του Γιάννη Ιατρού
Δεν είναι λίγες οι φορές που, ανήμερα των εθνικών επετείων, παρακολουθούμε στην τηλεόραση ρεπορτάζ με ανυποψίαστους περαστικούς – νέους συνήθως – να απαντούν στο εξής ερώτημα: «Τι γιορτάζουμε σήμερα;»
Τα αποτελέσματα συνήθως είναι αποκαρδιωτικά και ενδεικτικά των διαχρονικών ελλείψεων στην παιδεία, με απαντήσεις όπως το «γιορτάζουμε το ΟΧΙ στους Τούρκους» να κυριαρχούν. Πάντα, όμως, υπάρχει η ελπίδα πως η χρονίως πάσχουσα παιδεία σε αυτόν τον τόπο, κάποια στιγμή θα μπει σε μια διαφορετική τροχιά.
Τι συμβαίνει, όμως, όταν ακόμα και η καθ’ ύλην αρμόδια υπουργός δείχνει να μην κατέχει βασικές ιστορικές γνώσεις, επιδιδόμενη ταυτόχρονα σε μία προσπάθεια «λάιτ» αναθεωρητισμού και εθνο-θρησκόληπτων κρεσέντων; Μάλλον ξημερώνει μία σκοτεινή περίοδος για την παιδεία των Ελληνόπουλων.
Η Νίκη Κεραμέως είναι η υπουργός Παιδείας που έσπευσε, πριν ακόμα παρουσιάσει το πρόγραμμά της για την αντιμετώπιση των θεμάτων στην παιδεία, να καταργήσει το άσυλο και να καταστήσει την Εκκλησία βασικό συνομιλητή και συνδιαμορφωτή, κατά τα φαινόμενα, του εκπαιδευτικού προγράμματος, το οποίο κατά τη γνώμη της οφείλει να προάγει την «εθνική και θρησκευτική συνείδηση». Από την πρώτη μέρα δε χάνει ευκαιρία να υπογραμμίζει πόσο σημαντική υπόθεση είναι η αριστεία, αλλά επιλέγει να βραβεύσει ως άριστη μία κάλπικη επιστήμονα «της NASA», ένα φτηνό δημιούργημα των πρωινάδικων και μισών αληθειών.
Για άριστη, όμως, η Νίκη Κεραμέως δείχνει να υστερεί σε βασικές ιστορικές γνώσεις – φαίνεται στο σχολείο είχε επικεντρωθεί σε άλλα μαθήματα, ενδεχομένως στα Θρησκευτικά. Κι έτσι, ανήμερα της 28ης Οκτωβρίου προχώρησε σε μία ανεκδιήγητη δήλωση, κατά την οποία αφενός τοποθέτησε χρονικά το έπος του ’40 στις «παραμονές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου», αφετέρου όμως αναφέρθηκε γενικόλογα στις «δυνάμεις του μίσους και της βίας» και τον «λαϊκισμό», παραμελώντας εντέχνως να αναφερθεί στη μάχη ενάντια στον φασισμό και τον ναζισμό.
Όταν έχεις επιλέξει να προωθήσεις μία συντηρητική ατζέντα, αντιλαμβάνομαι την ανάγκη της επανατοποθέτησης σε καίριες ιδεολογικές συγκρούσεις με απολιτίκ όρους, να προβαίνεις όμως σε τέτοιου είδους ανιστόρητα, αστοιχείωτα και εν τέλει επικίνδυνα σχόλια, είναι, τουλάχιστον, αντίθετα στον ρόλο του υπουργού Παιδείας. Η μνήμη είναι το δυνατότερο όπλο ενάντια στον φασισμό και ο ρόλος της παιδείας να την κρατάει ζωντανή. Όταν θολώνεις τα νερά με τόσο άκομψο τρόπο, αν δεν είσαι τραγικά αφελής, τότε είσαι σίγουρα επικίνδυνος. Και στις δύο περιπτώσεις, ακατάλληλος για ένα τόσο καίριο πόστο.
Προς υπεράσπισή της έσπευσε η Σοφία Βούλτεψη, η οποία μας εξήγησε πως «δεν μας επιτέθηκε ο φασισμός και ο ναζισμός γενικά, αλλά η φασιστική Ιταλία και η ναζιστική Γερμανία». Πραγματικά αδυνατώ να καταλάβω την πρεμούρα της να αποσυνδεθεί η ελληνική αντίσταση από αντιφασιστικά και αντιναζιστικά μηνύματα, 80 χρόνια μετά, ωστόσο είμαι ειλικρινά περίεργος να μας εξηγήσει κάποια στιγμή η κυρία Βούλτεψη πώς θα μπορούσε να μας επιτεθεί «ο φασισμός και ο ναζισμός»… «γενικά».
Καλύτερη όλων, βέβαια, ήταν η τοποθέτηση της Δόμνας Μιχαηλίδου, της υφυπουργού Εργασίας που μέχρι πρότινος ήταν γνωστή στη δημόσια σφαίρα κυρίως για την ασυνάρτητη δήλωσή της πως όσοι πήραν μέρος στην αντίσταση κατά της χούντας ήταν «ψυχικά νοσούντες». Ξαναχτυπώντας με νέα δήλωση, η κα. Μιχαηλίδου εξηγεί πως οι αγωνιστές του ’40 πολέμησαν γιατί πίστευαν… στον «εθελοντισμό». Πέρα από την αμορφωσιά και τη σύγχυση που εκπέμπει μία τέτοια δήλωση, το γεγονός ότι η υπεύθυνη για το χαρτοφυλάκιο των εργασιακών (!) εξυμνεί τον εθελοντισμό και τις αρετές του είναι διαστροφικά οξύμωρο.
Το σίγουρο είναι πως, με αυτήν την κυβέρνηση, δεν θα βαρεθούμε ποτέ. Όπως εύστοχα επεσήμανε πριν λίγο καιρό ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, «κάνουν τον αγώνα για διαφωτισμό επίκαιρο ξανά». Εν όψει της επετείου του Πολυτεχνείου σε δύο βδομάδες, αναμένω με ανυπομονησία τις απόψεις των κυβερνητικών στελεχών για τη χούντα, το πραξικόπημα και τα τανκς…