Η Αργυρώ Μουντάκη είναι φιλόλογος και συγγραφέας παιδικής και εφηβικής λογοτεχνίας. Η λογοτεχνία ήταν το επίκεντρο των σπουδών της σε προπτυχιακό, μεταπτυχιακό και διδακτορικό επίπεδο. Εμπνεύστηκε και διατηρεί επίσης το site για γονείς www.parents24.gr. Είναι παντρεμένη και έχει δύο παιδιά.
Συνέντευξη
Χαριτίνη Μαλισσόβα
Μυστικά με τον μπαμπά, μια ιστορία σας για παιδιά που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διάπλαση.
Με τις Εκδόσεις Διάπλαση συνεργάστηκα και στο «Πες το μόνο στη μαμά», το οποίο έχει τον ίδιο ήρωα με το «Μυστικά με τον μπαμπά» και επίσης ένα συναφές concept. Ήταν πολύ ωραία συνεργασία και ήταν φυσικό επόμενο αυτής της δημιουργικής σχέσης το επόμενο βιβλίο, που είναι και αδερφάκι του πρώτου, το οποίο ήδη βρίσκεται στη δεύτερη έκδοσή του. Δύο παιδιά, ο Κωνσταντίνος (τον οποίο ήδη γνωρίζουμε ως βασικό ήρωα από το «Πες το μόνο στη μαμά») και η συμμαθήτριά του η Ερατώ κάθονται στο δωμάτιο του Κωνσταντίνου και παίζουν ένα επιτραπέζιο παιχνίδι. Εκεί πάνω στη συζήτηση προκύπτει ότι και οι δύο διατηρούν κρυφά ένα κουτί, στο οποίο βάζουν μέσα τα μυστικά που έχει ο κάθε ένας με τον δικό του μπαμπά. Είναι μια ιδέα που τους πρότεινε η δασκάλα τους και τελικά καθώς φαίνεται ακολούθησαν και οι δύο. Αρχίζουν να μοιράζονται και μεταξύ τους αυτά τα μυστικά, γελάνε, σκέπτονται, ξαφνιάζονται και τελικά αποφασίζουν να φτιάξουν ένα διαφορετικό κουτί με τα δικά τους, τα μεταξύ τους μυστικά. Ποια είναι αυτά; Θα το μάθετε, διαβάζοντας το βιβλίο!
Τα Μυστικά με τον μπαμπά έρχονται μετά το βιβλίο σας με τίτλο Πες το μόνο στη μαμά.
Σωστά, το «Μυστικά με τον μπαμπά» ήταν στην ουσία και μία απαίτηση των μπαμπάδων αναγνωστών μου. Πολλοί μου παραπονέθηκαν: «Γιατί όχι και σε εμάς; Γιατί το παιδί να το πει μόνο στη μαμά;». Και απαντώ σε αυτό ότι καλώς ή κακώς η αλήθεια είναι ότι η μαμά είναι το πρόσωπο που φέρνει στον κόσμο το παιδί, το θηλάζει, περνάει τις περισσότερες φορές το μεγαλύτερο διάστημα χρόνου μαζί του απ’ ό,τι ο μπαμπάς, ο οποίος συνήθως έχει περισσότερες εργασιακές υποχρεώσεις. Όχι πάντα βέβαια. Υπάρχουν πλέον πολλές εξαιρέσεις στη σύγχρονη εποχή. Όμως αν το παιδί εκμυστηρευτεί ένα σημαντικό του θέμα στη μαμά, έπειτα θα το πει και στον μπαμπά ή ο μπαμπάς θα το μάθει από τη μαμά. Αυτή ήταν η ιδέα του «Πες το μόνο στη μαμά». Να αγκαλιάσουν όλοι το παιδί. Όπως και γίνεται. Στο «Μυστικά με τον μπαμπά» φέρνω τώρα τον μπαμπά και το παιδί να μοιράζονται δικά τους μυστικά, τα οποία ούτε η μαμά γνωρίζει ή που… νομίζουν ότι δεν γνωρίζει… Μερικά είναι αστεία και μερικά συγκινητικά, τα οποία δείχνουν την αμέριστη υποστήριξη του μπαμπά στο παιδί του.
Υπάρχουν μυστικά που μπορούν να μοιραστούν τα παιδιά μόνο με έναν από τους δυο γονείς;
Νομίζω τα παιδιά έχουν τη διάθεση να μοιραστούν τα μυστικά τους και με τους δύο γονείς. Τα παιδιά επιζητούν να είναι το επίκεντρο του ενδιαφέροντος και των δύο γονιών (ει δυνατόν και οι δύο τόσο το καλύτερο! Έτσι βρίσκουν και μια όμορφη ισορροπία στη ζωή τους). Το θέμα είναι αν οι γονείς είναι θετικοί, δεκτικοί να ακούσουν όλα τα μυστικά που τα παιδιά τους έχουν να τους εκμυστηρευτούν. Το πιο απλό παράδειγμα που θα σας πω, ακόμα κι αν ζούμε στο 2020, είναι αν και οι δύο ή έστω ο ένας γονέας είναι έτοιμος να ακούσει για την ερωτική ζωή του έφηβου παιδιού του. Θα σας πω ένα παράδειγμα, κάποτε άκουσα μία μητέρα να λέει ότι η δωδεκάχρονη κόρη της δεν γνωρίζει τίποτα για τη σεξουαλική ζωή, ούτε καν πώς γίνονται τα παιδιά. Μου φάνηκε παράδοξο τη σήμερον ημέρα μία μητέρα με σπουδές και επαγγελματίας να πιστεύει κάτι τέτοιο και να επιμένει ότι δεν θέλει ούτε να μιλήσει στο παιδί της γι’ αυτό το θέμα, γιατί στα 12 του χρόνια το θεωρεί νωρίς. Κι όμως συνέβη…
Ποια στοιχεία πρέπει να έχει ένας γονιός για να κερδίσει την εμπιστοσύνη των παιδιών του;
Νομίζω τα στοιχεία που πρέπει να έχει κάθε άνθρωπος απέναντι σε οποιονδήποτε άλλον, είτε συγγενή είτε φίλο του: Να είναι ειλικρινής, αληθινός, να μην κοροϊδεύει, ξεγελάει κ.λπ. λέγοντας ψέματα ή πράγματα που δεν ισχύουν, ακόμη κι αν χρειαστεί να φανεί αδύναμος ή ευάλωτος. Τα παιδιά εκτιμούν την αλήθεια. Και στην αλήθεια αντιδρούν πολύ καλά, όποια κι αν είναι αυτή. Ενώ στο ψέμα, επειδή κάνουν πολλές κατασκευές στο μυαλό τους για το ποια μπορεί να είναι η αλήθεια, λειτουργούν πραγματικά άσχημα. Όπως κάθε άνθρωπος πιστεύω που καταλαβαίνει ότι τον εξαπατούν.
Τα τελευταία χρόνια ζείτε στο εξωτερικό. Ως προς τη φιλαναγνωσία πού διαπιστώνετε ότι υπερτερεί ή πού υστερεί το ελληνικό σχολείο;
Κρίνοντας από το σχολείο που φοιτούν τα παιδιά μου και μόνο μπορώ να σας απαντήσω. Δεν έχω εικόνα από άλλα σχολεία. Η φιλαναγνωσία καλλιεργείται αρκετά. Κάνουν καμπάνιες μέσα στο σχολείο, οι οποίες φτάνουν και στα δικά μας χέρια, των γονιών, με φυλλάδια, που παρουσιάζουν τα οφέλη του να διαβάζουν τα παιδιά. Και πιστέψτε με είναι πραγματικά πειστικές διαφημιστικές καμπάνιες. Από την άλλη δεν αφήνουν την κατάσταση σε ό,τι γίνεται με βάση την προσωπική πρωτοβουλία μαθητών και γονέων στο σπίτι. Οι εκπαιδευτικοί διαβάζουν πολλά βιβλία μέσα στην τάξη και τα δουλεύουν από άποψη κατανόησης κειμένου και σε σχέση με άλλες συνιστώσες. Επίσης έχουν δανειστική βιβλιοθήκη και μέσα στην τάξη, ενώ επίσης έχουν βιβλιοθηκονόμο και σχολική βιβλιοθήκη. Δίνουν τη δυνατότητα στα παιδιά να απαντούν μετά την ανάγνωση κάθε βιβλίου σε κάποιο ειδικό κλειστό site μόνο σε υπολογιστή του σχολείου σε ένα κουίζ που ρωτάει για το βιβλίο που μόλις διάβασαν. Αυτές οι απαντήσεις που δίνουν τα παιδιά είναι πολλαπλών επιλογών και έχουν βαθμολόγηση. Όταν τα παιδιά μαζέψουν κάποιους πόντους, τότε παίρνουν ανάλογες επιβραβεύσεις, άλλοτε δώρα και άλλοτε βραβεία, κονκάρδες που μπορούν να φορούν στο πέτο τους, οι οποίες δείχνουν τη διάκρισή τους σε αυτόν τον διαγωνισμό, κάτι σαν μετάλλια φανταστείτε, που όμως είναι πολύ δημοφιλή ανάμεσα στα παιδιά. Αυτό είναι κάτι που παρακινεί πολύ τα παιδιά να διαβάσουν και να διακριθούν. Και επειδή «τρώγοντας έρχεται η όρεξη», όπως σωστά λέει ο λαός μας, μέσα από αυτή τη διαδικασία τα παιδιά αγαπούν και τα βιβλία, τα οποία γίνονται μέρος της καθημερινότητάς τους. Επίσης έχουν κωδικό, που δίνεται στα παιδιά για πρόσβαση σε μια μεγάλη βάση δεδομένων ηλεκτρονικών βιβλίων, καλλιεργώντας έτσι και αυτή τη νέα δυνατότητα της τεχνολογίας, το ηλεκτρονικό βιβλίο. Και τα σύγχρονα παιδιά ,επειδή είναι πλέον πολύ εξοικειωμένα με την τεχνολογία, αγαπούν και αυτόν τον τρόπο ανάγνωσης. Όλα αυτά φέρουν μια μεγάλη τριβή με το βιβλίο, είτε χάρτινο είτε ηλεκτρονικό. Στο ελληνικό σύστημα νομίζω ότι η φιλαναγνωσία εναπόκειται στην καλή θέληση, τη διάθεση και τη φιλοτιμία του κάθε εκπαιδευτικού. Ευτυχώς έχουμε πάρα πολλούς εκπαιδευτικούς με αυτά τα χαρακτηριστικά και πολλές ακόμη αρετές. Όμως καλό θα ήταν η φιλαναγνωσία στην Ελλάδα να ήταν θεσπισμένη από το υπουργείο Παιδείας, με έναν τρόπο που φυσικά δεν θα ήταν για να προωθεί συγκεκριμένους συγγραφείς ή εκδοτικούς οίκους και συγκεκριμένες ομάδες συγγραφέων ή εκδοτικών οίκων, αλλά την ουσία της υπόθεσης, δηλαδή την ίδια τη φιλαναγνωσία, αξιολογικά και ουσιαστικά. Γιατί προς το παρόν δεν υπάρχει μία επίσημη γραμμή. Όμως ευτυχώς στα σχολικά βιβλία, στα ανθολόγια, ακόμα και στις πηγές στην Ιστορία βρίσκει κανείς πάρα πολλά αξιόλογα κείμενα. Καθώς βρίσκονται στα Αναλυτικά Προγράμματα Σπουδών σχετικές κατευθύνσεις, αναγκαστικά δουλεύονται στο σχολείο αυτά τα κείμενα. Ένας τέτοιος, πιο επίσημος θεσμός, νομίζω χρειάζεται και για την ευρύτερη έννοια της φιλαναγνωσίας από το υπουργείο μας.
Ποιο μήνυμα θέλετε να περάσετε με τα Μυστικά με τον μπαμπά;
Στους μπαμπάδες θέλω να πω να καλλιεργούν τη σχέση με τα παιδιά τους. Να τη δουλεύουν όσο ζουν και υπάρχουν. Είναι μια διαρκής προσπάθεια να είμαστε κοντά τους όσο μεγάλα κι αν είναι αυτά. Τα παιδιά μας μάς χρειάζονται πάντα. Στα παιδιά θέλω να δώσω το μήνυμα να έχουν το θάρρος να μιλάνε στον μπαμπά τους, να κάνουν συμμαχίες μαζί του. Βέβαια, μη γελιόμαστε, τη σχέση με τα παιδιά την καθορίζουμε εμείς οι μεγάλοι, καθώς εμείς πλάθουμε και τον χαρακτήρα τους. Οπότε θεωρώ ο γονέας, είτε μπαμπάς είτε μαμά, αυτός έχει τον πρώτο λόγο σε αυτή τη σχέση, αυτός κατευθύνει θετικά ή όχι τη σχέση του με το παιδί του. Μέσα από τη δική μου εμπειρία τόσο ως γονέας, αλλά και ως εκπαιδευτικός και φίλη άλλων γονέων αυτό έχω συμπεράνει.
Σας ευχαριστώ πολύ! Σας εύχομαι καλή συνέχεια και στο δικό σας συγγραφικό έργο, το οποίο παρακολουθώ με χαρά και θαυμασμό!