Με σοκ, σεβασμό, σενάρια και… πολλή προσευχή υποδέχθηκαν οι Καθολικοί ανά τον κόσμο την παραίτηση βόμβα του Βενέδικτου ΙΣτ’, του πρώτου Πάπα εδώ και σχεδόν έξι αιώνες που δεν άφησε το θάνατο να τον κατεβάσει από την Αγία Έδρα. Μαζί με τις εικασίες για το ποιος θα γίνει ο επόμενος Ποντίφικας (και το τι θα κάνει μετά ο Γιόζεφ Ράτσινγκερ), ο καθολικός κόσμος εξέταζει το κατά πόσο η απόφαση του Βενέδικτου θα μείνει στην ιστορία ως εξαίρεση ή εάν θα θάψει το ταμπού που θέλει τους Πάπες ισόβιους.
Η Καθέδρα του Πέτρου συνοδεύεται με άπειρα πρωτόκολλα που αποκρυσταλλώθηκαν στη διάρκεια αιώνων και ορίζουν το τι κάνει ο Πάπας, το πώς το κάνει, και το τι κάνουν οι άλλοι όταν βρίσκονται στην παρουσία του -η τυφλή προσήλωση στα οποία εξηγείται με τη διπλή φύση της ιστορίας του παπικού θεσμού, ο οποίος εκτός από την επί γης κεφαλή της Καθολικής Εκκλησίας (και την ιεροπρέπεια που αυτό επιβάλλει) έχει κρατήσει αρκετό από τον τύπο της μεσαιωνικής μοναρχίας.
Όμως σε αυτά δεν υπάρχει τίποτε που να εμποδίζει τον εκάστοτε Πάπα να παραιτηθεί: Όχι μόνο δεν υπάρχει καμία τέτοια τυπική απαγόρευση, αλλά υπάρχουν και προηγούμενα -έστω και εάν καταγράφονται, μέχρι στιγμής, κάθε 600 χρόνια. Κι όμως, ο Βενέδικτος μπορεί να γίνει παράδειγμα.
Ο Βενέδικτος «απομακρύνθηκε από πρακτικές αιώνων» σχολίασε σχετικά ο Καρδινάλιος του Παρισιού Αντρέ. Με την απόφασή του να παραιτηθεί, είπε, «εξέφρασε την άποψη πως δεν είναι μόνο επιτρεπτό αλλά ίσως και χρήσιμο να αποχωρεί ένας Πάπας από τα καθήκοντά του».
Καίρια η επισήμανση του Καρδινάλιου Παρισιού: Η Καθολική Εκκλησία περιμένει από τους Καρδινάλιους να αποσύρονται από την ενεργό δράση στα 75 και απαγορεύει τη συμμετοχή σε όσους είναι άνω των 80 στα Κονκλάβια για την παπική εκλογή. Τώρα, η ίδια λογική αγγίζει και την Αγία Έδρα.
Θεωρείται σίγουρο ότι στην απόφαση του 84χρονου Βενέδικτου ΙΣτ’ συνέβαλαν οι προειδοποιήσεις των γιατρών σε συνδυασμό με την ιστορία του Ιωάννη Παύλου Β’: Ο γερμανός Πάπας ήθελε να γλιτώσει την Καθολική Εκκλησία από άλλη μία αγωνιώδη δοκιμασία (που μάλιστα, προς το τέλος του Ιωάννη Παύλου Β’, είχε εκτρέψει την προσοχή του Βατικανού από τα σκάνδαλα που απειλούσαν την εικόνα της). Κι αυτό παρά την επικρατούσα λογική στο Βατικανό που είχε εκφράσει σαφέστατα ο Παύλος Στ’ (Πάπας μέχρι το 1978) λέγοντας ότι «η πατρότητα δεν αποκηρύσσεται».
Ο Βενέδικτος εξέπληξε την υφήλιο και τους στενούς του συνεργάτες την Τρίτη, αλλά ίσως επειδή δεν τον πρόσεχαν όλοι αρκετά. Όταν σε συνέντευξη που είχε δώσει στον Πέτερ Ζέβαλτν το 2010, ήδη πέντε χρόνια Πάπας, ρωτήθηκε εάν ένας Ποντίφικας μπορούσε να παραιτηθεί, είχε απαντήσει ξεκάθαρα: «Ναι».
«Εάν αντιλαμβάνεται ότι δεν είναι σωματικά, ψυχολογικά και πνευματικά σε θέση να εκτελέσει τα καθήκοντά του έχει το δικαίωμα και, σε ορισμένες περιπτώσεις, την υποχρέωση να παραιτηθεί» είχε πει τότε ο Βενέδικτος.
Οι περισσότεροι έχουν ήδη αρχίσει να πιστεύουν ότι οι Πάπες δεν παραιτούνται, αλλά θέτουν παράδειγμα: «Είναι μία απελευθερωτική κίνηση για το μέλλον» είπε ο Καρδινάλιος Αντρέ του Παρισιού. «Στον αιώνα αυτό, πιστεύω πως κανείς διάδοχος του Βενέδικτου δεν θα αισθάνεται πια την υποχρέωση να μείνει μέχρι να πεθάνει στην Αγία Έδρα» εξήγησε ο Καρδινάλιος.