Του
ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ
Ανηφορίζοντας για το θυσανωτό σφενδάμι πάνω από το χωριό της Λάιστας, στο Ανατολικό Ζαγόρι, έφτασα μπροστά σε μια πόρτα, που αντιδικούσε χρωματικά με το σφενδάμι. Ήταν μια περίτεχνη ζωγραφιστή πόρτα σε ένα σπιτάκι πέτρινο, αλλά καθόλου εξεζητημένο.
Να συνεχίσω τον δρόμο μου ή να σταθώ για να διαβώ το κατώφλι της πόρτας;
Χτύπησα την πόρτα κι άφησα το σφεντάμι γι’ αργότερα.
Μου άνοιξε ο νοικοκύρης που δεν ήταν μόνιμος κάτοικος του χωριού. Ήτανε ξενομερίτης.
Με ξενάγησε στο ιδιότυπο μουσείο του στο σπιτικό της Λάιστας, αλλά ταυτόχρονα με κάλεσε και στα εγκαίνια της έκθεσής του που θα γινόταν στη Δράμα ύστερα από έναν μήνα.
Ο Μυλωνάς ήταν και είναι ζωγράφος και μάλιστα λαϊκός, με όλη τη σημασία της λέξης, που ζει μόνιμα στο Καλαμπάκι της Δράμας και ήταν στο επάγγελμα οδοντίατρος. Στη Λάιστα της Ηπείρου διατηρεί το εξοχικό του εργαστήρι.
*
Η ζωγραφική ήταν και είναι η ζωή του. Μέσα από αυτή εκφράζεται και εκφράζει τον λαϊκό σφυγμό, έτσι όπως τον αντιλαμβάνεται ο λαϊκός τεχνίτης και ο μάστορας του πινέλου.
Πολυεπίπεδο το έργο του Δραμινού ζωγράφου. Έχει αφήσει έντονα τα ίχνη της καλλιτεχνικής του φόρμας πάνω σε κασώματα, τάβλες, καπάκια από βαρέλια, κρεμάστρες, κολοκύθες και κάθε άλλο απτό αντικείμενο λαϊκής χρήσης.
Ο εργαστηριακός του χώρος είναι γεμάτος πίνακες, τάβλες χρωματιστές, παλέτες, καβαλέτα, χρωστήρες, πινέλα, μπογιές, πλαίσια, μπροσούρες, τζάμια βιτρό, τοίχοι ζωγραφισμένοι σε συνέχειες κήπων, επίπλων, εργαλείων και κεραμιδιών, όλα ζωγραφισμένα με μια αφελή αρχικά, αλλά πολύ πρωτότυπη σύλληψη και απόδοση των χρωμάτων και της έννοιας βάθους κι επιφάνειας, σε ένα δραματικό θα έλεγα σύνολο εικαστικής πολυμορφίας, εξ αιτίας της οποίας δυσκολευόσουνα να τον κατατάξεις.
Προσωπικά πιστεύω πως ο λαϊκός ζωγράφος Γιώργος Μυλωνάς δεν έχει ανάγκη κατάταξης ή κατηγοριοποίησης, αφού η ζωγραφική του τέχνη και η γκάμα των θεμάτων του δεν υπακούνε σε καμιά μανιέρα.
Τα αναρίθμητα έργα του είναι εμποτισμένα με πληθώρα δραστηριοτήτων του βουκολικού, αγροτικού και περιθωριακού μικρόκοσμου.
Σε μιαν άκρη του ισόγειου δωματίου του, είναι διαδοχικά ο ένας επάνω στον άλλον τοποθετημένοι τέσσερις τεράστιοι πίνακες σε λεπτό ξύλο, με λάδι φιλοτεχνημένοι, που παριστάνουν σε συνέχειες την προσοψιακή μορφή του κεντρικού μετώπου του Καλαμπακίου, ζωγραφισμένοι με ιδιαίτερα πρωτοποριακή τεχνική. Οι προσόψεις διώροφων κτηρίων με ισόγεια μαγαζιά, παντοπωλεία, καφενεία, πεταλάδικα, ζυμωτήρια, σιδηρουργεία, κρεοπωλεία, ψιλικατζήδικα, με τσίγκινα τραπεζάκια, με κόσμο που αγοράζει, παζαρεύει, συνομιλεί, κουτσομπολεύει και διασκεδάζει, με έναν αληθινά ρεαλιστικό τρόπο, σε κίνηση ή σε στάση.
Στην έκθεση έργων του, που εγκαινιάστηκε στις 18 Δεκέμβρη του ’23 στο Πολιτιστικό Κατάστημα του Δήμου Δράμας Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, παρουσιάστηκαν ορισμένα από τα αντιπροσωπευτικά του δείγματα που δείχνουν τον μεγάλο πλούτο των εικαστικών του συνθέσεων.
Σοφά τοποθετημένα, κρεμασμένα ή σε σταντ προσαρμοσμένα τα έργα του έδιναν έναν τόνο μικτής τεχνικής και νοσταλγικής απόχρωσης, καθώς τα περισσότερα μιλούν για τα χρόνια που έφυγαν.
Τέτοιες βαριές εντυπώσεις δημιούργησαν και το βράδυ των εγκαινίων στην παρουσία του οι πίνακες του μεγάλου λαϊκού ζωγράφου.
Εξαιρετικές κριτικές και αναλύσεις απέσπασε το σύνολο του έργου του ανάμεσα στους φιλότεχνους.
Υπάρχουν πίνακες που διαιρούνται σε μικρότερα κομμάτια, το καθένα από τα οποία επιδέχεται διαφορετική ερμηνεία, στάση ή αντιμετώπιση.
Υπάρχουν πίνακες που φέρνουν σε μεγάλους ζωγράφους της λειτουργικής αναγέννησης.
Αλλά υπάρχουν και πίνακες με σπάνια συνθετική αξία, όπως η «Αποκάλυψη τoυ Ιωάννη» και το «Ειλητάριο», ένα τετράπτυχο τεμαχισμένων τμημάτων ενός ή περισσοτέρων θεμάτων που συνενούμενα αποδίδουν μια σημασία, αλλά χωριζόμενα διασπούνται και διασπούν και τη φαντασία του θεατή.
*
Ο Γιώργος Μυλωνάς, πρώην δήμαρχος Καλαμπακίου Δράμας, επαγγελματίας οδοντίατρος, κατ’ εξοχήν ζωγράφος και δη λαϊκός, με λαϊκές φιγούρες, πρόσωπα και γελούμενη τη φύση γύρω του, πληθωρική και γεμάτη από εκλαμψίες και ηχοβολισμούς.
Η τέχνη του Μυλωνά φέρνει την ισορροπία στο χρώμα, τις διαστάσεις, το βάθος πεδίου, αλλά με τον αμόλυντο κόσμο της ιερής φιλοδοξίας, θέλει την τέχνη παράγωγη της ιστορίας και την ιστορία συντελεστή των μεταγωγικών της τέχνης.
Η ζωγραφική του Μυλωνά αντανακλά την εσωτερική του φύση κι έναν πλούσιο ψυχικό πλανήτη.
Είναι λάθος να πιστεύουμε πως η ζωγραφική του αντιγράφει την εξωτερική πραγματικότητα. Αποτυπώνει με το χρωστήρα του μιαν άυλη ψυχική διάθεση κι έναν κόσμο πιστό στον έρωτα της ζωής και της δράσης.
Οι πίνακές του χαρακτηρίζονται από την παραδοσιακή ομολογία πίστεως και την εκμυστήρευση των λαϊκών καημών.
Ζωγραφίζει πάνω σε ό,τι βρει. Ό,τι είναι εύπλαστο και δόκιμο να δεχτεί την τρυφεράδα των χεριών του. Το ξύλο είναι η αδυναμία του. Κι εκεί απάνω μπαίνουν ένα σωρό ιδέες, χαράγματα παράδοσης, χρώματα άυλα και υλικά, συνθέσεις πολυποίκιλες, ιερουργώντας και παινεύοντας τη φύση, τον άνθρωπο και τις δημιουργικές του λειτουργίες.
*
Ο Γιώργος Μυλωνάς γεννήθηκε στο Καλαμπάκι Δράμας το 1944. Ασχολήθηκε με τον πολιτισμό και τον αθλητισμό από μικρός. Διετέλεσε πρώτος δήμαρχος Καλαμπακίου Δράμας και πρώτος πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Δράμας.
Η ζωγραφική όμως τον απορρόφησε. Κουβαλά από τα παιδικά του χρόνια μαζί με τα πινέλα και τους καμβάδες όλη την ανικανοποίητη τάση να εκφραστεί με βάση το χρώμα και την παράδοση του τόπου του. Ο κάμπος, τα βουνά, οι κοιλάδες, ο θερισμός, το αλώνισμα, τα καφενεία, το όργωμα, τα πέτρινα σπίτια, γυναίκες που θηλάζουν, ζώα που ξαποσταίνουν, πελαργοί, παιδιά, η κρυμμένη αθωότητα, ο πολιτισμός του τοπίου, παραμύθια ντυμένα με χρώματα και μια έντονη επιρροή από τους Φλαμανδούς τεχνίτες του ιμπρεσιονισμού, διαχέονται μέσα στους εκατοντάδες πίνακές του, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι χαρισμένοι από τον καλλιτέχνη στους φίλους και ομοτέχνους του.
Ο Γιώργος Μυλωνάς έχει κατ’ επανάληψη εκθέσει έργα του στο Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο Θεσ/νίκης, στο Πνευματικό Κέντρο Δοξάτου, στη Δραμινογνωσία του Δήμου Δράμας, στο Πολιτιστικό Κέντρο Κομοτηνής, στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Ιωαννιτών, στον Σύλλογο Γραμμάτων και Τεχνών κ.α.
Ζει ανάμεσα στο Καλαμπάκι της Δράμας και στη Λάιστα του Ζαγορίου.
Υποσημείωση
Στις 19 Απριλίου, θα εγκαινιάσει εκθέτοντας ένα μεγάλο μέρος της δουλειάς του στη Λαϊκή Βιβλιοθήκη Δαμιανού Κυριαζή, στον Βόλο.
Η έκθεση λαϊκής ζωγραφικής του Δραμινού ζωγράφου Γιώργου Μυλωνά «Τα χρώματα της Άνοιξης» παρουσιάζεται στη Λαϊκή Βιβλιοθήκη Δαμιανού Κυριαζή (Κωνσταντά 137).
Εγκαίνια έκθεσης Παρασκευή 19 Απριλίου, ώρα 7 μ.μ. Διάρκεια έκθεσης μέχρι 28 Απριλίου. Ώρες επίσκεψης 10.00-13.00 και 17.00-21.00.