει σε ανακοίνωσή του μηχανισμός. «Λάβαμε το αίτημα της Ελλάδας», αναφέρει ο εκπρόσωπός του. Σε τηλεδιάσκεψη σήμερα, το Eurogroup θα εξετάσει την αίτηση, η οποία απευθύνεται επισήμως στον επικεφαλής, Γερούν Ντάισελμλπουμ. Ενα δάνειο γέφυρα ύψους 7 δισεκατομμυρίων ευρώ ζητά η Ελλάδα από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας προκειμένου να μπορέσει να καλύψει τις άμεσες χρηματοδοτικές ανάγκες της να αποκατασταθεί η ρευστότητα των τραπεζών και να αποφευχθεί τη χρεοκοπία. Κι αυτό γιατί στις 20 Ιουλίου θα πρέπει να αποπληρωθούν τα ομόλογα αξίας 3,7 δισ. ευρώ που έχει στην κατοχή της η ΕΚΤ.
Το νέο μνημόνιο
Το νέο δάνειο θα πρέπει να συνοδεύεται από μέτρα τα οποία θα πρέπει να πάρει η Ελληνική κυβέρνηση και σύμφωνα με την Sueddeutsche Zeitung η ελληνική πρόταση δεν διαφέρει σημαντικά από την πρόταση που απορρίφθηκε στο δημοψήφισμα. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το δημοσίευμα, η πρόταση περιλαμβάνει την διατήρηση της έκπτωσης του ΦΠΑ για τα νησιά αλλά και ΦΠΑ 13% για τα εστιατόρια. Επίσης, προβλέπονται περιορισμένες περικοπές στις αμυντικές δαπάνες, λόγω των αντιδράσεων του υπουργού Άμυνας Πάνου Καμμένου. Η Αθήνα προτείνει να παραπεμφθεί αργότερα στο μέλλον η κατάργηση του ΕΚΑΣ, και ζητάει να συμπεριληφθεί στη συμφωνία ένα αναπτυξιακό πακέτο και δέσμευση για μελλοντική μείωση του δημοσίου χρέους.
Ποια είναι η προβλεπόμενη διαδικασία
Το διοικητικό συμβούλιο του ESΜ που συνεδριάζει σήμερα για να συζητήσει την ελληνική αίτηση δεν είναι τίποτε περισσότερο από ένα Eurogroup, αφού τα μέλη του συμβουλίου είναι οι υπουργοί οικονομικών της ευρωζώνης.
Η συνθήκη που διέπει την λειτουργία του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, αναφέρει στο άρθρο 16 ότι κάθε νέο πρόγραμμα στήριξης πρέπει να περιλαμβάνει ένα Μνημόνιο. Στο άρθρο 12 της συνθήκης αναφέρεται ότι τα προγράμματα στήριξης χρησιμεύουν στο «να διαφυλαχθεί η χρηματοπιστωτική σταθερότητα της ευρωζώνης στο σύνολό της και των μελών της». Ουσιαστικά για να γίνει δεκτό ένα πρόγραμμα για μια χώρα, ο ESM θα πρέπει να δεχθεί ότι το πρόβλημα της χώρας προκαλεί συστημικό κίνδυνο για τις αγορές. Ομως η γερμανική κυβέρνηση επιμένει ότι δεν υπάρχει κίνδυνος από την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα. Το ερώτημα είναι λοιπόν, πώς ο γερμανός υπουργός οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε με την ιδιότητα του μέλους του ΔΣ του ESM θα αποδεχθεί ότι υφίσταται συστημικός κίνδυνος, την στιγμή μάλιστα που οι αγορές δεν αντέδρασαν με κλυδωνισμούςμετά τις τελευταίες εξελίξεις στην Ελλάδα και δεν αναμένεται μια επιδείνωση.
Το γερμανικό εμπόδιο
Ακόμη και αν με κάποιον τρόπο μπορέσει αν ξεπεραστεί ο όρος του συστημικού κινδύνου η διαδικασία δεν απλοποιείται ιδιαίτερα αφού και πάλι στο δρόμο θα εμφανιστεί ένα νέο θεσμικό εμπόδιο από τη Γερμανία που λέγεται Bundestag. Η ομοσπονδιακή βουλή της χώραςθα πρέπει να εγκρίνει την εντολή προς την κυβέρνηση Μέρκελγια να αρχίσει η διαπραγμάτευση του νέου πακέτου βοήθειας αλλά και να εγκρίνει το κείμενο της συμφωνίας όταν αυτό οριστικοποιηθεί. Αυτές οι δύο ψηφοφορίες θεωρούνται εξαιρετικά δύσκολες αποστολές για την καγκελάριο Μέρκελ. Η πλειοψηφία των Γερμανών χριστιανοδημοκρατών δυσαρεστημένη από την 5μηνη οδύσσεια της διαπραγμάτευσης και κυρίως από το «όχι» στο δημοψήφισμα, δεν φαίνεται να συμφωνεί σε ένα τρίτο πακέτο. Βέβαια, το θετικό αποτέλεσμα της ψηφοφορίας θα πρέπει αν θεωρείται δεδομένο καθώς η πρόταση της κας. Μέρκελ θα υποστηριχθεί από τους κυβερνητικούς εταίρους της του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος αλλά και από την αντιπολίτευση. Ομως το πρόβλημα θα το έχει η ίδια η Μέρκελ καθώς κάθε αρνητική ψήφος – και μάλιστα από το κόμμα της – θα αυξήσει το πολιτικό κόστος για την ίδια.
Οι ημερομηνίες πιέζουν
Σύμφωνα με τον Guardian, ακόμη κι αν ξεπεραστούν όλα τα εμπόδια και οριστικοποιηθεί η συμφωνία, οι προβλέψεις λένε ότι η εκταμίευση δόσεων προς την Ελλάδα δεν θα γίνει νωρίτερα από τα μέσα Αυγούστου, πολύ αργά για το ομόλογο της ΕΚΤ. Ομως μια λύση θα μπορούσε να είναι η επιστροφή των κερδών των κεντρικών τραπεζών της Ευρωζώνης από το πρόγραμμα αγοράς ελληνικών ομολόγων της ΕΚΤ (SMP). Τα κέρδη του 2014 φθάνουν στο 1,85 δισ. ευρώ και είναι κατατεθειμένα σε έναν λογαριασμό του ESM. Αλλο 1,5 δισ. ευρώ παρακρατούν οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης. Αυτά τα ποσά μπορούν να δοθούν στην Ελλάδα αν υπάρξει συμφωνία. Μια πηγή της ευρωζώνης σχολίασε τον βράδυ της Τρίτης ότι «δεν θα είναι μια εύκολη λύση αλλά ίσως τελικά να είναι η μόνη λύση». Ο Guardian σχολιάζει ότι το πλεονέκτημα με αυτήν την πρόταση είναι το γεγονός ότι δεν απαιτούνται ψηφοφορίες από τα κοινοβούλια των ευρωπαϊκών χωρών. Το εγχείρημα μπορεί να αποτύχει αν μια χώρα θέσει βέτο στο Eurogroup. Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ενδεχομένως να είναι ο άνθρωπος που θα ανατρέψει την διαδικασία, αφού έχει ήδη ζητήσει τα 500 εκατομμύρια ευρώ από τα κέρδη του 2014 και βρίσκονται στον ESM να δοθούν στο γερμανικό κράτος.