Ομιλία για τη θέση της ναΐφ ζωγραφικής

Έπεσε η αυλαία χθες για την έκθεση ζωγραφικής του αείμνηστου Αριστείδη Λαούδη, με τίτλο «Μια ζωή γεμάτη δημιουργία», που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα του επιβατικού σταθμού λιμένα Βόλου, με την ομιλία της Νικολέτας Τζάνη, ιστορικού της Τέχνης του Πανεπιστημίου του Στρασβούργου και διδάσκουσας στο Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.

Η έκθεση αποτέλεσε μία δράση του φορέα πολιτισμού της Ιεράς Μητρόπολης Δημητριάδος «Μαγνήτων Κιβωτού», με τίτλο «Μαγνήτων Τέχνες Λαϊκές», ενώ με το πέρας της ομιλίας αποδόθηκαν τα έργα που η οικογένεια διέθεσε για την οικονομική στήριξη των κοινωνικών σκοπών της Μητρόπολης Δημητριάδος και Αλμυρού.
Η κ. Νικολέτα Τζάνη παρουσίασε και ανέλυσε ζητήματα που αφορούν στον ορισμό, αλλά και τη θέση της ναΐφ ζωγραφικής στην ιστορία της νεοελληνικής τέχνης σε σχέση με την παράδοση, αλλά και τον μοντερνισμό.
Στην ομιλία της η κ. Νικολέτα Τζάνη ανέφερε, μεταξύ άλλων, ότι «στην Ελλάδα η ζωγραφική των ναΐφ, ακόμη και πριν από δυο-τρεις δεκαετίες, δεν απολάμβανε του σεβασμού και της αναγνώρισης που αναμφίβολα της άξιζε».

Σύμφωνα με την ίδια, η τέχνη των ναΐφ έχει αρκετά κοινά χαρακτηριστικά με την τέχνη των παιδιών. «Πρώτα από όλα, όπως η τέχνη των παιδιών, έτσι και η τέχνη των ναΐφ, δεν εξελίσσεται και επομένως δεν αλλάζει στιλ. Έχει τη δική της τεχνοτροπία, που μένει αναλλοίωτη, ανεξάρτητη από τον παράγοντα του χρόνου, ενώ ο χώρος, η Ελλάδα ή αλλού, επηρεάζει μερικώς την έκφραση» σημείωσε για να προσθέσει πως «το κυριότερο κοινό χαρακτηριστικό που εντοπίζουμε και στις δύο είναι ο αντινατουραλισμός και γενικότερα η παραμόρφωση, η παράκαμψη των αναλογιών και η αλλοίωση στις φόρμες».
Η κ. Νικολέτα Τζάνη επισήμανε ότι «μια βασική διαφορά είναι ότι ενώ η τέχνη των παιδιών εξαρτάται από τα διαφορετικά επίπεδα συνείδησης, όπως η ηλικία, η μάθηση και το περιβάλλον του παιδιού, ο ναΐφ ζωγράφος δεν έχει εξελικτικά στάδια. Θα λέγαμε λοιπόν ότι η τέχνη των ναΐφ είναι ένας άμεσος διάλογος με τον κόσμο σε παιδικό ύφος. Ο ναΐφ είναι ένα μεγάλο παιδί».
Όσον αφορά στο εύλογο ερώτημα αν οι δημιουργοί της λαϊκής τέχνης είναι ναΐφ, η ίδια απάντησε πως «οι λαϊκοί μπορεί να είναι ναΐφ, αποτελούν όμως μια ξεχωριστή κατηγορία: Βγαίνουν από τα σπλάχνα ενός ολόκληρου λαού, τον οποίο αντιπροσωπεύουν».