Βιβλία με επιστημονικό ενδιαφέρον – «Σύντομη ιστορία του κόσμου» και «Μεταξύ λόγου και εμπειρίας»

Του
Μηνά Χαραλαμπίδη,
βιολόγου

Σύντομη ιστορία του κόσμου,
David Baker,
Μεταίχμιο
Ο συγγραφέας: O David Baker (Ντέιβιντ Μπέικερ) είναι Αυστραλός ιστορικός, ο οποίος έλαβε τον πρώτο, παγκοσμίως, διδακτορικό τίτλο στον τομέα της Μεγάλης Ιστορίας (κλάδος που ειδικεύεται στην παγκόσμια ιστορία, από τη δημιουργία του κόσμου μέχρι σήμερα, μελετώντας κοινά μοτίβα και τάσεις). Έχει δώσει διαλέξεις στο πανεπιστήμιο Macquarie και στο πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ, ενώ είναι επισκέπτης λέκτορας στο Paris-Sorbonne. Γράφει κείμενα με ιστορικό και επιστημονικό περιεχόμενο για τον δημοφιλή youtuber Simon Whistler (SimonWhistler.com) και ήταν ο συντάκτης της σειράς στο YouTube «Crash Course Big History», που παρουσίασαν οι John και Hank Green. Έχει γράψει επίσης το βιβλίο Σεξ: Δύο δισεκατομμύρια χρόνια αναπαραγωγής και απόλαυσης (Μεταίχμιο, 2024).
Σε αυτή την πανοραμική θεώρηση του κόσμου, ο David Baker καταγράφει τις ιστορικές μεταβολές στο Σύμπαν, αποκαλύπτοντας την τεράστια αύξηση της πολυπλοκότητας που συνοδεύει κάθε εξελικτική φάση του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντός μας. Καθώς συνδυάζει γνώσεις από τη φυσική, τη χημεία, τη βιολογία και άλλες επιστήμες, ο διακεκριμένος ιστορικός μάς βοηθάει να δούμε πέρα από τα στενά όρια και το χάος των ανθρώπινων προβλημάτων, απαντώντας στο θεμελιώδες ερώτημα: Από πού προερχόμαστε και πού πηγαίνουμε;
Ο David Baker μας αφηγείται όχι μόνο την ιστορία του είδους και του πλανήτη μας, αλλά και την ιστορία του τεράστιου Σύμπαντός μας. Δεν είμαστε το τέλος αυτής της ιστορίας ούτε και η αρχή της – έχουμε εμφανιστεί στη μέση μιας αφήγησης που θα συνεχιστεί για πολύ μετά τη δική μας εξαφάνιση (John Green, συγγραφέας).

Μεταξύ λόγου και εμπειρίας –
Κείμενα για την τεχνολογία
και τη νεωτερικότητα
Andrew Feenberg,
Ροπή

Ο συγγραφέας: Ο Άντριου Φήνμπεργκ είναι συντονιστής έρευνας στον Καναδά (Canada Research Chair) στη Φιλοσοφία της Τεχνολογίας στη Σχολή Επικοινωνίας του πανεπιστημίου Σάιμον Φρέιζερ, στο οποίο είναι διευθυντής του εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Επικοινωνίας και Τεχνολογίας. Έχει διδάξει για πολλά χρόνια στο τμήμα Φιλοσοφίας του πανεπιστημίου του Σαν Ντιέγκο, στο πανεπιστήμιο Ντιουκ, στο πανεπιστήμιο του Μπάφαλο, στα πανεπιστήμια της Καλιφόρνια και Ιρβάιν, στη Σορβόννη, στο πανεπιστήμιο Παρί-Ντωφίν, στη Σχολή Κοινωνικών Επιστημών (EHESS) του Παρισιού, καθώς και στο πανεπιστήμιο του Τόκιο και στο πανεπιστήμιο της Μπραζίλια. Είναι ο συγγραφέας των βιβλίων: Κριτική Θεωρία της Τεχνολογίας (1991), Εναλλακτική Νεωτερικότητα (1995), Διερωτώμενοι για την Τεχνολογία (1999), Μετασχηματίζοντας την Τεχνολογία (2002) και Χάιντεγκερ και Μαρκούζε (2005).
Ένας πρωτοπόρος φιλόσοφος της τεχνολογίας καλεί για τον δημοκρατικό συγχρονισμό της τεχνολογικής ορθολογικότητας με την καθημερινή εμπειρία. Οι τεχνολογίες, οι αγορές και οι διοικήσεις της σημερινής κοινωνίας της πληροφορίας βρίσκονται σε κρίση. Ερχόμαστε διαρκώς αντιμέτωποι με επαναλαμβανόμενες καταστροφές σε κάθε τομέα: Κλιματική κρίση, ενεργειακή ανεπάρκεια, οικονομική κατάρρευση. Το σύστημα έχει διαρραγεί, παρά τα όσα δηλώνουν ότι γνωρίζουν οι τεχνοκράτες σχετικά με την επιστήμη, την τεχνολογία και την οικονομία. Τα εν λόγω προβλήματα διογκώνονται από το γεγονός ότι οι σημερινές παντοδύναμες τεχνολογίες έχουν απρόβλεπτες συνέπειες που διαταράσσουν την καθημερινή ζωή· οι νέοι αφέντες της τεχνολογίας δεν περιορίζονται από τα διδάγματα της εμπειρίας και αντιθέτως επιταχύνουν τη μεταβολή σε σημείο όπου η κοινωνία οδηγείται σε διαρκή αναταραχή. Στο Μεταξύ λόγου και εμπειρίας, ο πρωτοπόρος φιλόσοφος της τεχνολογίας Άντριου Φήνμπεργκ αναπτύσσει τη σκέψη της αλληλεξάρτησης του λόγου -της επιστημονικής γνώσης, της τεχνολογικής ορθολογικότητας- και της εμπειρίας. Ο Φήνμπεργκ εξετάζει διάφορες διαστάσεις της άρρητης σχέσης μεταξύ τεχνολογίας και κοινωνίας υπό το πρίσμα της κριτικής θεωρίας της τεχνολογίας, μίας προσέγγισης που έχει αναπτύξει ο ίδιος τα τελευταία είκοσι χρόνια. Ο Φήνμπεργκ αναδεικνύει δύο παραδείγματα δημοκρατικής παρέμβασης στην τεχνολογία: Το διαδίκτυο (στο οποίο η πρωτοβουλία των χρηστών έχει επηρεάσει τον ίδιο τον σχεδιασμό) και το περιβαλλοντικό κίνημα (στο οποίο η επιστήμη συγχρονίζεται με την διαμαρτυρία και την διαμόρφωση πολιτικών). Εξετάζει μεθοδολογικές εφαρμογές της κριτικής θεωρίας της τεχνολογίας στην περίπτωση του γαλλικού δικτύου υπολογιστών Minitel, καθώς και ως προς τη σχέση μεταξύ εθνικής κουλτούρας και τεχνολογίας στην Ιαπωνία. Τέλος, ο Φήνμπεργκ αντλεί από τις φιλοσοφίες της τεχνολογίας στοχαστών όπως ο Χάιντεγκερ, ο Χάμπερμας, ο Λατούρ και ο Μαρκούζε. Η σταδιακή επέκταση της δημοκρατίας στην τεχνολογική σφαίρα, θεωρεί ο Φήνμπεργκ, αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές πολιτικές απαιτήσεις της εποχής μας.