Του
Γιώργου Ι. Κουτσούκου*
Θετικό σημείο
• Σήμερα, το νομοθετικό πλαίσιο προβλέπει ότι όταν ένας συνταξιούχος απασχολείται, παρακρατείται από τον e-ΕΦΚΑ το 30% της σύνταξής του. Μέχρι 31/12/2023 η παρακράτηση αυτή θα ισχύει μόνο όταν ο συνταξιούχος εργαστεί με πλήρη απασχόληση. Αν απασχοληθεί μερικές ημέρες εντός του μήνα, η περικοπή θα είναι αναλογική των ημερών και δεν θα επιβάλλεται με οριζόντιο τρόπο, όπερ συνιστούσε άδικη μεταχείριση. Από 01/01/2024, ο απασχολούμενος συνταξιούχος θα λαμβάνει το 100% της σύνταξης.
Αρνητικό σημείο
Ενώ, για τους μισθωτούς εργαζόμενους συνταξιούχους, το επιβαλλόμενο πέναλτι συνίσταται σε ποσοστό 10% επί των ασφαλιστέων αποδοχών τους με ανώτατο πλαφόν το δεκαπλάσιο της εθνικής σύνταξης, για τους μη μισθωτούς, το πέναλτι ορίζεται σε ποσοστό 50% επί της επιλεγείσας ασφαλιστικής κλάσης για κύρια σύνταξη. Τούτο δημιουργεί αντικίνητρο σοβαρό για κάποιον που θέλει να υπαχθεί σε ανώτερες ασφαλιστικές κατηγορίες (3η-6η) μετά τη συνταξιοδότησή του, γιατί προσδοκούσε σε αντίστοιχη προσαύξηση στη σύνταξή του, μετά την οριστική διακοπή της εργασίας του. Επομένως, θα εξαναγκασθεί να υπαχθεί είτε στην 1η, είτε στη 2η κατηγορία για να μετριάσει την επιβάρυνση. Επιπροσθέτως, το εν λόγω μέτρο δημιουργεί ζήτημα άνισης μεταχείρισης των συνταξιούχων, χωρίς προφανή δικαιολόγηση.
Θετικό σημείο
• Μέχρι σήμερα, οφειλέτες με χρέη πάνω από 20.000 ευρώ δεν μπορούν να λάβουν σύνταξη, εάν δεν αποπληρώσουν εφάπαξ το υπερβάλλον ποσό. Με την προτεινόμενη ρύθμιση για πρώτη φορά περισσότεροι συνταξιούχοι με οφειλές θα μπορούν να ρυθμίσουν τα χρέη τους και να διεκδικήσουν τη σύνταξή τους, καθώς αυξάνονται τα ανώτατα όρια οφειλών για συνταξιοδότηση από 20.000 ευρώ σε 30.000 ευρώ και από 6.000 ευρώ σε 10.000 ευρώ για οφειλές στον π. Ο.Γ.Α.
Αρνητικό σημείο
Εισάγονται για πρώτη φορά εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, τα οποία δεν υφίσταντο για χρέη έως 20.000 ευρώ. Ειδικότερα, αφού προηγηθεί έλεγχος των καταθέσεων του οφειλέτη, ώστε να μην υπερβαίνουν τις 12.000 ευρώ (ή τις 6.000 ευρώ για οφειλέτες του π. ΟΓΑ), η σύνταξη θα εκδίδεται κανονικά και θα εφαρμόζεται παρακράτηση ως εξής: Για το ποσό της οφειλής που υπερβαίνει τις 20.000 ευρώ (6.000 ευρώ για τον π. Ο.Γ.Α.) και μέχρι τις 30.000 ευρώ (10.000 ευρώ για τον π. Ο.Γ.Α.), θα παρακρατείται τουλάχιστον το 60% του μηνιαίου ποσού σύνταξης μέχρι να περιοριστεί η οφειλή και πάλι στις 20.000 ευρώ (6.000 ευρώ για τον π. Ο.Γ.Α.), Η παρακράτηση δε του ποσοστού σύνταξης κρίνεται ιδιαιτέρως επαχθής και δεν αφήνει πολλά περιθώρια για την αξιοπρεπή διαβίωση του συνταξιούχου.
Θετικό σημείο
• Το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο απλοποιεί τις διαδικασίες και τις προϋποθέσεις για τη θεμελίωση του δικαιώματος σε επικουρική σύνταξη για όλα τα Ταμεία, θέτοντας ως προϋπόθεση τη συμπλήρωση 15ετίας είτε σε έναν φορέα είτε με διαδοχική ασφάλιση, κάτι που σήμερα ισχύει μόνο για το πρώην ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, και όχι με τις προϋποθέσεις που προέβλεπε το κάθε Ταμείο.
Αρνητικό σημείο
Εμμέσως πλην σαφώς καταργείται το δικαίωμα εξαγοράς πλασματικών ετών στην επικουρική σύνταξη, γεγονός που στερεί κατά τρόπο απόλυτο και χάριν της επίσπευσης της διαδικασίας (και της λιγόστευσης του όγκου των εκκρεμών αιτήσεων επικουρικής συνταξιοδότησης) το δικαίωμα σε όσους ασφαλισμένους επιθυμούσαν, με περαιτέρω προσμέτρηση πλασματικών ετών, να λάβουν τη μεγαλύτερη δυνατή επικουρική σύνταξη.
Αρνητικό σημείο
Αυτή καθεαυτή η κατοχή ΑΜΚΑ, ο οποίος δεν είναι ενεργός, δεν εξασφαλίζει πλέον τη δωρεάν περίθαλψη στα δημόσια νοσοκομεία. Όποιος δεν έχει ενεργό ΑΜΚΑ συνεχίζει να έχει μεν πρόσβαση στα νοσοκομεία και ελεύθερη περίθαλψη, ωστόσο, η δαπάνη θα βαρύνει πλέον αποκλειστικώς τον ίδιο.
* Ο κ. Γεώργιος Ι. Κουτσούκος είναι δικηγόρος εργατολόγος LL.M., διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, πιστοποιημένος επαγγελματίας e-ΕΦΚΑ (έκδοση συντάξεων).