25.000 δένδρα υπάρχουν στο Πολεοδομικό Συγκρότημα του Βόλου
Κοντά στα 25.000 δένδρα είναι φυτεμένα στο Πολεοδομικό Συγκρότημα του Βόλου με τις νεραντζιές, τις ελιές, τις μουριές και τα σφεντάμια να κρατούν τα σκήπτρα.
Τα δένδρα και κυρίως τα οπωροφόρα του Βόλου, δεν βρίσκονται μόνο σε άλση και λόφους, όπως η Γορίτσα.
Ρεπορτάζ:
ΣΟΦΙΑ ΜΑΥΡΑΝΤΖΑ
Πολλά από αυτά είτε παράγουν βρώσιμους καρπούς είτε συντηρούν αστικούς –και όχι απαραίτητα μόνο στη φαντασία των κατοίκων της πόλης- μύθους για συλλογείς των καρπών τους και οργανωμένες εξορμήσεις για παράδειγμα μαζέματος των καρπών της ελιάς.
Σύμφωνα με την Υπηρεσία Πρασίνου του δήμου Βόλου, στα πεζοδρόμια, τα διαχωριστικά κεντρικών αρτηριών της πόλης, τις νησίδες, τους πεζοδρόμους και τα αλσύλλια του κέντρου βρίσκονται περίπου 25.000 δένδρα, πολλών και διαφορετικών ειδών, με ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά και γνωρίσματα. «Η επιλογή των δενδροφυτεύσεων, όταν διαμορφωνόταν το αστικό τοπίο της πόλης, γινόταν με γνώμονα την αντοχή των δένδρων στο κλίμα του Βόλου», τονίζει ο κ. Κώστας Πολυχρονίδης, γεωπόνος ΤΕΕ, υπεύθυνος της Υπηρεσίας Πρασίνου στις δενδροστοιχίες.
Ο ίδιος τονίζει: «Τα 25.000 διαφορετικά είδη δένδρων που υπάρχουν στο Πολεοδομικό Συγκρότημα του Βόλου, χωρίζονται σε φυλλοβόλα και αειθαλή. Στα αειθαλή της πόλης συναντάμε ελιές, μανόλιες, νεραντζιές, ευκαλύπτους, φωτίνιες, πεύκα, κουκουναριές, βραχύτονες και τρία είδη από φοίνικες. Αντίθετα, στα φυλλοβόλα δένδρα που δεν κρατούν το φύλλωμά τους όλο το χρόνο, συναντάμε αρκετά προστατευόμενα είδη, όπως πλατάνια, καραγάτσια, σφεντάμια (ψευτοπλάτανους), υποκαστανιές, καλλωπιστικές δαμασκηνιές, μουριές, φλαμουριές, ακακίες, ιβίσκους, κατάλπες, κελατόριες αλλά και φράξα. Επιπλέον, υπάρχουν κάποιες πορτοκαλιές και λεμονιές, που έχουν μπολιάσει οι ίδιοι οι πολίτες».
Επίσημη καταγραφή των δένδρων δεν έχει πραγματοποιηθεί από την Υπηρεσία Πρασίνου, κυρίως εξαιτίας της έλλειψης προσωπικού. «Παρόλο που κάθε χρόνο ξεραίνονται κάποια δένδρα και αφαιρούνται, υπολογίζουμε πως είναι περίπου 25.000.
Αυτά τα δέντρα υπάρχουν εδώ και χρόνια. Βέβαια, κάθε χρόνο γίνονται φυτεύσεις, αλλά όχι πάρα πολλές τα τελευταία χρόνια».
Η Υπηρεσία φύτεψε πάνω από 2.000 δέντρα το 2004, εν όψει των Ολυμπιακών Αγώνων στην πόλη του Βόλου. Ακόμη, αρκετά δέντρα φυτεύτηκαν το 2008 στις οδούς Αναλήψεως και Λαρίσης. «Τώρα έχουν περιοριστεί οι φυτεύσεις και έχουμε περιοριστεί στην περιποίηση των δεντροστοιχιών. Εξάλλου, στην Υπηρεσία είμαστε λίγα άτομα. Τα δέντρα θέλουν μεράκι και όσοι εργάζονται στην Υπηρεσία Πρασίνου, έχουν πολύ», τονίζει ο κ. Πολυχρονίδης.
Κάθε χρόνο αρκετά δέντρα της πόλης κλαδεύονται. Δεν είναι λίγα τα παράπονα για ακλάδευτα δέντρα σε γειτονιές και κεντρικές οδούς της πόλης του Βόλου. «Η αλήθεια είναι, πως υπάρχουν πολλά δέντρα ακλάδευτα. Φέτος έχουμε καταφέρει, να κλαδέψουμε το 1/5 των δέντρων του ενιαίου δήμου Βόλου».
Πότε ακριβώς γίνεται το κλάδεμα των δέντρων; «Δεν κλαδεύουμε μόνο σε περίοδο χειμώνα, αλλά όλο το χρόνο όταν υπάρχει κίνδυνος. Παροτρύνουμε τον κόσμο να μας παίρνει τηλέφωνο και να μας ενημερώνει, που υπάρχει πρόβλημα και χρειάζεται κλάδεμα».
Η περισσότερη φύτευση παρατηρείται στους οριζόντιους δρόμους προς την παραλία, στην Ιωλκού αλλά και στην Παγασών. Στο κέντρο είναι αραιοφυτεμένα τα δέντρα. Άλλωστε «βάσει του νόμου, πρέπει να υπάρχει ένα μέτρο πεζοδρόμιο και πάνω, για να πραγματοποιηθεί φύτευση».
Όσον αφορά στους συλλέκτες, κυρίως εσπεριδοειδών ή ελιών, μόνο μύθος δεν μοιάζει να είναι ακόμη και στις μέρες μας. Οι μαρτυρίες για δήθεν αδιάφορους περιπατητές που τινάζουν ελιές, δεν λείπουν, ειδικά όσο πλησιάζει η περίοδος καρποφορίας. Μόνο που η «δουλειά» γίνεται πολύ πρωί ή αργά το απόγευμα. «Ο κόσμος προτιμά να κόβει νεράντζια στις γειτονιές κυρίως, για να φτιάχνει γλυκά. Ακόμη, κόβουν και ελιές, αλλά μόνο πολύ πρωί ή αργά το απόγευμα».
Σε όλο τον καλλικρατικό δήμο Βόλου απασχολούνται περίπου 80 άτομα, διοικητικοί, υδραυλικοί, γεωπόνοι, οδηγοί, ενώ δεν έχει έρθει ακόμα κανένας νέος εργαζόμενος στην Υπηρεσία.
Δένδρα στις πόλεις
Η χρήση των δέντρων μέσα στις πόλεις και η σημασία των ευεργετικών επιδράσεων που ασκούν αυτά, καθώς και η υπόλοιπη βλάστηση μέσα ή κοντά στην πόλη έχει αναγνωρισθεί και εφαρμοσθεί από πολύ παλιά.
Οι Βαβυλώνιοι, οι Ασσύριοι, οι Αιγύπτιοι, οι αρχαίοι Έλληνες και οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν τα δέντρα στις πόλεις για αισθητικούς και άλλους σκοπούς, είτε με τη μορφή δενδροστοιχιών ή ιερών αλσών ή στους κήπους ανακτόρων, σπιτιών και επαύλεων.
Σήμερα η χρήση δενδροστοιχιών και πάρκων στις πόλεις για τον εξωραϊσμό τους και τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των κατοίκων τους έχει καταστεί πρωταρχικό μέλημα των πολεοδόμων και τελευταία, τη δεκαετία του 60, έχει αναπτυχθεί ένας ξεχωριστός κλάδος της Δασολογικής επιστήμης, η «Δασοπονία πόλεων».
Τα δένδρα μέσα στην πόλη συνεισφέρουν σημαντικά στην ανύψωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων. Επηρεάζουν θετικά την ψυχική και φυσική κατάστασή τους. Δίνουν ένα αίσθημα ασφάλειας και προσεγγίζουν τον άνθρωπο με τη φύση. Συμβάλλουν στη μείωση των θορύβων, φιλτράρουν τη σκόνη και άλλα αιωρούμενα σωματίδια, καθαρίζοντας τον αέρα και δροσίζουν, στις ζεστές ημέρες του καλοκαιριού, με τη διαπνοή τους και τη σκιά τους, τον ατμοσφαιρικό αέρα. Οι κατά καιρούς εμφανιζόμενοι «κυνικοί καύσωνες» η ατμόσφαιρα κλιβάνου (φούρνου) μπορούν να μετριασθούν σημαντικά με τη συνετή χρήση των δένδρων. Εάν έχετε ένα αυτοκίνητο στη σκιά ενός δένδρου και ένα εκτεθειμένο στην άμεση ηλιακή ακτινοβολία, η διαφορά θερμοκρασίας της λαμαρίνας μπορεί να φθάσει μέχρι 40ο -50ο C. (30ο – 70ο ή 80ο C )και του εσωτερικού χώρου μέχρι 20 και πλέον οC.
Τα δένδρα ασκούν πολλαπλές επιδράσεις και λειτουργίες στο περιβάλλον μιας πόλης. Τις λειτουργίες αυτές μπορούμε να τις κατατάξουμε σε τρεις κατηγορίες. Στις επιδράσεις που αφορούν τα αισθητήρια όργανά μας (όραση, ακοή, όσφρηση, αφή), στις λειτουργικές (οικολογικές) και στις συμβολικές. Κατ΄ αρχήν δεχόμαστε ότι όλοι μας αγαπούμε τα δένδρα και ότι την εικόνα που έχουμε για αυτά τη συμμερίζονται και οι άλλοι. Πράγματι τα δένδρα είναι τα πιο δημοφιλή στοιχεία του αστικού περιβάλλοντος και πιθανόν πολλοί λίγοι κάτοικοι τα θεωρούν ως πρόβλημα.