Η δρ Δέσποινα Κατσώχη, ογκολόγος – ακτινοθεραπεύτρια και πρόεδρος της μη κερδοσκοπικής εταιρείας ΑΚΟΣ με τη δύναμη της γνώσης και της αγάπης στην τέχνη μάς κάνει ένα δώρο. Τη χαρά της ζωής με ένα λεύκωμα γεμάτο ομορφιά που μόνο η φύση προσφέρει. Η Δέσποινα Κατσώχη δηλώνει ότι δεν είναι καλλιτέχνης, δεν είναι φωτογράφος, είναι ωστόσο φρουρός της ομορφιάς της ζωής σε όποια μορφή της. Με την ευκαιρία της έλευσής της στον Βόλο σήμερα και την παρουσίαση του λευκώματος με τίτλο «ΑνθίΖω, στις 11.00, στην αίθουσα εκδηλώσεων του Ξενία, μιλά για όσα αφορούν στη διαφύλαξη του μεγάλου δώρου που είναι η ζωή, για τη θέση και στάση στις δυσκολίες της ειδικότητάς της και τη χαρά της δημιουργίας.
Συνέντευξη
ΛΟΪΖΟΣ ΑΣΒΕΣΤΑΣ
«ΑνθίΖω» είναι ο τίτλος του φωτογραφικού λευκώματος που παρουσιάζεται στον Βόλο με τη δική σας παρουσία και για την υποστήριξη της εταιρίας ΑΚΟΣ. Τι σημαίνει και τι σηματοδοτεί η ΑΚΟΣ;
Το «ΑνθίΖω» είναι ένα λεύκωμα της φύσης στο οποίο πρωταγωνιστεί η φύση του Πηλίου στις τέσσερις εποχές του χρόνου, στο οποίο συνδυάζω την επιστημονική μου ιδιότητα με την καλλιτεχνική μου ματιά ως ερασιτέχνης φωτογράφος. Με όχημα το μεγαλείο της φύσης απευθύνω έκκληση να συνειδητοποιήσουμε ότι για ν’ ανθίσουμε πρέπει να ζούμε σε αρμονία με τη φύση, να είμαστε σε εγρήγορση με όλες μας τις αισθήσεις και παρόντες με επίγνωση. Το «ΑνθίΖω» αποτελεί επιστέγασμα της επιστημονικής, αλλά και της κοινωνικής δράσης μέσα από την αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία ΑΚΟΣ, την οποία ίδρυσα πριν 12 χρόνια, προκειμένου αφενός ν’ αναδείξω τη σημασία της πρόληψης για πολλά και καλά χρόνια ζωής και αφετέρου προκειμένου να στηρίξω τους αποθεραπευμένους από τον καρκίνο. Οι δράσεις μας με τίτλο «ΑνθίΖω με την ΑΚΟΣ» μας καλούν ν’ ανθίσουμε με όπλα μας τη γνώση, την εμπειρία και τη δική μας θέληση. Αν αφουγκραστούμε τη φύση και συντονιστούμε με τον ρυθμό της, θα εγκαταλείψουμε βλαβερές συνήθειες και θα ζήσουμε καλύτερα και με περισσότερη υγεία. Για την ΑΚΟΣ, ανθίζω σημαίνει ζω σε αρμονία με τη φύση, είμαι σε εγρήγορση με όλες μου τις αισθήσεις και παρών με επίγνωση. Ανθίζω σημαίνει είμαι εξωστρεφής, επικοινωνώ και κοινωνώ τις χαρές της ζωής. Στις δράσεις μας στην ΑΚΟΣ συγκαταλέγονται επιστημονικά συνέδρια, έρευνες που σκιαγραφούν τις στάσεις και τις αντιλήψεις των πολιτών σε θέματα αιχμής της δημόσιας υγείας, πανελλαδικές εκστρατείες ενημέρωσης και εκδηλώσεις με κοινωνικό πρόσημο που προάγουν την αξία της υγιεινής και ισορροπημένης ζωής.
Ποια η σχέση σας με τη φύση και αντίστοιχα ποια με την τέχνη της φωτογραφίας;
Έχω παρακολουθήσει κύκλους μαθημάτων φωτογραφίας, με δασκάλα μου τη βραβευμένη φωτογράφο Μάρω Κουρή, αλλά σίγουρα δεν είμαι φωτογράφος. Αγαπώ ωστόσο τη φωτογραφία. Η φωτογραφία είναι η δική μου θεραπεία, με φορτίζει με ενέργεια και δύναμη. Φωτογραφίζω για να επικοινωνώ με τη φύση και τον αέναο κύκλο της. Φωτογραφίζω γιατί το φυτικό βασίλειο έχει υπομονή: Είναι εκεί διαθέσιμο και δεν διαμαρτύρεται. Φωτογραφίζω λουλούδια γιατί έχουν χρώμα και το χρώμα μού δίνει χαρά. Αγαπημένα μου λουλούδια είναι οι μαργαρίτες γιατί έχουν ανοιχτή καρδιά και δεν φοβούνται να την εκθέσουν σε βλέμματα και κινδύνους. Έχουν καρδιά χαμογελαστή, που χαιρετά τον ήλιο και τη βροχή και είναι εκεί ακόμη κι όταν τα πέταλα μαραθούν. Νιώθω ότι χαϊδεύω τα λουλούδια μέσα από τον φακό μου. Τα χαιρετίζω με διαφορετικό φωτισμό και σε διαφορετικές φάσεις της εφήμερης ζωής τους. Σκέφτομαι συχνά ότι το εφήμερο διαφέρει για κάθε ύπαρξη. Αλλιώς μετράει για τη μαργαρίτα κι αλλιώς για τον ιβίσκο, αυτό το υπέροχο λουλούδι που ζει μόνο για μια μέρα. Φωτογραφίζω όμως και για να βρίσκω το δικό μου στίγμα στη ζωή. Αισθάνομαι μία συγκίνηση όταν αποτυπώνω το εύθραυστο, το ταπεινό και τη στιγμή που δεν επιστρέφει και θέλησα να μοιραστώ και με άλλους ανθρώπους αυτή τη συγκίνηση.
Ως διακεκριμένη γιατρός ογκολόγος – ακτινοθεραπευτής θεωρείτε ότι η Τέχνη και ο Πολιτισμός επιδρούν στην υγεία του ανθρώπου;
Το πιστεύω ακράδαντα. Η Τέχνη είναι το ασφαλέστερο όχημα για να εκφράσουμε τις μύχιες σκέψεις μας και να επικοινωνήσουμε βαθιά, πέρα από τους περιορισμούς που θέτει η λεκτική επικοινωνία. Είναι ο λόγος για τον οποίο σειρά εκδηλώσεων και δράσεων της ΑΚΟΣ έχουν θα έλεγα «πολιτιστικό πρόσημο». Η Τέχνη χαρίζει μακροθυμία γιατί συμβάλει στην καλύτερη κατανόηση του εαυτού μας και του περιβάλλοντος στο οποίο κινούμαστε.
Πώς αναμετριέται με τη ζωή μια γιατρός που παλεύει για αυτήν, από πού αντλεί δύναμη;
Τα πρόσωπα που με εμπνέουν και με γεμίζουν δύναμη είναι οι ασθενείς μου. Παραδειγματίζομαι από την καρτερικότητα και τη δύναμη ψυχής που επιδεικνύουν, σε μία δύσκολη συγκυρία της ζωής τους. Γι’ αυτό και πιστεύω ακράδαντα πως καθένας τους ξεχωριστά έχει δικαίωμα στη συνεχή, εξειδικευμένη και εξατομικευμένη φροντίδα. Τους κοιτώ στα μάτια τους και παίρνω δύναμη γιατί όπως λένε και οι Άγγλοι, it takes two to tango. Μπορεί να μην είμαι ο πάνσοφος μάγος της φυλής που με τις τελετές του θα διώξει τα… κακά πνεύματα, αλλά με τα δικά μου όπλα και τη δική τους συνεργασία είμαι εκεί για να δώσουμε μία μάχη νικηφόρα. Η αλήθεια είναι ότι αυτή η καθημερινή μάχη, μου έχει μάθει επιπρόσθετα να εκτιμώ τα απλά, αλλά πολύτιμα της ζωής: Μια χαμογελαστή καλημέρα σε μια δύσκολη μέρα, το ηλιοβασίλεμα, μία κούπα τσάι με έναν αγαπημένο φίλο, αλλά και τον κήπο μου στο Πήλιο που δεν ξεχνά να μου θυμίζει ότι όλα στη ζωή είναι κύκλος. Καθένας με τα χαρίσματα και την ξεχωριστή προσωπικότητά του, γεννιόμαστε, βλασταίνουμε, ανθίζουμε και κάνουμε τον κύκλο μας. Το νερό που μας… ποτίζει, είναι η αγάπη των ανθρώπων. Τότε ανθίζουμε και με γεμάτη την ψυχή δίνουμε και παίρνουμε απλόχερα, μοιραζόμαστε και γευόμαστε.
Πώς οδηγηθήκατε στην Ιατρική και στη συγκεκριμένη ειδικότητα;
«Αγάπα τον άνθρωπο γιατί είσαι εσύ» γράφει ο Νίκος Καζαντζάκης. Επέλεξα την ακτινοθεραπεία γιατί μου προσφέρει «αναίμακτες» νίκες: Επεμβαίνει εκεί που δεν μπορεί να φτάσει το νυστέρι του χειρουργού, αλλά είναι εξίσου καθοριστική στη θεραπεία του ογκολογικού ασθενή και όταν συνδυάζεται με το χειρουργείο και τη χημειοθεραπεία. Φροντίζω, στηρίζω, ανακουφίζω είναι το τρίπτυχο της δικής μου αντίληψης. Να περάσει ο ασθενής μου τον ποταμό χωρίς να βραχεί. Να ανθίσει, με νέα δύναμη. Μου αρέσει και επιλέγω την αισιόδοξη πλευρά της ζωής και να την προκαλώ γιατί οι κακές, οι δυσάρεστες στιγμές είναι απρόσκλητες και δυστυχώς απρόβλεπτες.
Αν δεν ήσασταν γιατρός τι θα μπορούσατε να ήσαστε και τι θα επιθυμούσατε να είστε σε επαγγελματικό και δημιουργικό επίπεδο;
Είμαι από τους τυχερούς ανθρώπους που έκαναν το όνειρό τους πραγματικότητα. Η μητρότητα που ήταν επίσης προτεραιότητα στη ζωή μου, είχα τη χαρά να τη γευθώ. Κάθε συνάντηση για μένα είναι η αφορμή για ένα ταξίδι και έχει αφετηρία αυτό που έλεγε ο Βρετανός φιλόσοφος Μπέρτραντ Ράσελ: «Μια καλή ζωή είναι αυτή που εμπνέεται από την αγάπη και καθοδηγείται από τη γνώση». Χωρίς την αγάπη, χωρίς το συναίσθημα θα ήμασταν απλά μηχανές που εκτελούν εντολές, έστω και με ακρίβεια. Τι νόημα θα είχε η συσσώρευση πληροφοριών και η ανακάλυψη νέων δεδομένων για τους επιστήμονες αν δεν είχαν τη χαρά να διαπιστώνουν τα οφέλη που απορρέουν από αυτή τη γνώση; Είναι ένα συναίσθημα βαθύτερο από τη χαρά αυτό που νιώθεις όταν σε κοιτούν δυο μάτια γεμάτα ευγνωμοσύνη γιατί θα έχουν την ευκαιρία να συνεχίσουν το ταξίδι τους στη ζωή. Αυτά τα βλέμματα σηματοδοτούν τη δική μου πορεία.
Πιστεύετε στα θαύματα;
Ποιος έχει τη δύναμη ν’ αντισταθεί στη μαγεία της ζωής; Είναι τόσα τα ανεξερεύνητα πεδία της επιστήμης που νομίζω ότι αργεί η εποχή που θα έχουμε όλες τις απαντήσεις στα ερωτήματα που έθεσε ο άνθρωπος από τα πρώτα του βήματα μέχρι σήμερα.