Την Κυριακή 25 Οκτωβρίου διοργανώθηκε από την Πολιτιστική Εστία Μικρασιατών «Ίωνες» – με πρωτοβουλία του πρώην γενικού γραμματέα Δημήτρη Κωνσταντάρα-Σταθαρά – μία σεμνή τελετή στη μνήμη του Μικρασιάτη Γιάννη Μπόνου, ο οποίος υπήρξε ένα από τα θύματα του καταδρομικού Έλλη, τον Αύγουστο του 1940. Η εκδήλωση, που ήταν προγραμματισμένη για τις 15 Αυγούστου και αναβλήθηκε λόγω των ιδιαιτέρων συνθηκών, έλαβε χώρα στη Νέα Ιωνία, στην οδό Κρήτης αριθμ. 34 έμπροσθεν του αναπαλαιωμένου προσφυγικού, όπου μεγάλωσε ο Γιάννης Μπόνος. Καθότι ο Γιάννης Μπόνος είναι ιστορικό πρόσωπο και περιποιεί τιμή για τη Νέα Ιωνία, η Εστία «Ίωνες» με τη συναίνεση του Δήμου Βόλου προχώρησε στον εντοιχισμό μιας τιμητικής μαρμάρινης πλάκας στον εξωτερικό τοίχο του αναπαλαιωμένου προσφυγικού, στην οποία αναγράφονται τα εξής:
«Σ’ αυτό το προσφυγικό σπίτι μεγάλωσε και ανδρώθηκε ο Μικρασιάτης
ναύτης Γιάννης Μπόνος, που έπεσε ηρωικά κατά τον άνανδρο
τορπιλισμό της «Έλλης» στην Τήνο, στις 15 Αυγούστου 1940».
Τιμητική αναφορά από την Πολιτιστική Εστία Μικρασιατών
Νέας Ιωνίας Μαγνησίας «ΙΩΝΕΣ», στις 15 Αυγούστου 2020.
Η τελετή ξεκίνησε με επιμνημόσυνη δέηση για τους πεσόντες κατά τον τορπιλισμό της «Έλλης» από τον π. Αμφιλόχιο και συνεχίστηκε με την ανάγνωση των ονομάτων των νεκρών του «Έλλη» (όπως είναι γραμμένα στην Ιστορία του Πολεμικού Ναυτικού).
Υπέρ των ηρωικώς πεσόντων κατά τον τορπιλισμό της «Έλλης»
Παναγιώτης Κατσαΐτης, αρχικελευστής πυρ.
Νικόλαος Παπανικολάου, κελευστής μηχ.
Ιωάννης Μαντούβαλος, υποκελευστής α’ μηχ.
Δημήτριος Τομαράς, ναύτης προτ.
Ιωάννης Ανεστόπουλος, ναύτης-θερμαστής
Γεώργιος Γρίβας, ναύτης-θερμαστής
Δημήτριος Καλλίας, ναύτης-θερμαστής
Ιωάννης Μπόνος, ναύτης-θερμαστής
Έπειτα η πρόεδρος της Εστίας «Ίωνες» κ. Άννα Πετσιάβα-Παπανικολάου εξήγησε τους λόγους της τιμητικής εκδήλωσης και ακολούθησε ομιλία του κ. Δημήτρη Κωνσταντάρα-Σταθαρά για το ιστορικό του γεγονότος και τον Μικρασιάτη Γιάννη Μπόνο (παρατίθεται). Κατόπιν έγιναν τα αποκαλυπτήρια της αναμνηστικής πλάκας, από την πρόεδρο κ. Άννα Πετσιάβα-Παπανικολάου και τον κ. Ευθύμιο Τζούνη, αντιδήμαρχο Κοινωνικής Μέριμνας & Αλληλεγγύης του Δήμου Βόλου. Τέλος, η τελετή ολοκληρώθηκε με την τήρηση ενός λεπτού σιγής στη μνήμη των θυμάτων της «Έλλης» και τον Εθνικό Ύμνο που εψάλη από όλους τους παρευρισκόμενους.
Παρόντες, εκτός από τον αντιδήμαρχο κ. Ευθ. Τζούνη ήταν μέλη της οικογένειας Μπόνου και μέλη της Εστίας «Ίωνες».
Ομιλία Δημήτρη Κωνσταντάρα-Σταθαρά:
Σαν σήμερα, την ίδια ημέρα και ώρα, πριν 80 χρόνια, στις 15 Αυγούστου 1940, ώρα 10.30 πρωινή, το εύδρομο πλοίο του Πολεμικού μας Ναυτικού «Έλλη», βούλιαξε, παραδομένο στις φλόγες, χτυπημένο άνανδρα και ύπουλα από υποβρύχιο της φασιστικής Ιταλίας του Μουσολίνι, παρασέρνοντας στον βυθό της θάλασσας 8 μέλη του πληρώματός του, που είχαν βάρδια στο μηχανοστάσιο του πλοίου.
Μεταξύ αυτών ήταν και ο ναύτης-θερμαστής Γιάννης Μπόνος, που είχε μεγαλώσει και ανδρωθεί σ’ αυτό εδώ το προσφυγικό σπίτι. Εδώ στο Τετράγωνο Θ’ αριθ. 80 και Κρήτης έπαιξε ως νήπιο, απ’ εδώ πήγαινε στα προσφυγικά δημοτικά σχολεία που λειτουργούσαν, εδώ κοντά του, στην πλατεία της Ευαγγελίστριας, απ’ εδώ ξεκινούσε ως έφηβος για το γήπεδο της ΝΙΚΗΣ να παίξει μπάλα και απ’ εδώ τον κατευόδωσε η μάνα του να καταταγεί ως κληρωτός (21 ετών) στο Πολεμικό Ναυτικό και να υπηρετήσει στην «Έλλη».
Η οικογένεια του Στυλιανού και της Παρθενόπης Μπόνου ζούσαν μια ευτυχισμένη ζωή στη Μικρά Ασία, στην κωμόπολη Ηράκλειο της Νικομήδειας με τα τρία ανήλικα παιδιά τους, τον Παναγιώτη, τον Δημήτρη και το νήπιο Γιάννη (είχε γεννηθεί το 1919, τότε που η Σμύρνη έγινε ελληνική). Η Τραγωδία όμως της Μικρασιατικής Καταστροφής του 1922 θα τους ξεριζώσει, μαζί με ενάμισι εκατομμύριο Έλληνες Μικρασιάτες και θα τους ξεβράσει το «Μαύρο κύμα προσφυγιάς», γυμνούς με ένα μπογαλάκι, σε λιμάνια της Ελλάδας και σε νησιά του Αιγαίου Πελάγους.
Η οικογένεια θα βρει καταφύγιο και απάγκιο στο νησί της Λήμνου. Εκεί θα μείνει δύο χρόνια και το 1924, με την ανέγερση των πρώτων σπιτιών στον προσφυγικό συνοικισμό του Βόλου, τη Νέα Ιωνία, θα «πιάσει» ένα μονοκάμαρο σπίτι στο Τετράγωνο Θ’, αριθ. 80 με πρόσοψη στο εσωτερικό του Τετραγώνου. Επειδή όμως ήταν πενταμελής οικογένεια κατέλαβαν και δεύτερο σπίτι-δωμάτιο (με πρόσοψη την οδό Κρήτης), σ’ αυτό ακριβώς που βρισκόμαστε τώρα, αναπλασμένο από τη Δημοτική Αρχή της Νέας Ιωνίας. Εδώ άρχισαν τη νέα τους ζωή με τον πατέρα Στυλιανό να κυνηγάει το μεροκάματο και η μητέρα Παρθενόπη το νοικοκυριό του σπιτιού. Τα δυο μεγάλα παιδιά (Παναγιώτης και Δημήτρης), γράφτηκαν στα πρώτα προσφυγικά σχολεία που άρχισαν να λειτουργούν κι αυτά από το σχολικό έτος 1924-25 στην Τρίτη τάξη, ενώ ο Γιάννης γράφτηκε την επόμενη χρονιά (1925-26) στην Πρώτη τάξη, αφού ήταν έξι χρόνων (όπως φαίνεται από τα Μαθητολόγια του Σχολείου). Στο μεταξύ εδώ η οικογένεια θα μεγαλώσει, αφού θα γεννηθεί και τέταρτο αγόρι, ο Σωκράτης, που, δυστυχώς, θα χαθεί κι αυτός κατά τον Εμφύλιο Πόλεμο υπηρετώντας στον στρατό (γι’ αυτό εμείς, τότε μικρά παιδιά-γειτονόπουλα, θυμόμαστε την αρχοντογυναίκα κυρία Παρθενόπη, να φοράει όλο μαύρα).
Τα παλικαρόπουλα, όταν ήλθε η ώρα να υπηρετήσουν ως κληρωτοί την πατρίδα, ο Παναγιώτης κατατάχτηκε στον Πολεμικό Ναύσταθμο, ο Δημήτρης στο θρυλικό θωρηκτό «Αβέρωφ» και λίγο αργότερα ο Γιάννης στο εύδρομο «Έλλη» ως ναύτης-θερμαστής.
Στις 15 Αυγούστου 1940, στη γιορτή της Μεγαλόχαρης της Τήνου, θα βρει το «Έλλη» σε τιμητική αποστολή, με μεγάλο σημαιοστολισμό στο λιμάνι να συμμετέχει στο πανελλήνιο προσκύνημα και τον ναύτη-θερμαστή Γιάννη Μπόνο να έχει βάρδια στο μηχανοστάσιο.
Εκείνο το πρωί ο ανόσιος τορπιλισμός της «Έλλης» από ιταλικό υποβρύχιο θα προκαλέσει πανελλήνια συγκίνηση και αγανάκτηση. Στην ιστορία του Πολεμικού Ναυτικού το «Έλλη» θα γραφτεί με χρυσά γράμματα και τα ονόματα των ηρωικώς φονευθέντων στις σελίδες του. Μεταξύ αυτών και ο Γιάννης Μπόνος. Το όνομά του είναι γραμμένο στο μικρό μουσείο κάτω από τον ναό της Μεγαλόχαρης στην Τήνο και σήμερα γράφεται στο σπίτι που μεγάλωσε και ανδρώθηκε στον άλλοτε προσφυγικό συνοικισμό της Νέας Ιωνίας Βόλου και σημερινή πόλη της Νέας Ιωνίας Μαγνησίας.
Η Πολιτιστική Εστία Μικρασιατών Νέας Ιωνίας Μαγνησίας «Ίωνες», που είχε την πρωτοβουλία αυτής της απόδοσης τιμής και μνήμης στο προσφυγόπουλο Γιάννη Μπόνο, είναι άξια συγχαρητηρίων. Προβάλλει τον ήρωα Γιάννη Μπόνο ως παράδειγμα προς μίμηση στη νέα γενιά της Νέας Ιωνίας, ενισχύοντας την τιμή που του είχε γίνει το 1998 από τη Δημοτική Αρχή της Νέας Ιωνίας με την ονοματοθεσία μιας οδού, κάτω από το Πανθεσσαλικό Στάδιο «ΟΔΟΣ ΓΙΑΝΝΗ ΜΠΟΝΟΥ», δίπλα από την οδό του θρυλικού Παντελή Μαγουλά, γιατί ο Γιάννης Μπόνος υπήρξε και ποδοσφαιριστής της Νίκης.
Σήμερα, τούτη την ώρα, 80 χρόνια μετά τον τορπιλισμό της «Έλλης» και τον ηρωικό θάνατο του Γιάννη Μπόνου, ας πάμε κι εμείς νοερά στο λιμάνι της Τήνου, όπως έκανε για χρόνια η μαυροφορεμένη «κυρία Παρθενόπη» και ας ρίξουμε ένα λουλούδι, σε απόδοση τιμής στα γαλανά νερά, στη μνήμη του δικού μας ήρωα, Γιάννη Μπόνου, από τη γειτονιά μας, από την πόλη μας, τη Νέα Ιωνία και ας ψελλίσουμε με ευλάβεια, «Αιωνία η μνήμη του».