Σε εννέα θεματικές συλλογές έχει κατηγοριοποιήσει τα χαρακτικά, τα βιβλία και τα πιάτα ιστορικής σημασίας που έχει συγκεντρώσει τα τελευταία περίπου 35 χρόνια ο Δημήτρης Τσούμας. «Η συλλογή μπορεί να σου δημιουργήσει μία ψευδαίσθηση βίωσης του παρελθόντος, και αυτό είναι άκρως συναρπαστικό» δήλωσε ο ίδιος στη «Θ», ενώ πρόσθεσε σαρκαστικά πως «το να συλλέγει κανείς ίσως να μην είναι μία νορμάλ κατάσταση». Ο ίδιος πάντως συλλέγει κινούμενος από πολιτισμικά κίνητρα.
Oι θεματικές συλλογές του Δ. Τσούμα είναι οι εξής: «Ρήγας και Επανάσταση»/ «Αργοναυτικά»/ «Ενσωμάτωση της Θεσσαλίας 1881», «Ελληνοτουρκικός πόλεμος 1897», «Κάστρο Βόλου»/ «Χάρτες 16ου -20ού αιώνα και Πορτολάνοι»/ «Τοπιογραφία Θεσσαλίας, σκηνές από την καθημερινή ζωή και κοστούμια»/ «Η Θεσσαλία στη Μυθολογία» και «Θεσσαλικά ιστορικά πιάτα».
Το έναυσμα
Το έναυσμα δόθηκε από τα παιδικά του χρόνια. «Εποχή Δικτατορίας, αυστηρό σχολείο με κανόνες, τιμωρίες ακόμη και ξύλο. Η γεωγραφία και η ιστορία ήταν τα αγαπημένα μου μαθήματα. Στο μάθημα της Γεωγραφίας όλοι οι μαθητές έπρεπε να σχεδιάζουμε κάθε φορά τον χάρτη του μαθήματος. Για άλλους αυτό μπορεί να ήταν καταναγκαστικό, αλλά σε μένα έδινε χαρά. Έφτασα σε σημείο που μπορούσα να κάνω το περίγραμμα μιας χώρας από μνήμης» σημείωσε.
Λίγα χρόνια αργότερα, καθώς βρέθηκε στον χώρο ενός ιατρείου στην Αθήνα με κατάπληξη αντίκρισε στους τοίχους κάποιους χάρτες με «παραμόρφωση» στον σχεδιασμό τους. Όπως κατάλαβε, εκ των υστέρων, επρόκειτο για χάρτες που είχαν χαρτογραφηθεί πριν το 1800. Μετά ήρθε η Γαλλική Φιλολογία. Το μάθημα της γαλλικής λογοτεχνίας διδασκόταν κατά έτος και κατά αιώνες από τη πεντάτομη σειρά Lagarde et Michard.
«Τα βιβλία αυτά ήταν διανθισμένα με πολλές γκραβούρες. Ερχόμουν πρώτη φορά σε επαφή με αυτό το είδος εικονογράφησης και εντυπωσιάστηκα» δήλωσε.
Στα τέλη της δεκαετίας του ’70 επισκέφθηκε τη Γαλλία. Εκεί, σε μια υπαίθρια αγορά βρήκε έναν χάρτη του 16ου αιώνα του Ferretti που αποτύπωνε τα νησιά των Βορείων Σποράδων, με ανάλογη «παραμόρφωση» που είχε συναντήσει στο ιατρείο και μάλιστα σε τιμή – έκπληξη. «Τον αγόρασα χωρίς δεύτερη σκέψη. Αυτή ήταν η πρώτη γκραβούρα που ήρθε στη συλλογή μου».
Στην πορεία άρχισε να μαθαίνει και να αναγνωρίζει τα είδη των χαράξεων, όπως ξυλογραφία, λιθογραφία, οξυγραφία, ακουατίντα, μετζοτίντα κ.ά.
Ακολούθησε μία περίοδος «στασιμότητας» όπως τη χαρακτήρισε ο κ. Τσούμας και από τα μέσα της δεκαετίας του ‘80 έγινε συνδρομητής σε περιοδικά δημοπρασιών.
Ιστορικός προσανατολισμός
Το δεύτερο έργο χαρακτικής που απέκτησε ήταν το «Κάστρο του Βόλου» του Coronelli.
Μετά τη δεκαετία του 1990 η ενασχόληση με τις συλλογές του έγινε πιο συστηματική. Τα έργα που έχει συλλέξει έχουν αναφορά στην ιστορία της Θεσσαλίας. «Οι συλλογές έχουν ιστορικό προσανατολισμό. Το υλικό συγκεντρώθηκε ύστερα από μελέτη. Προσπάθησα να δώσω μία ευρύτητα και έναν κοσμοπολιτισμό επεκτείνοντάς την και σε πιο μακρινές περιοχές που έχουν, όμως, σχέση ιστορική, κοινωνική ή εμπορική με τη Θεσσαλία όπως πόλεις και λιμάνια του Εύξεινου Πόντου που σχετίζονται άμεσα με την Αργοναυτική εκστρατεία».
Η μελέτη, όμως, δεν σταματάει ποτέ. Το τελευταίο έργο με μεγάλη ιστορική σημασία που ήρθε στην κατοχή του ήταν ένας χαλκόγραφος χάρτης του 1774 του Rizzi Zannoni, στον οποίο είχε ανατρέξει ο Ρήγας Φεραίος για να σχεδιάσει τη «Χάρτα» του.
Η θεματική συλλογή του «Ενσωμάτωση της Θεσσαλίας το 1881» παρουσιάστηκε το 2011 στο «Τζόρτζιο ντε Κίρικο» με αφορμή τα 130 χρόνια από την απελευθέρωση της Θεσσαλίας και την ενσωμάτωσή της στο ελληνικό κράτος (1881-2011). Στην έκθεση παρουσιάστηκαν χαρακτικά, βιβλία αλλά και ιστορικά πιάτα. Στη συνέχεια η έκθεση μεταφέρθηκε στην Ιστορική Εθνολογική Εταιρεία της Ελλάδος στην παλιά Βουλή και συνοδευόταν από την έκδοση του Δήμου Βόλου «130 χρόνια από την απελευθέρωση της Θεσσαλίας – Άρτας (1881-2011). Σάτιρα και πολιτική» από τη συλλογή του Δημήτρη Τσούμα.
