Tου Γεώργιου Καπουρνιώτη
«Χειμώνας άγριος. Κι η φωτιά, καλοκαιριά στην κάμαρά μου. Ντρέπομαι για τη ζέστα μου και για την ανθρωπιά μου» – Κωστής Παλαμάς
Η πόλη καθορίζει το παρόν και το μέλλον μας. Χιλιάδες άνθρωποι ανά πόλη, ζούμε μαζί και συμβιώνουμε στο αστικό περιβάλλον. Όλοι και όλες μας έχουμε τις ίδιες ανάγκες για τη διαβίωσή μας: στέγη, εργασία, φαγητό, ζεστασιά και ύπνο. Η πρόσβαση σε αυτά συνθέτουν ένα τοπίο κοινωνικής αξιοπρέπειας.
Παράλληλα, στην Ελλάδα της κρίσης, πολλοί βιώνουν τη βία κάθε μέρα. Βία, είναι να πεθαίνεις της πείνας, ενώ υπάρχει φαγητό. Να πεθαίνεις από μια ασθένεια, ενώ υπάρχει θεραπεία. Να μην έχεις πρόσβαση σε βασικά αγαθά που ήδη βρίσκονται σε αφθονία. Να φοβάσαι να μιλήσεις, ενώ έχεις στόμα. Να κατηγοριοποιείσαι ανάλογα με το από που ήρθες, το χρώμα του δέρματός σου, το φύλο, την τάξη, την εθνικότητα σου. Ένα μεγάλο ποσοστό παιδιών βιώνει τη βία καθημερινά, σε οποιαδήποτε μορφή της, σωματική, σεξουαλική, συναισθηματική ή ψυχολογική, παραμέληση.
Η ζωή δεν είναι «στρωμένη» για όλους, δεν προσφέρει τις ίδιες ευκαιρίες και τα προβλήματα που εμφανίζονται, μπορούν να ανατρέψουν αυτά που άλλοτε θεωρούνταν δεδομένα από οικογένειες συμπολιτών. Αιτίες όπως η έλλειψη δουλειάς, τα οικονομικά προβλήματα, η πανδημία και πολλές φορές και η έλλειψη συγγενών τους οδήγησαν πολλούς να χάσουν τα πάντα και να μείνουν ξαφνικά άνεργοι ή άστεγοι μαζί με τα παιδιά τους.
Πολλά παιδιά περνάνε ένα καθημερινό μαρτύριο αλλά δεν μπορούνε να το εξωτερικεύσουν. Υπάρχουν παιδιά που τα βλέπεις να περπατάνε και να σκύβουν το κεφάλι τους. Υπάρχουν παιδιά που δεν μπορείς να διαβάσεις τα μάτια τους. Κάποια απ’ αυτά, τα βλέπεις μια χαρά και την επόμενη μέρα τα βλέπεις να βάζουν τόσο ξαφνικά τέλος στη ζωή τους και εσύ αναρωτιέσαι το γιατί! Κάποια άλλα, κάθε βράδυ στρώνουν το αυτοσχέδιο παιχνίδι του αργού θανάτου πάνω σε παλέτες, οι υπόλοιποι σε χαρτόνια ή ακόμη και στο έδαφος – έχοντας δίπλα τους τα ελάχιστα υπάρχοντά τους. Σπίτι τους έχει γίνει κάποια γωνιά στο πεζοδρόμιο ή ο ελάχιστος χώρος μπροστά από κάποιο κατάστημα.
Πρόσφατα η «Μήδεια» σκότωσε ένα από τα παιδιά της, στις 17.02.2021. Ο θάνατός του αποδόθηκε σε «παθολογικά» αίτια, ωστόσο, τα δεδομένα των ημερών μιλούν από μόνα τους. Ποιος θα αναλάβει, άραγε, την ευθύνη γι’ αυτήν την απώλεια; Ένα ακόμη γεγονός που συγκλόνισε το πανελλήνιο είναι πως στρατιωτικός «παΤΕΡΑΣ» βίαζε τον 5χρονο γιο του επί τρία χρόνια. Σεξουαλική κακοποίηση ενός παιδιού, του ίδιου του παιδιού του. Πώς γίνεται ένας γονιός να διαπράττει ένα τόσο σημαντικό έγκλημα; Αδυνατούμε να συνειδητοποιήσουμε ορισμένες φορές πώς λειτουργεί το ανθρώπινο μυαλό…
Παιδιά που βλέπουν τη μητέρα τους κάθε μέρα να αγωνίζεται για να βγάλει το μεροκάματο ώστε να τους προσφέρει την ίδια άνεση με τους συμμαθητές του. Άτομα με όνειρα που οι γονείς τους διαφωνούν με αυτά και έτσι μέχρι και τα είκοσί τους χρόνια ή και όλη τους τη ζωή δεν έχουν λόγο για το μέλλον τους. Μικρά παιδιά που η μητέρα τους δεν είναι στη ζωή και ο πατέρας τους αγωνίζεται μέρα – νύχτα για το μεροκάματο. Άλλα με δυσκολία προσαρμοστικότητας, κοινωνικοποίησης, κατανόησης του κόσμου και ψυχολογικά προβλήματα που κανείς δεν έδωσε σημασία σε αυτά. Έφηβοι με έλλειψη αυτοπεποίθησης, θάρρους, ευνουχισμένοι από το περιβάλλον τους, που θα είναι για πάντα υποτακτικοί. Παιδιά του δρόμου, θλιμμένα και τα περισσότερα από αυτά δεν είναι ελληνόπουλα, αλλά από άλλες γειτονικές χώρες που τα οδήγησαν εκεί, οι γονείς τους, οι εκμεταλλευτές τους, οι διώκτες τους.
Είναι οι γνωστοί – άγνωστοι που πολλές φορές δεν είναι τυχεροί όπως οι περισσότεροι από εμάς και δεν έχουν φίλους, οικογένεια ή ανθρώπους δίπλα τους. Είναι άτομα καταδικασμένα που λόγω της φοβίας της κοινωνίας μας στο διαφορετικό δεν τους επιτρέπεται να καταλάβουν πως χρήζουν και αξίζουν βοήθεια. Είναι άτομα αδικημένα που δεν θα βρούνε ποτέ το δίκαιό τους. Παράδειγμα ένας ανήλικος 16 ετών που το 2016, εντοπίστηκε μόνος του σε ερειπωμένο σπίτι, αφού τον εγκατέλειψαν οι γονείς του. Αυτός όμως τα κατάφερε, oλοκλήρωσε το σχολείο, σπούδασε στο ΔΙΕΚ και σήμερα είναι σεφ.
Θα πρέπει να γίνει μέριμνα του κράτους άμεσα, να υπάρξει σε κάθε πόλη, σχολείο και ομάδα κοινωνικοποίησης, από μία επιτροπή παιδαγωγών – ψυχοθεραπευτών που θα είναι δίπλα σε όλα τα παιδιά και θα αναγνωρίζει τις ανάγκες των πιο αδύναμων εξ’ αυτών. Οι άνθρωποι αυτοί μπορούν να δώσουν στα παιδιά, τη δύναμη και την υποστήριξη που τους πρέπει για να μη «χαθούν» κατά τη διάρκεια του χρόνου όπως συνηθίζεται.
Τέλος, μπορεί να δοθεί και εθελοντικά η παροχή βοήθειας από ανθρώπους που αφήνουν ένα κομμάτι του εαυτού τους, να ζεστάνει τις πιο αθωράκιστες ψυχές, καλύπτοντας βασικές ανάγκες τους. Ο εθελοντισμός αποτελεί την έκφραση της αγάπης και του σεβασμού ενός ανθρώπου προς τον συνάνθρωπο και το κοινωνικό σύνολο. Ο καθένας μας μπορεί να διαθέσει έστω και λίγο από τον ελεύθερο χρόνο του, για κάτι που θα τον αποζημιώσει με τη χαρά της δημιουργικότητας και την ικανοποίηση της εθελοντικής προσφοράς και μάλιστα σε μια εποχή με τη μεγαλύτερη κρίση αξιών, δίνοντας μια θερμότητα που ζεσταίνει τις ψυχές τους.