Κείμενο – φωτογραφίες
Εύη Υφαντή
Στο Πήλιο υπάρχουν παραδοσιακά κτίσματα, το ίδιο και στα Άνω Λεχώνια. Η αρχιτεκτονική των κτηρίων χωρίζεται σε τέσσερις περιόδους. Οι πύργοι των Άνω Λεχωνίων είναι κατασκευές της πρώτης περιόδου (17ος – 18ος αιώνας). Σύμφωνα με μελέτες (1815), υπήρχαν στα Λεχώνια και το Καραμπάσι περισσότεροι από 60 δίπατοι και τρίπατοι πύργοι. Σήμερα στα Άνω Λεχώνια σώζονται σε καλή κατάσταση μόνο δύο πύργοι, του Ολύμπου και του Κοκοσλή. Ο τρίτος του Σουλεϊμάν – Καραγιαννόπουλου είναι πλέον ερειπωμένος.
Οι υπόλοιποι πύργοι ήταν του Αρμάγου, του Δημητριάδη, του Χριστόδουλου Αποστολάκη, ο πύργος του Αγραφιώτη και άλλοι. Οι πύργοι Ολύμπου και Κοκοσλή είχαν υποστεί μεταβολές στα μέσα του 19ου αιώνα μετά από επεμβάσεις των ιδιοκτητών τους.
Οι πύργοι θεωρούνται οχυρωματικές κατασκευές που περιλαμβάνουν 3, 4 και 5 πατώματα, χωρίς εσωτερικές διαιρέσεις. Η τοιχοποιία είναι από διπλή λιθοδομή με ξυλοδεσία από ξύλα καστανιάς. Το πάχος του τοίχου ξεπερνά το 1,5 μέτρο και ο τελευταίος όροφος συνήθως έχει εξώστεγα που στηρίζονται με δοκάρια εξωτερικά, τα ονομαζόμενα «φορούσια». Η είσοδος των πύργων βρίσκεται πάντα στον πρώτο όροφο και η πρόσβαση γίνεται συνήθως με κινητή σκάλα. Η πόρτα της εισόδου είναι μικρή. Πάνω της υπάρχει πέτρινο λούκι που ονομάζεται «καταχύστρα ή φονιάς ή ζεματίστρα». Από κει έριχναν καυτό νερό ή λάδι όταν τους πλησίαζε ο εχθρός. Επίσης, ένα άλλο σημαντικό στοιχείο, είναι οι πολεμίστρες. Οι τελευταίοι όροφοι ήταν η κύρια κατοικία και είχαν μεγάλα παράθυρα. Οι κάτω όροφοι ήταν αποθηκευτικοί χώροι όπου στέγαζαν τα ζώα (στάβλοι). Η περιοχή γύρω από τους πύργους ήταν περιφραγμένη από ξερολιθιές (μαντρότοιχος) πλάτους πάνω από μισό μέτρο και ύψος πάνω από ενάμισι μέτρο.
Σήμερα οι πύργοι θεωρούνται διατηρητέα κτήρια. Για τον κάθε πύργο υπάρχει και μια ιστορία ή μύθος με τεράστιο ενδιαφέρον. Με το κεφάλαιο αυτό θα ασχοληθώ σε επόμενο άρθρο.
Οι πηγές είναι από το blogger και εδώ θα αναφερθώ στον λόγο του Ζωσιμά Εσφιγμενίτη, ο οποίος είπε ότι «όποιος επιθυμεί να μετατυπώσει στοιχεία και πληροφορίες του βιβλίου, έχει παρ’ εμού την άδεια, διότι ο εμποδίζων τη μετατύπωση δεσμεύει την ανάπτυξη της Παιδείας.