Στην προσπάθεια αξιοποίησης πρωτεϊνών που περιέχονται σε έντομα για την τροφή των κοτόπουλων και των γουρουνιών, καθώς και για ανθρώπινη κατανάλωση συμμετέχει μέσω του ερευνητικού έργου CIPROMED το Εργαστήριο Εντομολογίας του Τμήματος Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.
Η ομάδα έργου του CIPROMED αποτελείται από 17 εταίρους από διαφορετικούς κλάδους του αγρο-διατροφικού τομέα, ενώ συμπεριλαμβάνει οκτώ Πανεπιστήμια και Ερευνητικούς Οργανισμούς, οκτώ εταιρείες και έναν μη κυβερνητικό οργανισμό. Οι εταίροι προέρχονται από επτά ευρωπαϊκές χώρες (Ελλάδα, Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία, Κύπρος, Μάλτα) και τρεις μη Ευρωπαϊκές μεσογειακές χώρες (Τυνησία, Ισραήλ, Μαρόκο). Συντονιστής του έργου είναι το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και συγκεκριμένα το Εργαστήριο Εντομολογίας και Γεωργικής Ζωολογίας του Τμήματος Γεωπονίας, Φυτικής Παραγωγής και Αγροτικού Περιβάλλοντος, ενώ επιστημονικός υπεύθυνος του έργου είναι ο καθηγητής Εντομολογίας κ. Χρήστος Αθανασίου.
Τα σύγχρονα ευρωπαϊκά συστήματα αγροτικής παραγωγής εξαρτώνται άμεσα από τις εισαγωγές πρώτων υλών, προκειμένου να καλύψουν τις διατροφικές ανάγκες των εκτρεφόμενων ζώων και ιχθύων, αλλά και του ανθρώπου. Η κατάσταση αυτή είναι ιδιαίτερα αισθητή στη λεκάνη της Μεσογείου, όπου η ξηρασία και οι οικολογικές ιδιαιτερότητες της περιοχής μειώνουν την αυτάρκεια και την ανεξαρτησία των τοπικών, παραδοσιακών αγρο-διατροφικών αλυσίδων παραγωγής. Γίνεται λοιπόν κατανοητό ότι υπάρχει επιτακτική ανάγκη σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης για εναλλακτικές, βιώσιμες, αειφόρες και κυρίως τοπικά παραγόμενες πηγές πρωτεΐνης και άλλων θρεπτικών συστατικών.
Τα περισσότερα αγροτικά παραγωγικά συστήματα παράγουν μεγάλες ποσότητες από μια ποικιλία παραπροϊόντων και οργανικών αποβλήτων. Εκτιμάται ότι σε ετήσια βάση χάνεται το 27% της αγροτικής παραγωγής που αντιστοιχεί σε παγκόσμια κλίμακα σε 1,6 δισ. τόνους αξίας 750 δισ δολαρίων. Ομοίως, το ένα τρίτο των παραγόμενων για ανθρώπινη κατανάλωση τροφίμων πετιέται. Οι ποσότητες αυτές αποτελούν μια μεγάλη δεξαμενή πόρων, η οποία στο μεγαλύτερο κομμάτι της παραμένει αναξιοποίητη.
Το έργο CIPROMED φιλοδοξεί να μειώσει την εξάρτηση των μεσογειακών χωρών από εισαγόμενες πηγές πρωτεΐνης, όπως ιχθυάλευρο, σογιάλευρο και να τις επιτρέψει να βασίζονται περισσότερο σε τοπικά παραγόμενες, αειφόρες θρεπτικές πηγές. Χθες και προχθές βρέθηκαν στον Βόλο οι εκπρόσωποι των 17 εταίρων του προγράμματος μεταξύ αυτών ερευνητές, πανεπιστημιακοί και εκπρόσωποι εταιρειών. Η πρώτη μέρα των εργασιών διεξήχθη στο Τμήμα Φυτικής Παραγωγής και η δεύτερη στο συγκρότημα Τσαλαπάτα.
«Μέσω του συγκεκριμένου προγράμματος που χρηματοδοτείται απευθείας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προσπαθούμε να αξιοποιήσουμε τα έντομα και διάφορα ψυχανθή για ζωοτροφή και ανθρώπινη κατανάλωση» τόνισε ο κ. Αθανασίου και πρόσθεσε πως η Ευρώπη προσπαθεί να βρει μη εισαγόμενη πρωτεΐνη. Για παράδειγμα το σογιάλευρο που είναι η φθηνή πρωτεΐνη της ζωοτροφής, το εισάγουν οι ευρωπαϊκές χώρες. Εμείς σαν εργαστήριο εντομολογίας έχουμε ως πρώτο μέλημα την αξιοποίηση των εντόμων για ζωοτροφή και ανθρώπινη κατανάλωση. Και αυτό το πετυχαίνουμε δίνοντας στα έντομα αγροτικά παραπροϊόντα φυτικής προέλευσης τα οποία αντί να πεταχτούν, αξιοποιούνται. Τα έντομα καταναλώνουν αυτά τα παραπροϊόντα και τα μετατρέπουν σε μια σούπερ πρωτεΐνη τα οποία επιστρέφουν στο οικοσύστημα, ταΐζοντας ζώα και φτιάχνοντας τροφές. Αυτό είναι η επιτομή της κυκλικής οικονομίας. Μάλιστα υπάρχουν οκτώ είδη εντόμων που έχουν λάβει το «πράσινο φως» από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να χρησιμοποιηθούν γι’ αυτό τον σκοπό. Μεταξύ αυτών των οκτώ εντόμων είναι η οικιακή μύγα, αλλά και η μαύρη μύγα στρατιώτης, ο μεταξοσκώληκας, το αλευροσκούληκο, κάποιες ακρίδες».
Στο Εργαστήριο Εντομολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας από τα οκτώ είδη εντόμων εκτρέφονται τέσσερα μαζικά. Μάλιστα το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας έχει μονάδες από τις οποίες μπορούν να παραχθούν μέχρι και ενάμιση τόνος έντομα τον μήνα. Από το 2017 έχει εγκριθεί η αξιοποίηση των εντόμων για να τρέφονται τα ψάρια και από το 2021 για τα γουρούνια και τα κοτόπουλα.