Ενενήντα χρόνια Νέα Ιωνία

Έρευνα του Άθω Τριγκώνη στην εφημερίδα «Λαϊκή Φωνή», επιμέλεια:

Δημήτρη Κωνσταντάρα-Σταθαρά, εικονογράφηση: Γιάννη Κονταξή

Του Δημήτρη Κωνσταντάρα-Σταθαρά

Δωδέκατο δημοσίευμα (τελευταίο)

Σήμερα τελειώνουμε την ανάγνωση του βιβλίου «Η Νέα Ιωνία του 1933» που περιείχε την έρευνα του δημοσιογράφου Άθω Τριγκώνη στην εφημερίδα «Λαϊκή Φωνή», με την ανάγνωση του τελευταίου δημοσιεύματος, που αναφέρεται στην καταχώρηση της Νέας Ιωνίας στον «Μέγα Οδηγό Βόλου και περιχώρων του 1933». Διαβάζουμε:

ΙΙΙ. «ΜΕΓΑΣ ΟΔΗΓΟΣ ΒΟΛΟΥ ΚΑΙ ΠΕΡΙΧΩΡΩΝ ΤΟΥ 1933»

Η ΝΕΑ ΙΩΝΙΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΔΗΓΟ

Στον «Μέγα Οδηγό Βόλου και Περιχώρων» του Γ. Χ. Γαβριηλίδου (Θεσσαλονίκη 1933, σελ. 200 κ. ε.) καταχωρείται μετά τον Βόλο η Νέα Ιωνία με τις παρακάτω πληροφορίες, που διαβάζουμε, οι οποίες με μερικές περιπτώσεις είναι λανθασμένες, ελλιπείς ή και ωραιοποιημένες:

ΝΕΑ ΙΩΝΙΑ

Προσφυγικός συνοικισμός υπαγόμενος εις τον Δήμον Παγασών. Κείται δυτικώς της πόλεως Βόλου εκείθεν της γεφύρας της οδού 2ας Νοεμβρίου. Αριθμεί κατά την επίσημον στατιστικήν του 1928, 6186 κατοίκους, ασχολουμένους εις το εμπόριον, την βιοτεχνίαν, εις χειρονακτικάς εργασίας κ.λπ. Επίσης πλείστοι εκ των κατοίκων αμφοτέρων των φύλων, εργάζονται εις τα εν Βόλω εργοστάσια (υφαντουργεία – κεραμοποιεία – μεταξουργεία κ.λπ.) και εις άλλας επιχειρήσεις ως ιδιωτικοί υπάλληλοι. Συγκοινωνεί με τον Βόλον διά τακτικής συγκοινωνίας λεωφορείων Νέα Ιωνία-Άναυρος.

Αποτελείται από δύο τμήματα τα Νεόκτιστα και τα Γερμανικά (σημείωση: Εδώ ο συντάκτης του Οδηγού έχει συγκεχυμένη εντύπωση. Η Νέα Ιωνία δεν αποτελείται από δύο τμήματα, αλλά από ομάδες προσφυγικών σπιτιών, μεταξύ των οποίων και τα αναφερόμενα ως Νεόκτιστα. Πρόκειται για τα λεγόμενα Πέτρινα και τα γνωστά Γερμανικά. Παραλείπει τον πυρήνα της Νέας Ιωνίας τα λεγόμενα Τετράγωνα, Τσιμεντένια, Τζαμαλιώτικα, που ήταν ήδη κτισμένα). Είναι συνέχεια του Βόλου, έχει ωραίας οικοδομάς, ωραίας πλατείας και ωραίαν ρυμοτομίαν (σημείωση: Και εδώ ο συντάκτης του Οδηγού ωραιοποιεί τα ομοιόμορφα προσφυγικά σπίτια. Ας θυμηθούμε τι γράφει ο Άθως Τριγκώνης στις προηγούμενες σελίδες για τα σπίτια και τους δρόμους της Νέας Ιωνίας). Δεξιά εις το τέρμα της κεντρικής οδού Χαλκηδόνος κείνται τα μεγαλοπρεπή νεόδμητα Εκπαιδευτήρια του συνοικισμού, εκπληρούντα όλους τους όρους της σχολικής υγιεινής και στεγάζονται δύο Δημοτικά Σχολεία (το 7ον και το 8ον). Εάν ψηφισθή το υπό συζήτησιν περί προσφυγικών συνοικισμών νομοσχέδιον, θα χωρισθή από τον Δήμον Παγασών και θα αποτελέση ιδίαν Κοινότητα (σημείωση: Ο χωρισμός από τον Βόλο έγινε το 1947, μετά από 14 χρόνια, που έγινε Δήμος Νέας Ιωνίας (ΦΕΚ 105 / 29-05-1947, τεύχος πρώτο).

Οδοί: Αδριανουπόλεως, Βρυούλων, Βυζαντίου, Γανοχώρας, Δορυλαίου, Εγγλεζονησίου, Ελλησπόντου, Ευφραιμίδου, Θράκης, Καισαρείας, Κωνσταντινουπόλεως, Μαγνησίας, Μιλήτου, Μυριοφύτου, Νικομηδείας, Προύσης, Ραιδεστού, Σινώπης, Σμύρνης, Φιλαδελφείας, Χαλκηδόνος (σήμερα Λεωφόρος Ειρήνης).

Πλατείαι

Εθνικών Αναμνήσεων (Νεόκτιστα) (σημείωση: Και σήμερα η πλατεία έχει το ίδιο όνομα. Εκεί βρίσκεται το λεγόμενο Τουριστικό Περίπτερο). Σμύρνης (η κεντρική) (σημείωση: Εννοεί την πλατεία Ευαγγελίστριας, που ουδέποτε είχε τέτοιο όνομα). Ιωάννου Χρυσοστόμου (Γερμανικά) (σημείωση: Όχι Ιωάννου Χρυσοστόμου, αλλά Χρυσοστόμου Σμύρνης. Σήμερα η πλατεία αυτή ονομάζεται «31ης Αυγούστου 1922», για να θυμίζει τη μαύρη ημέρα καταστροφής της Σμύρνης και του μικρασιάτικου ελληνισμού το 1922).

Ναοί

Ευαγγελισμός της Θεοτόκου εις το μέσον της κεντρικής πλατείας. Ιερείς: Κων. Ζιώγας, Ιωάννης Λάππας, Ν. Καραπαπαδάκης (σημείωση: Παραλείπει τον παπα-Δημήτρη Δημητριάδη που, όπως είδαμε προηγουμένως στα επίσημα βιβλία του ναού, υπηρετούσε εκεί κατά το έτος 1933).

Εκπαίδευσις

7ον και 8ον Δημοτ. Σχολείον, στεγαζόμενα εντός του αυτού οικήματος. Διευθυντής: Ι. Οικονόμου.

Αστυνομικός Σταθμός (κεντρική πλατεία).

Β’ Σύνταγμα Σκαπανέων, τέρμα Χαλκηδόνος.

Σύλλογοι

–«Άτλας» Ποδοσφαιρικός όμιλος, γραφεία: οδός Σινώπης (σημείωση: Παραλείπει τον Γυμναστικό Σύλλογο Βόλου «Η Νίκα». Τον καταχωρεί στον Βόλο, γιατί εκεί είχε τότε τα γραφεία του. Από τη σελίδα 46 του Οδηγού αντιγράφουμε παρακάτω το απόσπασμα για τη Νίκη, που ανήκε και ανήκει στη Νέα Ιωνία).

-«Ένωσις Προσφύγων Καϋστρίου Πεδίου» γραφεία οδός Σινώπης (σήμερα οδός Δημοκρατίας).

-«Όμιλος εκδρομέων» (ΠΑΝ) γραφεία: οδός Σινώπης (σημείωση: Ο σημερινός φυσιολατρικός όμιλος ΠΑΝ ξεκίνησε από τη Νέα Ιωνία και μετά πήγαν τα γραφεία του κάτω στον Βόλο).

-«Γυμναστικός Σύλλογος Βόλου «ΝΙΚΗ»

Γραφεία Δημητριάδος 34. Ιδρύθη τω 1924 και είναι το μόνον εν Θεσσαλία Αθλητικόν Σωματείον το οποίον έσχε άριστα αποτελέσματα εναντίον ομάδων Εθνικής Κατηγορίας και δη Θεσσαλονίκης. Τυγχάνει πρωταθλητής Θεσσαλίας, μέλος της Ε.Π.Ο., Σ.Ε.Γ.Α.Σ. και Ε.Π.Σ.Θ. και έχει επιδείξει δράσιν κλασσικού αθλητισμού ποδοσφαίρου και παιδιών. Διατηρεί 4 πλήρεις ομάδας εκ των οποίων το πρωτάθλημα το έχει η β’.

Διοικητικόν Συμβούλιον: Πρόεδρος Α. Παπάζογλου, Αντιπρόεδρος Παν. Οικονομίδης, Γεν. Γραμματέας Πρόδρομος Αντώνογλου, Ταμίας Α. Σολωμονίδης, Έφοροι: Παν. Βουρούκος, Σύμβουλοι: Μιλτιάδης Σουγιουλτζόπουλος, Απόστολος Λεμονίδης.

Προπονητής ο Ούγγρος Αύγ. Μόρβεϋ.

Γήπεδον ιδιόκτητον διαστάσεων 150Χ75, καταλλήλως περιφραγμένον εις τον συνοικισμόν Νέας Ιωνίας.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑΙ

Αρτοποιεία

Αλεξανδρίδης Παν. Γερμανικά, Αρίτζογλου Μαργ. οδ. Σινώπης, Αρώνης Α. οδ. Νικομηδείας, Γιαντζής Ν. οδ. Προύσσης, Δαρδαμανέλλης Ν. οδ. Σινώπης, Καλαϊτζής Κ. οδ. Χαλκηδόνος, Ξάνθης Ιωάννης οδ. Σινώπης, Φραγκάκης Μ. οδ. Χαλκηδόνος,

Ν. Βούλη – Μιχ. Καραφύλλογλου (σημείωση: Λειτουργούσε από το 1927, αλλά ο Οδηγός δεν το ανέφερε).

Γαλακτοπωλεία

Γαλλής Γεώρ. οδ. Δορυλαίου, Κουτίνας Αθ. οδ. Χαλκηδόνος, Πατσέας Ιωάν. οδ. Σινώπης, Ρούστας Βασ. οδ. Χαλκηδόνος.

Γανωτήρια

Καραθανασόπουλος Γιακουμής οδ. Χαλκηδόνος.

Εστιατόρια – Ζυθεστιατόρια

Παντελίδης Π. οδ. Σινώπης, Χατζηαναστασίου Ν. οδ. Χαλκηδόνος.

Ζαχαροπλαστεία

Καρακώστας Ν. οδ. Χαλκηδόνος, Τσιλιγκίρογλου Β. οδ. Χαλκηδόνος, Χαραλαμπίδης Αν. οδ. Χαλκηδόνος.

Ηλεκτρικά είδη

Μαγουλάς Παντελής οδ. Χαλκηδόνος.

Ιατροί

Αποστολίδης Λ. οδ. Δορυλαίου-Ραιδεστού, Σουγιουλτζόπουλος Μ. οδ. Βυζαντίου.

Καπνοπωλεία – Περίπτερα

Αλμπανόπουλος Α. οδ. Χαλκηδόνος, Βακαλούμης Α. οδ. Χαλκηδόνος, Βαρυπάτης Β. οδ. Χαλκηδόνος, Γεωργούδης Αθ. οδ. Χαλκηδόνος, Φιλιππίδης Παν. οδ. Χαλκηδόνος,

Χαραλαμπίδης Αν. πρατ. οδ. Χαλκηδόνος.

Καφεκοπτεία

Γρηγοριάδης Γρηγ. οδ. Χαλκηδόνος. Κεσιμίδης Τηλέμαχος, οδ. Χαλκηδόνος.

Καφενεία

Αθηναίος Νικ. οδ. Χαλκηδόνος, Αλμπάνης Θεοφάνης οδ. Σινώπης, Ασλάνης Ν. οδ. Χαλκηδόνος, Βαλαχής Γ. οδ. Σινώπης, Βαλαχής Δημ. οδ. Χαλκηδόνος, Γαλανάκης Θεμ. οδ. Χαλκηδόνος, Γεωργιάδης Γ. οδ. Χαλκηδόνος, Γιαννουλάκης Α. οδ. Σμύρνης, Γκίνου Μ. οδ. Σινώπης, Δεμίρης Σωτ. οδ. Σμύρνης, Δημητριάδης Δ. οδ. Χαλκηδόνος, Δημοσθένους Δ. οδ. Χαλκηδόνος, Εμμανουηλίδης Χρ. οδ. Χαλκηδόνος, Καλίκος Μ. Γερμανικά, Καρακουλάκης Ν. οδ. Χαλκηδόνος, Μαυρομάτης Νικ. οδ. Χαλκηδόνος, Πατούχης Αλ. οδ. Χαλκηδόνος, Σαρόγλου Ι. οδ. Χαλκηδόνος, Χατζηαναστασίου Ν. οδ. Χαλκηδόνος, Ψαρριανός Δ. οδ. Χαλκηδόνος.

Κουρεία – Κομμωτήρια

Βαρχαλαμάς Ν. οδ. Χαλκηδόνος, Κρύσιλας Τάκης οδ. Χαλκηδόνος, Μαχαίρας Ι. οδ. Χαλκηδόνος, Νικολαΐδης Ι. πλ. Χρυσοστόμ. Σμύρνης, Νικολαΐδης και Βουγιούκας οδ. Χαλκηδόνος, Παπαδόπουλος Γ. οδ. Χαλκηδόνος, Σταμπουλού Εμμ. οδ. Χαλκηδόνος.

Κρεοπωλεία

Δεβριάδης Π. οδ. Χαλκηδόνος, Μερτζιμέκης Ι. οδ. Χαλκηδόνος, Μποϊλής Αγγ. οδ. Χαλκηδόνος.

Μαχαιροποιεία

Σωτηρίου Ν. Γερμανικά.

Ξυλάνθρακες – καύσιμος ύλη

Δρακόπουλος Κ. Γέφυρα.

Οινοπωλεία – Ποτοποιεία

Γαρυφαλλίδης Θ. οδ. Χαλκηδόνος, Δημητριάδης Δ. οδ. Χαλκηδόνος, Δημοσθένους Δ. οδ. Χαλκηδόνος, Καλίκος Μ. Γερμανικά, Καρακουλάκης Ν. οδ. Χαλκηδόνος,

Κόγιας Χρ. οδ. Χαλκηδόνος.

Οπωροπωλεία

Αμοργιανός Σ. οδ. Σινώπης, Γαρίτσης Κ. οδ. Χαλκηδόνος, Δάρλας Κ. οδ. Χαλκηδόνος, Δήμου Δ. οδ. Νικομηδείας, Κοτσάς Π. Γερμανικά, Κουζάκης Ι. οδ. Χαλκηδόνος, Ραλάκης Β. οδ. Χαλκηδόνος.

Παντοπωλεία

Βαρβαγιάννης Κ. οδ. Προύσσης, Βαφειάδης Χρ. οδ. Νικομηδείας, Βουτσάς Θεοδ. οδ. Σινώπης, Γκιουρτζίδης Α. Γερμανικά, Δρίζου Γεώρ. οδ. Χαλκηδόνος, Καμπουρογιάννης Ι. οδ. Χαλκηδόνος, Καρκαβιτζίδης Ι. οδ. Νικομηδείας, Λεφάκης Α. οδ. Νικομηδείας,

Κεχαΐδης Χαρ. πλ. Εθ. Αναμνήσεων, Κουρούμαλλος Κ. οδ. Προύσσης, Κουτσουλίδης Ευάγ. Γερμανικά, Λεφάκης Δ. οδ. Μαγνησίας, Μάλλιας Ιωάν. οδ. Χαλκηδόνος, Μεϊμάρογλου Σωτ. οδ. Δορυλαίου, Νικολαΐδης Ν. -Καρυώτης Κ. οδ. Χαλκηδόνος, Παπάζογλου Δ. οδ. Χαλκηδόνος, Παπάς Δημ. Γερμανικά, Σουσλίδης Απόστολος οδ. Σινώπης, Χατζηγεωργίου Γ. οδ. Δορυλαίου.

Πιλοποιεία-Πιλοκαθαριστήρια

Παπαγεωργίου Μ. οδ. Χαλκηδόνος.

Ποδήλατα

Μαγουλάς Παν. οδ. Χαλκηδόνος.

Ποτοποιεία

Τίκογλου Μιχ. οδ. Χαλκηδόνος.

Ραφεία

Γκιουρτζίδης Θ. Γερμανικά, Γούναρης Α. Χαλκηδόνος, Ιορδανίδης Β. Χαλκηδόνος, Μουπαγιατζής Ν. οδ. Σινώπης, Σωτηριάδης Χρ. οδ. Χαλκηδόνος, Τσοπουρίδης Αν. οδ. Χαλκηδόνος.

Σανδαλοποιεία

Δουλής Ελευθ. οδ. Σινώπης.

Υποδηματοποιεία

Αδαμόπουλος Κ. οδ. Χαλκηδόνος, Βογιατζής Κ. κεντρική πλατεία, Καλαφάτης Ηλίας οδ. Χαλκηδόνος, Κατσαλής Ελευθ. οδ. Χαλκηδόνος, Κωνσταντάρας Παρασκευάς οδ. Σινώπης, Λαζαρίδης Ν. οδ. Σινώπης,            Μανιαδάκης Παύλος οδ. Προύσσης,  Σαρόγλου Θ. οδ. Χαλκηδόνος.

Υφάσματα-Ψιλικά

Δανός Γ. οδ. Δορυλαίου, Φασουράκης Ηρακ. οδ. Χαλκηδόνος.

Φαρμακεία

Νησιώτης Λεων. οδ. Χαλκηδόνος.

Χαρτοπωλεία

Χαραλαμπίδης Αν. οδ. Χαλκηδόνος.

Χρυσοχοεία – Ωρολογοπωλεία

Μπενάκης Δημ. οδ. Χαλκηδόνος, Γεωργιάδης Ι. οδ. Χαλκηδόνος».

ΕΠΙΛΟΓΟΣ (δικός μας που δεν αναφέρεται στο βιβλίο)

Αυτά μας ανέφερε ο «Μέγας Οδηγός του Βόλου» για το έτος 1933. Όπως διαπιστώνουμε τα καταστήματα βρίσκονται στους δύο κεντρικούς δρόμους, την οδό Χαλκηδόνος, που ουδέποτε τη λέγαμε «Χαλκηδόνος», αλλά «Φαρδύ» και την οδό Σινώπης, σημερινή οδός Δημοκρατίας. Η Νέα Ιωνία της εποχής εκείνης, στα βόρεια, έφτανε μέχρι την οδό Μαιάνδρου (χωματόδρομος), τα μεγάλα σχολεία, το γήπεδο της Νίκης και το Κοιμητήριο των Ταξιαρχών. Από εκεί και πάνω ήταν το στρατόπεδο και χωράφια. Το ίδιο ίσχυε και για τα ανατολικά της Αναπαύσεως, που από εκεί και πέρα ήταν μπαξέδες. Μετά την Κατοχή και απελευθέρωση, δημιουργήθηκαν οι σημερινές συνοικίες (Αμπελοκήπων, Αγίας Βαρβάρας, Πέτρου και Παύλου, Αγίου Σπυρίδωνος, Αγίου Νεκταρίου).

Εδώ τελειώσαμε την ανάγνωση του βιβλίου μας «Η Νέα Ιωνία του 1933», που παρουσίασε την έρευνα του του λαμπρού δημοσιογράφου Άθω Τριγκώνη μέσα από τις σελίδες της εφημερίδας «Λαϊκή Φωνή», αλλά και με το πενάκι του Γιάννη Κονταξή με τα εκφραστικά σχέδια. Μας δόθηκε η ευκαιρία να δούμε πώς ήταν η Νέα Ιωνία πριν ενενήντα χρόνια και να κάνουμε τις συγκρίσεις με το σήμερα, με την επισήμανση ότι οι γονείς μας μέσα στις μύριες δυσκολίες και τα προβλήματα, κατόρθωσαν να επιζήσουν, να προοδεύσουν, να κάνουν οικογένειες με οικονομική και κοινωνική επιφάνεια και να συμβάλουν στην πολιτιστική, πολιτική, οικονομική πρόοδο της κοινωνίας του Βόλου και της περιοχής.

Τελειώνοντας τις δημοσιεύσεις οφείλω να ευχαριστώ τη φιλόξενη εφημερίδα «ΘΕΣΣΑΛΙΑ» για τη δημοσίευση και τους αναγνώστες, που παρακολούθησαν τα δημοσιεύματα.