Η κ. Ζωή Σαμσαρέλου, καθηγήτρια πιάνου στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης και καλλιτεχνική διευθύντρια του Διεθνούς Φεστιβάλ Πηλίου, κυκλοφόρησε το νέο της διπλό άλμπουμ Ek-stasis, Dionysus, Nymphs and Satyrs. Εξηγεί πώς ξεκίνησε η ιδέα, αλλά και πώς επέλεξε ως θέμα τον θεό Διόνυσο, επισημαίνοντας ότι η διονυσιακή επιρροή είναι αδιαμφισβήτητη, ενώ σημειώνει και ποιο είναι το μήνυμα του Διόνυσου στον σημερινό άνθρωπο. Τέλος, αναφέρεται στις επόμενες δραστηριότητές της, την Παρασκευή 2 Ιουνίου στο Πορφυρογένειο Αγριάς, στις 8 μ.μ., όπου μαζί με το σύνολο Κράμα παρουσιάζουν ένα πρωτότυπο μουσικό πρόγραμμα για πιάνο με τέσσερα και έξι χέρια και σόλο πιάνο, αλλά στη διοργάνωση από 21-29 Ιουλίου για 23η χρονιά του Διεθνούς Φεστιβάλ Πηλίου, στη Ζαγορά και τον Κισσό.
Κυρία Σαμσαρέλου, μόλις κυκλοφόρησε το νέο σας διπλό άλμπουμ Ek-stasis, Dionysus, Nymphs and Satyrs. Μιλήστε μας γι’ αυτό.
Το νέο μου άλμπουμ ηχογραφήθηκε πριν από έναν χρόνο στο Fazioli πιάνο της Εναλλακτικής Σκηνής στην Εθνική Λυρική Σκηνή και η παραγωγή έχει γίνει από την εταιρεία Divine Art Records.
Αρχικά ξεκίνησα με την πρόθεση να ετοιμάσω ένα περιορισμένο πρόγραμμα, διάρκειας 60’, αλλά, στην πορεία το πρόγραμμα έφτασε τελικά σε διάρκεια τις 2.30 ώρες, το ανώτατο όριο για ένα διπλό άλμπουμ. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει συνθέτες που έζησαν σε ένα διάστημα 300 και πλέον χρόνων, από τα τέλη του 17ου αιώνα μέχρι και τον 21ο αιώνα. Επειδή πρόκειται για σύντομα ως επί το πλείστον κομμάτια, είναι 41 tracks, η απόδοση του χαρακτήρα των μυθολογικών όντων μέσα από τον τρόπο γραφής του κάθε συνθέτη, με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της εποχής του, ήταν μια μεγάλη πρόκληση για μένα.
Πείτε μας πώς ξεκίνησε αυτή η ιδέα και πώς επιλέξατε τον θεό Διόνυσο ως θέμα;
Επειδή έχω σπουδάσει και Αρχαιολογία παράλληλα με τις μουσικές μου σπουδές στη Θεσσαλονίκη, οι οποίες συνεχίστηκαν κατόπιν στη Γερμανία, πάντα τριγύριζε στον νου μου η σκέψη να συνδυάσω αυτούς τους δύο τομείς των ενδιαφερόντων μου. Αποτέλεσμα αυτού ήταν η ενασχόλησή μου με τα έργα για πιάνο που είναι εμπνευσμένα από την ελληνική μυθολογία, που παρουσίαζα κατά καιρούς σε συναυλίες.
Ο θεός Διόνυσος είναι ένα αγαπημένο θέμα για τους καλλιτέχνες, είναι αυτονόητο το γιατί. Οι σάτυροι, το κρασί, τα πειράγματα, αλλά και η θλίψη και η επίγνωση της ματαιότητας του κόσμου, οι εναλλαγές ανάμεσα στα συναισθήματα, στα χρώματα και στη διάθεση, όπως είναι φυσικό κέντρισαν ανά τους αιώνες το ενδιαφέρον των συνθετών.
Είναι ο θεός που σχετίζεται με το κρασί, την άγρια φύση, την έκσταση, το προσωπείο, τη μεταμφίεση και το θέατρο, τη μυστηριακή μύηση, ο μόνος θνητός θεός που, όμως, αναστήθηκε, ο μόνος θεός που είχε την ευκολία να ανεβοκατεβαίνει στον Άδη.
H λατρεία του Διονύσου έγινε η πιο δημοφιλής σε όλο τον γνωστό αρχαίο κόσμο. Τέσσερις μεγάλες γιορτές τελούνταν προς τιμήν του στην Αθήνα και από την τελετουργία των Εν Άστει Διονυσίων θεωρείται (αν και δεν υπάρχουν συγκεκριμένες μαρτυρίες) ότι προέκυψε στα τέλη του 6ου αι. π.Χ. το αρχαίο δράμα. Το θέατρο και η δημοκρατία συμβάδισαν εκείνη την εποχή στην Αθήνα, ήταν δύο μεγαλειώδεις καινοτομίες που καθόρισαν την πολιτική, κοινωνική και πολιτισμική εξέλιξη της ανθρωπότητας. Η διονυσιακή επιρροή είναι αδιαμφισβήτητη.
Στο πρόγραμμα που παρουσιάζετε, τα έργα που επιλέξατε τα έχετε χωρίσει σε ενότητες, με έναν τίτλο για την καθεμία. Πώς οδηγήθηκε η σκέψη σας σε αυτό;
Πράγματι, όταν μελετούσα τα έργα, μου δημιουργήθηκε η επιθυμία να μην τα παρουσιάσω, ως είθισται, χρονολογικά, αλλά ανά ομάδες, που καθεμιά τους θα αποτελεί μια μικρή χωριστή ενότητα, αλλά και θα συνδέεται με τις επόμενες.
Η επόμενη σκέψη μου ήταν να δώσω και τίτλους στην κάθε ενότητα, έτσι που ο ένας να οδηγεί στον επόμενο, ανεβάζοντας την ένταση σε αυτό το ταξίδι στον μύθο του Διονύσου. Έψαξα πολύ για να βρω τον κατάλληλο τίτλο σε κάθε ομάδα μουσικών έργων και νομίζω ότι αλληλοεπιδρούν πολύ καλά μεταξύ τους.
Έτσι, προέκυψαν 10 τίτλοι, ξεκινώντας από το Seduction για τον αδιάκριτο σάτυρο απέναντι στη ναϊάδα, προχωρούμε προς τη Metamorphosis για τις νύμφες που προσπαθούν να αποφύγουν τη λαγνεία του σατύρου, αλλά και για τη μεταμόρφωση της ταυτότητας των βακχών κατά τη διαδικασία της μύησης, περνάμε από την Catharsis για την κατάσταση της ψυχής την ώρα του θανάτου, που συγκρίνεται με την εμπειρία του ανθρώπου που συμμετέχει στα μυστήρια και την έκσταση, και καταλήγουμε στην Transition από το πρωτόγονο στον πολιτισμό.
Πώς μπορεί κάποιος να προμηθευτεί το άλμπουμ;
Έχουν ήδη ξεκινήσει οι προπωλήσεις διαδικτυακά από την εταιρεία Divine Art Records στη διεύθυνση https://divineartrecords.com/recording/ek-stasis/, ενώ από μέρα σε μέρα αναμένεται να κυκλοφορήσει και σε όλες τις διαδικτυακές πλατφόρμες και στο Amazon. Επίσημη ημερομηνία κυκλοφορίας είναι η 9η Ιουνίου, οπότε και θα υπάρχει και σε κάποια καταστήματα στην Ελλάδα.
Ποιο το μήνυμα του Διονύσου στον σημερινό άνθρωπο;
Σε συμβολικό επίπεδο, ο Διόνυσος είναι ο θεός του ενστίκτου, του ά-λογου στοιχείου, του πάθους, της αταξίας. Είναι ο θεός που μας φέρνει σε επαφή με τον αληθινό μας εαυτό και η μη αποδοχή του θεού επιφέρει καταστροφικές συνέπειες, όπως περιγράφεται στις Βάκχες του Ευριπίδη. Η παραφροσύνη που εμφυτεύει ο θεός στις γυναίκες που αποτελούν τον θίασό του θα τις οδηγήσει στην έκ-σταση, θα χορέψουν με τη γη, που κι αυτή χορεύει, και θα πάρουν μέσα τους τον ρυθμό της. Σε αυτή την κατάσταση, θα βγουν έξω από τον εαυτό τους και θα γνωρίσουν το θεό, θα γίνουν έν-θεες. Και τότε η γη θα τους δώσει όλα τα δώρα, κρασί, γάλα, μέλι. Η ζωή στη Φύση είναι η αληθινή σοφία.
Ο άνθρωπος σήμερα, έχει τυφλωθεί από την αλαζονεία του και, κυριευμένος από τη λογική του και απορροφημένος από τη γνώση του, ξεπερνάει τα όρια της ανθρώπινης φύσης του, απομακρυνόμενος από τη μεγάλη Φύση. Σήμερα η ζωή μας περιστρέφεται γύρω από μια οθόνη, η επικοινωνία γίνεται διαδικτυακά και πού είναι η ανθρώπινη επαφή, πού είναι το συναίσθημα; Καλή η τεχνολογία, αλλά μόνον όταν γίνεται η χρήση της με σεβασμό προς τον άνθρωπο. Νομίζω το μήνυμα του Διονύσου είναι σήμερα πιο επίκαιρο από ποτέ.
Ποιος θεωρείτε ότι θα είναι ο αντίκτυπος αυτού του άλμπουμ σας;
Είναι νωρίς να μιλήσουμε γι’ αυτό. Έχω πολλά θετικά σχόλια από φιλόμουσους που έχουν ακούσει τα cd και επιπλέον συγκινήθηκα πολύ όταν έλαβα ένα μήνυμα στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο από τον καταξιωμένο διεθνώς συνθέτη Δημήτρη Τερζάκη, επιτρέψτε μου να παραθέσω 2 φράσεις από το μήνυμά του: «Κυρία Σαμσαρέλου, μεγάλη χαρά μού δώσατε με τη θαυμάσια εκτέλεση των 2 κομματιών μου. Τα παίζετε όπως ακριβώς τα φαντάστηκα όταν τα έγραφα». Τι περισσότερο μπορώ να περιμένω!
Επίσης, δέχτηκα πρόσκληση και έχω ήδη απαντήσει στις ερωτήσεις του δημοσιογράφου Owen Mortimer για μια συνέντευξη που θα δημοσιευτεί στο International Piano Magazine στο δίμηνο Ιούλιος-Αύγουστος. Επιπλέον, υπάρχουν ήδη 2 προσκλήσεις για συνεντεύξεις στο Γ’ πρόγραμμα, η πρώτη θα γίνει άμεσα, 1 Ιουνίου και ώρα 14.00 στην εκπομπή του Νίκου Ξανθούλη, η δεύτερη το φθινόπωρο.
Μιλήστε μας και για τις επόμενες δραστηριότητές σας.
Στις 2 Ιουνίου θα εμφανιστώ ως μέλος του Krama Piano Ensemble, που είναι ένα πιανιστικό σύνολο που απαρτίζεται από επαγγελματίες πιανίστες που αποφοίτησαν από την τάξη μου στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης, το οποίο ιδρύσαμε το 2005. Είναι μεγάλη χαρά για μένα να βρίσκομαι με παλιούς μαθητές και μαθήτριές μου, που σπούδασαν μαζί μου για πολλά χρόνια, από τότε που ήταν μικροί μαθητές στο σχολείο, να διατηρούμε τους δεσμούς μεταξύ μας και να παίζουμε μουσική. Είμαστε 2 και περισσότεροι πιανίστες σε 1 ή 2 πιάνα, σε αυτή τη συναυλία 2 ή 3 πιανίστες σε 1 πιάνο.
Η συναυλία θα γίνει στο Πορφυρογένειο Ίδρυμα Αγριάς και ώρα 20.00, σε ένα πρωτότυπο και ευχάριστο πρόγραμμα με τον τίτλο «Κράσις-τα τέσσερα στοιχεία», αφιερωμένο στον θεμελιωτή της επιστημονικής ιατρικής, τον Ιπποκράτη. Έχουμε ήδη δώσει συναυλίες σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και Λάρισα και παντού μας υποδέχτηκαν με πολύ ένθερμες εκδηλώσεις.
Επίσης, από 21-29 Ιουλίου θα διοργανώσουμε για 23η χρονιά το γνωστό και καθιερωμένο πλέον Διεθνές Φεστιβάλ Πηλίου, που είναι Φεστιβάλ και Ακαδημία κλασικής μουσικής, στη Ζαγορά και τον Κισσό. Και σε αυτή την περίπτωση, η επικοινωνία με τα νέα παιδιά, που η παρουσία τους, η ευγένεια και ο ενθουσιασμός τους, αλλάζουν την όψη του χωριού για κάποιες μέρες κάθε καλοκαίρι, μου δίνει ιδιαίτερη χαρά και ικανοποίηση.