Επιμέλεια
Χαριτίνη Μαλισσόβα
Στο δεύτερο μέρος του αφιερώματος στις νέες εκδόσεις προτείνονται δέκα βιβλία μεταφρασμένης λογοτεχνίας.
Για να δημιουργήσεις ένα δυνατό βιβλίο, πρέπει να διαλέξεις ένα δυνατό θέμα ,είπε ο Χέρμαν Μέλβιλ. Τα δέκα βιβλία της σημερινής στήλης πληρούν την πιο πάνω προϋπόθεση και επιβεβαιώνουν τα λόγια του Τόμας Καρλάιλ: Καθετί που έκανε, σκέφτηκε, κέρδισε ή δημιούργησε η ανθρωπότητα, όλα αυτά βρίσκονται, σαν μια μαγική παρακαταθήκη, στις σελίδες των βιβλίων. Αποτελούν εκλεκτό κτήμα των ανθρώπων.
Καλή ανάγνωση.
Anton Berber,
Η Μεγάλη Ιδέα,
Πόλις,
μτφρ: Αλεξάνδρα Κωσταράκου
1922: Η Ελλάδα ανακαλύπτει ότι η Μεγάλη Ιδέα ήταν μια ουτοπία που κατέληξε εφιάλτης. Πενήντα χρόνια μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, ένας φοιτητής μελετά στη διατριβή του την περίπτωση του Σαούλ Καλογιάννη, στρατιώτη που πήρε μέρος στη Μικρασιατική Εκστρατεία. Ο Καλογιάννης αποδεικνύεται ήρωας απρόβλεπτος: Ηττημένος και λιποτάκτης, σιωπηλός και χαρισματικός, άγγελος και δαίμονας μαζί, γίνεται ένας άπιαστος Οδυσσέας. Όμως οι περιπλανήσεις του στον χώρο και στον χρόνο συνθέτουν μια Οδύσσεια χωρίς την αίγλη του μύθου και το άγγιγμα των θεών·
Χαμένος πότε στις αβύσσους του Ωκεανού, πότε στην άβυσσο της ψυχής του, «μόνος, σκοτεινός… και ακυβέρνητος», τι ήταν αυτός ο άντρας με τα μάτια γεμάτα σκοτάδι; Ιδεαλιστής, προδότης ή ο τελευταίος ήρωας;
Λερντ Χαντ,
Neverhome,
Πόλις,
μτφρ: Χρήστος Οικονόμου
Μετά το ξέσπασμα του Αμερικανικού Εμφυλίου, η Κόνστανς Τόμπσον εγκαταλείπει τον αγαπημένο της Βαρθολομαίο και το αγρόκτημά της στην Ιντιάνα, μεταμφιέζεται σε άντρα και κατατάσσεται στον στρατό των Βορείων.
Με τον φόβο ότι θα αποκαλυφθεί η πραγματική της ταυτότητα να την ακολουθεί σε κάθε της βήμα, τα επόμενα δύο χρόνια θα βρεθεί στα πεδία των μαχών, θα αντικρίσει κατάματα τη θηριωδία και την παράνοια του αδελφοκτόνου αλληλοσπαραγμού, και θα παλέψει να κρατήσει ζωντανή την ελπίδα της επιστροφής στην πατρίδα και στον σύντροφο της ζωής της.
Με αυτή την ανατρεπτική εκδοχή του ομηρικού έπους, όπου οι ρόλοι της Πηνελόπης και του Οδυσσέα αντιστρέφονται, ο Λερντ Χαντ προσφέρει στον αναγνώστη ένα αριστοτεχνικό, πολύτροπο μυθιστόρημα για τα τέρατα που γεννάει ο πόλεμος, έναν βαθύ στοχασμό για την οικουμενικότητα της βίας, που υπονομεύει κάθε βεβαιότητα και καταλύει τις διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στην αλήθεια και το ψέμα, τη ζωή και τον θάνατο, αλλά και μια σπαρακτική αφήγηση για τη δύναμη της αγάπης που, μερικές φορές, αποδεικνύεται πιο δυνατή από τα δεσμά του χώρου και του χρόνου.
Elizabeth Strout,
Όλα γίνονται,
Άγρα,
μτφρ: Μαργαρίτα Ζαχαριάδου
Η μικρή κωμόπολη Άμγκας του Ιλλινόι είναι σε αναβρασμό. Η Λούσυ Μπάρτον, η ντόπια κοπέλα που έγινε επιτυχημένη συγγραφέας αφού έφυγε, εδώ και πολλά χρόνια, για να ζήσει στη Νέα Υόρκη, έχει μόλις δημοσιεύσει ένα βιβλίο: Την ιστορία της σκληρής και μοναχικής παιδικής ηλικίας της που ξυπνά μνήμες, εγείρει ερωτηματικά και οδηγεί σε αποκαλύψεις τους κατοίκους του Άμγκας.
Στο Όλα γίνονται η Ελίζαμπεθ Στράουτ επανασυνδέεται με τους μοναδικούς και συγκινητικούς χαρακτήρες του προηγούμενου μυθιστορήματός της Το όνομά μου είναι Λούσυ Μπάρτον. Η Λούσυ παραμένει το συνδετικό νήμα της αφήγησης, καθώς έπειτα από δεκαεπτά χρόνια απουσίας επιστρέφει απρόοπτα στη γενέτειρά της. Αυτή τη φορά όμως είναι οι άνθρωποι του Άμγκας που έρχονται στο προσκήνιο με τις ιστορίες τους που διαπλέκονται, που πιάνονται σε μια στιγμή καθοριστική και διαμορφώνονται από όσα δεν είχαν πει ποτέ, από τα μυστικά που τους συνθλίβουν εδώ και χρόνια και καταλήγουν ξανά και ξανά να έρχονται στην επιφάνεια.
Παουλίνιο Φλόρες,
Τι ντροπή,
Κίχλη,
μτφρ: Ματθίλδη Σιμχά
Στο πρώτο της βιβλίο, τη συλλογή διηγημάτων Τι ντροπή (2015), η Φλόρες περιγράφει τη σύγχρονη ζωή στη Χιλή: Παράτολμα σχέδια εφήβων εξυφαίνονται σε παραθαλάσσιες πόλεις βυθισμένες στη φτώχεια· άντρες χάνουν τη δουλειά τους και στη συνέχεια βλέπουν τα εύθραυστα θεμέλια της οικογένειάς τους να καταρρέουν· τα σκαλιά της βιβλιοθήκης δεν οδηγούν τους θαμώνες στη λογοτεχνία, ανοίγουν όμως τον δρόμο για συναντήσεις με άλλες μορφές τέχνης: Την αποπλάνηση, την αυταπάτη, την αυτοκαταστροφή.
Με αφοπλιστική ειλικρίνεια, τρυφερότητα, ωριμότητα, αλλά και με μια εμμονή στη λεπτομέρεια που θυμίζει τη γραφή του Ρέυμοντ Κάρβερ, η Φλόρες παρατηρεί τους ανθρώπους γύρω της και εξερευνά τα θέματα της περηφάνιας, της αιδούς και της ταπείνωσης. Στο βιβλίο της παρακολουθούμε τους ήρωες τη στιγμή που αφήνουν πίσω τους την ηλικία της αθωότητας και εισέρχονται στη σκληρή πραγματικότητα.
Το ομώνυμο διήγημα τιμήθηκε με το Βραβείο Ρομπέρτο Μπολάνιο.
Michel Tournier,
Μετέωροι,
Στερέωμα,
μτφρ: Λίζυ Τσιριμώκου
Δύο δίδυμοι, ο Ζαν και ο Πωλ, σχηματίζουν ένα αδελφικό ζευγάρι τόσο ενωμένο που οι άλλοι το ονομάζουν Ζαν Πωλ. Αλλά ο Ζαν θέλει να σπάσει αυτή την αλυσίδα και δοκιμάζει να παντρευτεί. Ο Πωλ κατορθώνει να ακυρώσει αυτό το σχέδιο. Απελπισμένος, ο Ζαν αναχωρεί μόνος για το ταξίδι του μέλιτος στη Βενετία. Ο Πωλ προσπαθεί να τον ακολουθήσει και ολοκληρώνει ένα ταξίδι μύησης γύρω από τον κόσμο. Μέσα από τις πολλαπλές περιπέτειες και πολυάριθμα άλλα πρόσωπα όπως ο θείος Αλεξάντρ με τη σκανδαλώδη ζωή, το μυθιστόρημα σκιαγραφεί το μεγάλο θέμα του ανθρώπινου ζευγαριού.
Το έργο του Μισέλ Τουρνιέ διαπνέεται τη σαγήνη που του ασκούν οι μύθοι, αν και σε όλα τα βιβλία του αποσυναρμολογεί τους μυθολογικούς και συμβολικούς μηχανισμούς για να προωθήσει τη μυθιστορηματική δράση. Φέρει επίσης το αποτύπωμα των πολλών ταξιδιών του.
Lucia Berlin,
Βράδυ στον Παράδεισο-Ακόμα λίγες ιστορίες,
Στερέωμα,
μτφρ: Κατερίνα Σχινά
Η συλλογή διηγημάτων Οδηγίες για οικιακές βοηθούς (πρώτη έκδοση στα ελληνικά 2018) σύστησε στο διεθνές κοινό, δέκα χρόνια μετά τον θάνατό της, μια σπουδαία συγγραφέα που είχε αδίκως περιπέσει στη λήθη. Το «Βράδυ στον Παράδεισο», η δεύτερη συλλογή της Λουσία Μπερλίν, επιβεβαιώνει τη θέση της στο πάνθεον των αμερικανικών γραμμάτων, ισάξια ενός Ρέιμοντ Κάρβερ και μιας Άλις Μονρό.
Τα είκοσι δύο διηγήματα του βιβλίου παρασύρουν τον αναγνώστη σ’ ένα ταξίδι στα μέρη όπου έζησε η συγγραφέας, στο Τέξας, στη Χιλή, στη Νέα Υόρκη, στο Μεξικό, του συστήνουν τους πιο ετερόκλιτους ανθρώπινους τύπους, από μουσικούς και ζωγράφους μέχρι εμπόρους ναρκωτικών και από ανήσυχους εφήβους μέχρι θρύλους του θεάματος, όπως ο Τζον Χιούστον, η Άβα Γκάρντνερ και η Λιζ Τέιλορ. Στη ρίζα τους αυτοβιογραφικά, τα διηγήματά της μεταπλάθουν με φαντασία και τρυφερότητα μια ζωή που σημαδεύτηκε από συνεχείς μετακινήσεις, απανωτές συναισθηματικές ανατροπές και υπαρξιακές αναζητήσεις. Το λεπτό της χιούμορ γίνεται ένα όχημα υπέρβασης κάθε δοκιμασίας, μια ανασκαφική σκαπάνη που φέρνει στην επιφάνεια τα μικρά θαύματα κάθε ζωής, τα οποία η κομψή της πένα μετατρέπει σε λογοτεχνικά διαμάντια.
Ράινερ Μαρία Ρίλκε,
Το χρυσό κουτί Και άλλα διηγήματα,
Αρμός,
μτφρ: Παναγιώτης Αρ. Υφαντής
«Αφήστε κάθε εντύπωση, κάθε σπόρο συναισθήματος να ωριμάζει μέσα σας στο σκοτάδι, στο χώρο του ανείπωτου, του υποσυνείδητου, όπου δε φτάνει η νόησή σας· και, με βαθιά ταπείνωση κι υπομονή, προσμείνετε την ώρα που θα γεννηθεί ένα καινούργιο φεγγοβόλημα: αυτό, και μόνο, θα πει «ζω την τέχνη»: είτε απλός πιστός της είσαι, είτε δημιουργός».
Τις γραμμές αυτές από το βιβλίο του Ρίλκε «Επιστολές σ’ ένα νεαρό ποιητή» ο επαρκής «αναγνώστης» θα τις δει να αναδύονται μπροστά του μελετώντας τα διηγήματα του βιβλίου. Καθώς θα σταματά στις φράσεις του και στις εικόνες του, θα βλέπει να ξεδιπλώνεται το νόημα του αποσπάσματος ή μάλλον η υλοποίησή του: Ο λόγος καμωμένος πράξη, η τέχνη καμωμένη λόγος.
Ulla Lenze,
Οι τρεις ζωές του Γιόζεφ Κλάιν,
Πατάκης,
μτφρ: Πελαγία Τσινάρη
Πριν από την εμπλοκή των Αμερικανών στον B’ Παγκόσμιο πόλεμο, στους δρόμους της Νέας Υόρκης μαίνονται ταραχές· η πόλη θυμίζει καζάνι που βράζει. Ο Γερμανός μετανάστης Γιόζεφ Κλάιν ζει σχετικά ανεπηρέαστος από όλα αυτά. Ο δικός του κόσμος είναι οι πολυφυλετικοί δρόμοι του Χάρλεμ και το μεγάλο του πάθος ο ραδιοερασιτεχνισμός. Στις μπάντες των ραδιοερασιτεχνών γνωρίζει και τη Λόρεν, μια νεαρή ακτιβίστρια που τρέφει μεγάλη συμπάθεια για τον ήσυχο Γερμανό. Όμως οι τεχνικές δεξιότητες του Γιόζεφ προσελκύουν την προσοχή ισχυρών ανδρών και, προτού προλάβει να καταλάβει τι ακριβώς συμβαίνει, ο Γιόζεφ είναι κιόλας ένα μικρό γρανάζι στον μηχανισμό του δικτύου κατασκόπων της γερμανικής Στρατιωτικής Υπηρεσίας Πληροφοριών.
Βασισμένη σε αληθινά περιστατικά, η ιστορία του μετανάστη από τη Ρηνανία Γιόσεφ Κλάιν, που μπαίνει στο στόχαστρο των μεγάλων δυνάμεων ενώ βρίσκεται στη Νέα Υόρκη, φωτίζει τις κατασκοπικές δραστηριότητες του ναζιστικού καθεστώτος στην Αμερική.
«Υπέροχο μυθιστόρημα που βλέπει την πραγματική Ιστορία υπό εξαιρετικά πρωτότυπη οπτική» (New York Times of Books).
Γουόλτερ Τέβις,
Το Γκαμπί της βασίλισσας,
Ψυχογιός,
μτφρ: Αριάδνη Μοσχονά
Σκάκι, φεμινισμός, εθισμός: Μια συναρπαστική ιστορία ενηλικίωσης που κόβει την ανάσα μέχρι τη δραματική κορύφωσή της, η οποία έχει χάρη ανάλογη
με το να κάνεις ματ σε τέσσερις κινήσεις.
Η ήσυχη και μελαγχολική Μπεθ Χάρμον είναι ένα οκτάχρονο ορφανό κοριτσάκι που μοιάζει να μη διαθέτει τίποτα το αξιοπρόσεκτο. Μέχρι που παίζει την πρώτη της παρτίδα στο σκάκι. Τότε οι αισθήσεις της οξύνονται, το μυαλό της καθαρίζει και για πρώτη φορά στη ζωή της νιώθει πως έχει τον πλήρη έλεγχο της κατάστασης. Καθώς το μοναδικό της ταλέντο την οδηγεί να αρχίσει να αγωνίζεται επαγγελματικά σε κορυφαία σκακιστικά τουρνουά ήδη από τα εφηβικά της χρόνια, θα πρέπει να ανταποκριθεί σε όλο και μεγαλύτερες πιέσεις, που βαθαίνουν την ψυχική της απομόνωση και την ωθούν όλο και περισσότερο στην απόδραση.
Στο βιβλίο βασίστηκε η ομώνυμη σειρά φαινόμενο του Netflix.
Kate Kirkpatrick,
Πώς η Σιμόν έγινε Μποβουάρ, Μια ολόκληρη ζωή,
Μεταίχμιο,
μτφρ: Στέλα Κάσδαγλη
Μια πρωτοποριακή βιογραφία που αντλεί υλικό από αδημοσίευτες πηγές για να αφηγηθεί τη συναρπαστική ιστορία του πώς η Σιμόν έγινε η Μποβουάρ, η γυναίκα που ακόμα και σήμερα προκαλεί και µας εμπνέει.
Η Σιμόν ντε Μποβουάρ θεωρείται µία από τις πιο επιδραστικές διανοούμενες του 20ού αιώνα. Ως σύμβολο της απελευθέρωσης των γυναικών, ενέπνευσε, αλλά και σκανδάλισε τη γενιά της μέσα από τις αντισυμβατικές σχέσεις της. Ως φιλόσοφος και συγγραφέας, κέρδισε σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία και άλλαξε τον τρόπο µε τον οποίο αντιμετωπίζουμε τα έμφυλα ζητήματα µε το βιβλίο της Το δεύτερο φύλο. Παρά τις επιτυχίες της, όμως, αναρωτιόταν μήπως υποτιμούσε τον εαυτό της.
Αν και η σχέση της µε τον Ζαν-Πολ Σαρτρ έχει καταγραφεί στις θρυλικές ερωτικές σχέσεις του προηγούμενου αιώνα, για την Μποβουάρ είχε το κόστος της: Για δεκαετίες ολόκληρες έμεινε στη σκιά του υπαρξιστή φιλοσόφου. Τα τελευταία χρόνια έχουν έρθει στο φως ημερολόγια και επιστολές που αποκαλύπτουν την ευρηματικότητα της δικής της φιλοσοφίας, αλλά και τη θέση των υπόλοιπων εραστών στη ζωή της.
Αυτή η πρωτοποριακή βιογραφία αντλεί υλικό από αδημοσίευτες πηγές για να αφηγηθεί τη συναρπαστική ιστορία του πώς η Σιμόν έγινε η Μποβουάρ, η γυναίκα που ακόμα και σήμερα προκαλεί και µας εμπνέει.