Νέες ανθεκτικές ποικιλίες φυτών με υψηλές αποδόσεις – Πανελλήνιο Συνέδριο στον Βόλο

Η δημιουργία νέων ποικιλιών φυτών που θα αποφέρουν υψηλότερες αποδόσεις, με χαμηλότερες ανάγκες σε χημικά και νερό, και θα είναι πιο ανθεκτικές στα ακραία καιρικά φαινόμενα της κλιματικής αλλαγής αποτελεί μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις των πανεπιστημιακών και ερευνητών που από προχθές Τετάρτη βρίσκονται στον Βόλο και αναλύουν επιστημονικά δεδομένα ερευνών στο πλαίσιο πανελλήνιου συνεδρίου.
Η Ελληνική Επιστημονική Εταιρεία Γενετικής Βελτίωσης Φυτών (E.E.E.Γ.Β.Φ.) διοργανώνει το 18ο Πανελλήνιο Συνέδριό της στον Βόλο που τελεί υπό την αιγίδα του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, ενώ συνδιοργανωτής είναι το Τμήμα Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Το συνέδριο με τίτλο «Βελτίωση Φυτών: καινοτομίες και προοπτικές για Βιώσιμη Ανάπτυξη» που πραγματοποιείται στο ξενοδοχείο «Ξενία», διεξάγεται σε μια περίοδο που έχουν συγκεντρωθεί πολλαπλές κρίσεις, όπως είναι ο κίνδυνος επισιτισμού, η ενεργειακή κρίση, η κλιματική αλλαγή, το υψηλό κόστος παραγωγής, αλλά και ο αυξανόμενος πληθυσμός του πλανήτη.
Όλες αυτές οι προκλήσεις καταλήγουν στο ερώτημα, πώς θα εξασφαλίσουμε για τον πληθυσμό επαρκή και ποιοτικά τρόφιμα, χωρίς να επιβαρύνεται το περιβάλλον.
Και είναι ένα από τα ζητήματα που απασχολούν τους γενετιστές φυτών που βρίσκονται στον Βόλο.
Στο συνέδριο παρουσιάζονται πρωτότυπες ερευνητικές εργασίες σε τομείς που άπτονται της βελτίωσης φυτών υπό το πρίσμα της συνεισφοράς της στη βιώσιμη ανάπτυξη και επισιτιστική ασφάλεια. Επιπλέον, το συνέδριο περιλαμβάνει συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης σε επίκαιρα θέματα σχετικά με τις ανάγκες και προοπτικές της έρευνας της βελτίωσης φυτών στον ελλαδικό χώρο. Ακόμη αναπτύσσονται ερευνητικές εργασίες, προφορικά και με τη μορφή γραπτών ανακοινώσεων, που εντάσσονται σε τέσσερις ενότητες με καίριο ρόλο στην ανάπτυξη βιώσιμης και ανταγωνιστικής γεωργίας: 1) Βελτίωση και αξιοποίηση γενετικού υλικού – Παραγωγή πολλαπλασιαστικού υλικού 2) Ανάδειξη, προστασία και αξιοποίηση εγχώριων φυτογενετικών πόρων 3) Βελτίωση Φυτών στην εποχή της Γονιδιωματικής 4) Σύγχρονη Γεωργία για ασφάλεια και επάρκεια τροφίμων
Η πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του συνεδρίου και αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Γεωπονίας Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος, Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Ουρανία Παυλή ανέφερε πως «στον Βόλο έχουν έρθει πανεπιστημιακοί και ερευνητές που ασχολούνται με τη γενετική βελτίωση φυτών. Βασικός στόχος είναι η βελτίωση των αποδόσεων των φυτών με την παράλληλη μείωση των εισροών (λιγότερη χρήση χημικών και ορθολογική διαχείριση των υδατικών αποθεμάτων) που δέχονται οι καλλιέργειες, χωρίς παράλληλα να αυξηθούν και οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Στόχος επίσης είναι τα ποιοτικά προϊόντα με υψηλές θρεπτικές ιδιότητες, ενώ χρειαζόμαστε τρόφιμα ασφαλή και επαρκή για να καλυφθούν οι ανάγκες σε παγκόσμιο επίπεδο επίπεδο. Επίσης είναι πολύ σημαντική η ανθεκτικότητα των καλλιεργειών απέναντι στις καταπονήσεις τόσο των ασθενειών, προερχόμενων από παθογόνους οργανισμούς, όσο και της κλιματικής αλλαγής που μπορούν να περιορίσουν την παραγωγή των φυτών. Για να πετύχουμε τους προαναφερθέντες στόχους, πρέπει να ενισχύουμε τη αειφορία της γεωργίας, να είναι η γεωργία πιο φιλική προς το περιβάλλον, ενώ απαιτούνται και μακροπρόθεσμες διαδικασίες. Πλέον χρησιμοποιούνται όλα τα σύγχρονα εργαλεία που έχει ένας βελτιωτής στα φαρέτρα του. Στόχος είναι να δημιουργηθούν νέα ποικιλίες που συγκεντρώνουν ένα πλήθος θετικών γνωρισμάτων και να καλυφθούν οι ανάγκες του πληθυσμού».
Αναφερόμενη στα πειράματα που πραγματοποιούνται στο Αγρόκτημα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και σχετίζονται με την ανθεκτικότητα των φυτών είπε πως «έχουμε καλλιεργήσει σόργο, σόγια, καλαμπόκι, ενώ στο εργαστήριο ασχολούμαστε και με άλλα καλλιεργούμενα είδη. Προφανώς και είναι εφικτό να πετύχουμε την ανθεκτικότητα των φυτών, ωστόσο, είναι μια διαδικασία που απαιτεί αρκετό πειραματισμό. Πάντως η ανάγκη για αύξηση των τροφίμων είναι πολύ ορατή πλέον, ενώ πρέπει να υπάρχει πρόβλεψη για μείωση των εισροών».
Ο διευθυντής στο Ινστιτούτο Βιομηχανικών και Κτηνοτροφικών Φυτών, ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και πρόεδρος ΔΣ της E.E.E.Γ.Β.Φ. κ. Δημήτρης Βλαχοστέργιος ανέφερε πως «το συνέδριο εξετάζει τα νέα δεδομένα στις μεθοδολογίες για τη δημιουργία νέων ποικιλιών φυτών με επικαιροποιημένους στόχους. Έχουμε την αξιοποίηση νέων τεχνολογιών σε συνδυασμό με τις παραδοσιακές μεθοδολογίες στον αγρό. Υπάρχουν τα ζητήματα της κλιματικής αλλαγής, των λειτουργικών τροφίμων, των ζωοτροφών και άλλα που απασχολούν τους επιστήμονες. Η δημιουργία νέων ποικιλιών φυτών συμβάλλει στη βελτίωση της απόδοσης της καλλιέργειας σε ένα ποσοστό 40-50%. Το υπόλοιπο ποσοστό βελτίωσης της απόδοσης εξαρτάται από τις τεχνικές που χρησιμοποιούνται στις καλλιέργειες. Για παράδειγμα, όταν παράγουμε ποικιλίες με υψηλότερη περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη, αυτό είναι πολύ σημαντικό».
Αναφερόμενος στη Θεσσαλία είπε πως το ενδιαφέρον επικεντρώνεται και σε ποικιλίες που έχουν αντοχή στις ξηροθερμικές συνθήκες, ενώ κατέληξε λέγοντας πως «η επιστήμη της γενετικής βελτίωσης φυτών λύνει το πρόβλημα εν τη γενέσει του, καθώς επεμβαίνει στους χαρακτήρες κληρονομικότητας των φυτών».