Από έρευνες των μαθητριών Έλλης Καπετανιά των Ιδιωτικών Εκπαιδευτηρίων «Προμηθέας» και Αναστασίας Σκολαρίκη του 2ου Προτύπου ΓΕΛ Βόλου σε μαθητές του Βόλου για τον σχολικό εκφοβισμό καταγράφονται διαστάσεις του προβλήματος, τα «σημάδια» που αφήνει σε συνομηλίκους τους. Δίνονται εξηγήσεις, γιατί τα κινητά τηλέφωνα οξύνουν κάποιες φορές το πρόβλημα που εμφανίζεται με μεγαλύτερη αγριότητα, αλλά και γιατί οι έφηβοι …αγρίεψαν με την καραντίνα. Προτείνουν λύσεις για να περιοριστούν τα θύματα και τιμωρίες για τους νεαρούς θύτες.
Σε ποια συχνότητα και ένταση υπάρχει ο εκφοβισμός μεταξύ εφήβων επιχειρεί να απαντήσει η έρευνα της Έλλης Καπετανιά. Ειδικότερα με αφορμή την έναρξη της εκστρατείας κατά του σχολικού εκφοβισμού η μαθήτρια Χριστίνα Αθανασάκη υπογραμμίζει: «Καλό θα ήταν να ευαισθητοποιηθούμε λίγο παραπάνω για τα φαινόμενα αυτά και συγκεκριμένα στον τρόπο με τον οποίο φθείρουν ψυχικά τα θύματα αφήνοντας το στίγμα τους για πάντα. Και αυτό γιατί τα θύματα του bullying κουβαλάνε πάντα μαζί τους όλους τους χαρακτηρισμούς, τα χτυπήματα, τα σπρωξίματα, τις απειλές και πολλά χειρότερα που δέχονται και υφίστανται, χαμηλώνοντας την θετική αυτοεικόνα τους με την ψυχολογία τους να φτάνει πάτωμα. Ακόμη, τα θύματα μπροστά στον φόβο και στον τρόμο τους, γιατί «δεν θα τους πιστέψουν», «θα τους δείρουν ακόμα παραπάνω», «δεν θα αλλάξει τίποτα», δεν μιλούν για ό,τι βιώνουν και σε αυτό πρέπει να συμβάλλουμε όλοι όσοι βλέπουμε και καταλαβαίνουμε ώστε να μπορέσουν επιτέλους να ανασάνουν με ηρεμία και γαλήνη. Το θέμα του εκφοβισμού δεν είναι μικρό».
Αναγκαία η δράση προκειμένου να εξαλειφθεί πλήρως το φαινόμενο που πλήττει ψυχικά όλα τα κοινωνικά στρώματα. «Δεν πρέπει να αγνοείται. Δεν πρέπει να αναφερόμαστε σε αυτό με τη φράση «έλα εντάξει, δεν έγινε τίποτα, θα του περάσει». Το στόμα έχει δύναμη και μπορεί να αλλάξει οποιαδήποτε κατάσταση»
Το κινητό τηλέφωνο οξύνει το πρόβλημα. Σύμφωνα με πολλούς αναλυτές στην Ελλάδα και στον κόσμο γίνεται κάποτε «εχθρός» των θυμάτων, καθώς λόγω της ραγδαίας εξέλιξης της τεχνολογίας, υπάρχουν απεριόριστοι τρόποι γελοιοποίησης τόσο συμπεριφορών όσο και των ίδιων των θυμάτων, με αποτέλεσμα την ευκολότερη ανάπτυξη του σχολικού εκφοβισμού.
Οφέλη αναμένεται να έχει η άμεση δράση και κινητοποίηση εκπαιδευτικών και της πολιτείας, με απώτερο σκοπό την πλήρη εξουδετέρωςή του. «Επιτακτική είναι η ανάγκη για αλλαγή, για ενθάρρυνση, για στήριξη των θυμάτων και ριζικές τιμωρίες των θυτών, έτσι ώστε να αποδοκιμαστούν, όταν καταφεύγουν σε ανάλογες πράξεις» τονίζει η Χριστίνα Αθανασάκη.
Για την έρευνά της για τον σχολικό εκφοβισμό η Αναστασία Σκολαρίκη εξηγεί πως πρόκειται για «μια έννοια, η οποία έχει λάβει τραγικές διαστάσεις τα τελευταία χρόνια. Έχουν διεξαχθεί αμέτρητες έρευνες και συζητήσεις πάνω στο συγκεκριμένο φλέγον ζήτημα. Καθημερινά πληροφορούμαστε σχετικά με περιστατικά βίας σε σχολεία, όχι μόνο της χώρας μας, αλλά και του εξωτερικού. Είναι ανάγκη, λοιπόν, να βρεθούν λύσεις και να ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού.
Δύο μαθητές της Α’ τάξης του 2ου Προτύπου ΓΕΛ Βόλου, όντας ευαισθητοποιημένοι από θέμα, καταθέτουν απόψεις κι εμπειρίες και, το κυριότερο, προτείνουν λύσεις για τη διευθέτησή του».
Βλάσης Παχιός, μαθητής Α’ Λυκείου:
«Στις μέρες μας ερχόμαστε αντιμέτωποι με αμέτρητα περιστατικά εκφοβισμού στο σχολικό μας περιβάλλον, παρατηρώντας κάποιους από τους συμμαθητές και τους συνομήλικούς μας να δέχονται συνεχώς προσβλητικά σχόλια, ακόμη και να εμπλέκονται σε πράξεις βίας.
Μπορούμε βέβαια να διαπιστώσουμε, όχι μόνον διαβάζοντας τις έρευνες, αλλά και παρατηρώντας τον περίγυρό μας, πως τα περιστατικά εκφοβισμού έχουν κατά πολύ αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Συνεχώς ακούμε στις καθημερινές ειδήσεις και διαβάζουμε στα social media πως κάποιος έφηβος παρενοχλήθηκε από συμμαθητές του και ξυλοκοπήθηκε άγρια, καθώς και συλλογιζόμαστε τα γεγονότα προσπαθώντας να δικαιολογήσουμε αυτές τις αποτρόπαιες πράξεις και να δώσουμε μία λογική εξήγηση για τα συμβάντα. Η αλήθεια είναι πως δεν μπορούμε να προσεγγίσουμε το θέμα με τη λογική. Τα παιδιά που αισθάνονται ανασφαλή με τον εαυτό τους επιτίθενται σε άλλους που δεν μπορούν να υπερασπιστούν μόνοι τους τον εαυτό τους ή εκείνους που είναι απόμακροι, χωρίς παρέες, σταθερές φιλίες ή προστατευτική οικογένεια για να τους υπερασπιστούν ή να τους βοηθήσουν, εκείνους που δεν μπορούν να ορθώσουν το ανάστημά τους και να αντιμετωπίσουν τον εκφοβισμό.
Προσωπικά, στον άμεσο περίγυρό μου δεν παρατηρώ πολύ συχνά περιστατικά εκφοβισμού. Δεν μπορώ να αρνηθώ πως έχω αντιληφθεί κάποιους συνομήλικούς μου να γίνονται λεκτικά επιθετικοί σε κάποια παιδιά που πληρούσαν τις προαναφερόμενες προϋποθέσεις, αλλά πάντοτε οι γονείς και οι καθηγητές επενέβαιναν και το θέμα έληγε πολιτισμένα. Τελευταία βέβαια, μετά από αμέτρητες συζητήσεις στο σχολείο μου για τον εκφοβισμό, είμαστε, οι περισσότεροι, ευαισθητοποιημένοι πάνω σε αυτό το θέμα, και προσπαθούμε να μην επιτρέψουμε τέτοια περιστατικά να συμβούν, ή αν αντιληφθούμε κάτι το αναφέρουμε κατευθείαν για να ακολουθήσουν οι απαραίτητες ενέργειες. Έτσι, θεωρώ πως μια λύση στο πρόβλημα του εκφοβισμού θα μπορούσε να αποτελέσει και η σωστή ενημέρωση των μαθητών από την πλευρά του σχολείου».
Ελένη Καραγιάννη, μαθήτρια Α’ Λυκείου:
«Ο σχολικός εκφοβισμός είναι ένα αρκετά συχνό φαινόμενο στα σχολεία τα τελευταία χρόνια. Παρατηρούμε ότι ειδικότερα στα γυμνάσια και στα λύκεια ο βαθμός της βιαιότητας έχει ραγδαία ανάπτυξη ανάμεσα κυρίως σε αγόρια, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις και σε κοπέλες. Πολλοί κατηγορούν τις ορμόνες της εφηβείας ως κύρια πηγή της βίας, όμως θεωρώ ότι μεγάλο μέρος πέφτει στην ανατροφή και στα ερεθίσματα τα οποία δέχονται τα παιδιά. Ως έφηβοι έχουμε την τάση να μεγαλοποιούμε καταστάσεις και να επηρεαζόμαστε από αυτές, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα την αλλαγή στη συμπεριφορά μας και τη μεταλλαγή της σε βιαιότητα. Πολλά παιδιά στην αρχή το κάνουν ως πλάκα, όμως με τον καιρό ανακαλύπτουν ότι μπορούν να ξεσπάσουν σε αλλά άτομα και καταλήγουν να γίνονται βίαια απέναντί τους. Συνήθως, οι έφηβοι, οι οποίοι έχουν μεγαλώσει σε βίαιο οικογενειακό περιβάλλον, βγάζουν τα τραύματά τους σε αλλά άτομα με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Όμως τον τελευταίο καιρό έχει αυξηθεί η παραβατικότητα και η βίαιη συμπεριφορά και θεωρώ ότι ένας λόγος είναι η καραντίνα. Τα παιδιά αναγκάστηκαν να μείνουν εσώκλειστα για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα και είναι γνωστό ότι όταν βάζεις έναν έφηβο να κάνει κάτι που δεν θέλει, θα καταλήξει να ξεσπάει με τους λάθος τρόπους. Θεωρώ ότι οι γονείς αυτών των παιδιών πρέπει να τους βάλουν κάποια όρια ή να τους παραπέμψουν σε κάποιον επαγγελματία, ο οποίος μπορεί να τους δείξει τον τρόπο να αντιμετωπίζουν τα προβλήματά τους χωρίς να χρησιμοποιούν τη βία».