Σε ένα κτίριο, ορόσημο για την περιοχή, που ανεγέρθηκε πριν 95 χρόνια, στεγάζεται το «Τοπάλειο» Δημοτικό Σχολείο στα Κάτω Λεχώνια. Κοντά στον ένα αιώνα συνεχούς εκπαιδευτικής δραστηριότητας για ένα σχολείο που έλαβε το όνομά του από τον Παναγιώτη Τοπάλη ο οποίος διέθεσε ένα πολύ σεβαστό ποσό εκείνα τα χρόνια για να κατασκευαστεί το διδακτήριο.
Το σχολείο διαθέτει σήμερα 80 μαθητές και σε έναν βαθμό έχει επηρεαστεί από τη γενικότερη υπογεννητικότητα, καθώς πριν λίγα χρόνια είχε 100 μαθητές. Βέβαια, επειδή η περιοχή αναπτύσσεται οικιστικά, υπάρχουν ελπίδες ότι το μαθητικό δυναμικό θα ανακάμψει πάλι.
Από το 1925 η ανέγερση του κτηρίου
Ο διευθυντής του Δημοτικού Σχολείου κ. Απόστολος Κατσιφός δήλωσε πως «Το Δημοτικό Σχολείο των Κάτω Λεχωνίων άρχισε να χτίζεται στις 22 Ιουλίου του 1925 και οι εργασίες αποπερατώθηκαν στις 3 Ιουλίου του 1926 με τις δαπάνες ανέγερσης να καλύπτονται, κατά το μεγαλύτερο μέρος τους, από την οικογένεια του Παναγιώτη Τοπάλη. Από εκείνη τη στιγμή ξεκινά μια αδιάλειπτη λειτουργία που φτάνει στο σήμερα. Ενενήντα πέντε χρόνια εκπαιδευτικής δραστηριότητας, 95 χρόνια γεμάτα μάθηση, χαρά, παιχνίδι και δημιουργία με πολλές γενιές να μορφώνονται, να ωριμάζουν και να περνούν σ’ αυτό τα παιδικά τους χρόνια γεμάτα εμπειρίες, συγκινήσεις και αναμνήσεις».
Η συμβολή του Παναγιώτη Τοπάλη
Ποιος όμως είναι ο Παναγιώτης Τοπάλης που δαπανά ένα πολύ σεβαστό ποσό για να χτιστεί σχολείο στα Λεχώνια;
Ο κ. Κατσιφός απάντησε πως «πρόκειται για έναν πλούσιο γαιοκτήμονα που ξεκίνησε τη δράση του στη Ρουμανία δημιουργώντας μια μεγάλη περιουσία την οποία τελικά πουλάει για να επιστρέψει στην πατρίδα και να αγοράσει μια τεράστια έκταση στην αρχαία Πύρασσο. Έκταση που πουλάει στο κράτος για να εγκατασταθούν εκεί οι διωγμένοι από την Ανατολική Ρωμυλία πρόσφυγες και να δημιουργήσουν την πόλη της Νέας Αγχιάλου. Έτσι η οικογένεια αγοράζει ένα απέραντο αγρόκτημα στα Λεχώνια και εγκαθίσταται εκεί μοιράζοντας τον χρόνο της ανάμεσα στα Λεχώνια και τη Λωζάνη της Ελβετίας. Η οικογένεια όμως κτυπιέται σκληρά από τη μοίρα, όταν ο μονάκριβος γιος χάνει τη ζωή του σε δυστύχημα στις Άλπεις. Θέλοντας να τιμήσει τη μνήμη του και να δώσει διέξοδο στον αθεράπευτο πόνο της διαθέτει το σημαντικό για την εποχή ποσό των 751.200 δραχμών για την ανέγερση σχολείου στα Κάτω Λεχώνια. Το ποσό συμπληρώνουν άλλοι φορείς (Δημόσιο, Κοινότητα, ιδιώτες) και το 1926 παραδίδεται ένα κτίριο με τέσσερις αίθουσες διδασκαλίας και όλους τους βοηθητικούς χώρους. Αυτό το κτίριο υφίσταται σοβαρές ζημιές στον σεισμό του 1954 και του 1955, με τα μαθήματα να γίνονται σε παράπηγμα μέχρι το 1960, όπου αποκαθίστανται και επαναλειτουργεί ξανά. Στο υπάρχον κτίριο το 2001 προστίθεται νέα πτέρυγα που αναβαθμίζει και συμπληρώνει τους σχολικούς χώρους και δημιουργείται ένα ολοκληρωμένο και πλήρως λειτουργικό, όμορφο κτίριο που συμπληρώνεται από έναν προαύλειο χώρο δύο στρεμμάτων καλυμμένο από πολύχρονα πλατάνια και άλλα δέντρα και φυτά».
Σύγχρονη αίθουσα πληροφορικής και νέα βιβλιοθήκη
Η ιστορία πλημμυρίζει από το συγκεκριμένο διδακτήριο, όπου οι μαθητές διδάσκονται σε αίθουσες με την αρχιτεκτονική και τη λάμψη εκείνης τη εποχής.
Ο κ. Κατσιφός επισήμανε πως «στη σημερινή εποχή το «Τοπάλειο» ατενίζει το μέλλον εξοπλισμένο και χωρίς καμία έλλειψη, πλήρως εναρμονισμένο στις σύγχρονες εκπαιδευτικές ανάγκες. Τα τελευταία χρόνια το σχολείο απέκτησε μια σύγχρονη αίθουσα Πληροφορικής με τη συνδρομή των απογόνων της οικογένειας Τοπάλη που με λαχτάρα επισκέφτηκαν την περιοχή από διάφορα μέρη του κόσμου που είναι εγκατεστημένοι και με χαρά ανταποκρίθηκαν στο αίτημά μας. Επίσης απέκτησε μια νέα βιβλιοθήκη με έναν μεγάλο αριθμό νέων βιβλίων και όλο τον απαραίτητο εξοπλισμό συμμετέχοντας στο πρόγραμμα δημιουργίας «δικτύου σχολικών βιβλιοθηκών» του υπουργείου Παιδείας. Ακόμη απέκτησε ένα νέο γήπεδο βόλεϊ που ήταν μια δωρεά του ομίλου Eurobank, μιας και φιλοξένησε την κεντρική εκδήλωση του ομίλου για την Ημέρα Αποταμίευσης 2020 με τη συμμετοχή του προέδρου και αρκετών μελών του Διοικητικού Συμβουλίου. Τελευταία το σχολείο εντάχθηκε στο πρόγραμμα «Σχολικά Γεύματα» του υπουργείου Παιδείας με τους μαθητές να λαμβάνουν καθημερινά το μεσημεριανό γεύμα τους. Σε όλα αυτά έρχονται να προστεθούν ένα πλήθος πολιτιστικών δραστηριοτήτων, θεατρικών παραστάσεων οικολογικών δράσεων και συνεργασιών με τοπικούς φορείς όπως ο Δήμος, η Τοπική Κοινότητα, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, μεταπτυχιακοί και διδακτορικοί φοιτητές συμπληρώνοντας την πολύπλευρη εκπαιδευτική δραστηριότητα και τιμώντας τη μακρά ιστορία του σχολείου».
Οι δυνατότητες ενός σχολείου της περιφέρειας
Ο κ. Κατσιφός κατέληξε λέγοντας πως «αποτελεί έτσι, πέραν των άλλων, ένα παράδειγμα των δυνατοτήτων που μπορεί ένα περιφερειακό σχολείο να έχει και το έργου που μπορεί να υλοποιήσει και να προσφέρει τόσο στους μαθητές του, όσο και στις οικογένειές τους που επέλεξαν να ζήσουν μακριά από τον αστικό ιστό, αλλά θέλουν να έχουν τα παιδιά τους τις ίδιες δυνατότητες και ευκαιρίες, συνδυασμένα με το όμορφο φυσικό περιβάλλον που το Πήλιο τούς παρέχει. Άλλωστε οι περισσότεροι μαθητές του «Τοπάλειου» σήμερα προέρχονται από οικογένειες που επέλεξαν και όχι απλά έτυχε, να ζουν στα Κάτω Λεχώνια. Το σχολείο μας οφείλει να είναι ένας θετικός κι όχι ανασταλτικός παράγοντας σ’ αυτήν την επιλογή τους».