Εκατοντάδες είναι τα ακίνητα στο Κτηματολογικό Γραφείο Ν. Αγχιάλου (Υποθηκοφυλακείο Αλμυρού), για τα οποία δεν έχει ενδιαφερθεί κάποιος ιδιοκτήτης, με αποτέλεσμα αυτά να κινδυνεύουν να περάσουν στα χέρια του ελληνικού Δημοσίου. Στο μεταξύ χιλιάδες είναι οι εκπρόθεσμες δηλώσεις δικαιωμάτων στο Κτηματολόγιο για τους Δήμους του Πηλίου, η προθεσμία των οποίων είχε λήξει στις 9 Ιουλίου.
Όπως έγινε γνωστό από το Κτηματολογικό Γραφείο Ν. Αγχιάλου, δόθηκε ήδη εννεάμηνη παράταση για τις δηλώσεις ιδιοκτητών ακινήτων, ώστε να μην περιέλθουν στα χέρια του Δημοσίου, καθώς η σχετική προθεσμία έληγε στις 30 Νοεμβρίου. Το κτηματολογικό γραφείο Ν. Αγχιάλου συμπληρώνει φέτος 14 χρόνια λειτουργίας και δόθηκε παράταση μέχρι 30 Αυγούστου 2019, με τα δικαιώματα ακινήτων που έχουν αναγγελθεί, να είναι χιλιάδες. Η προθεσμία των 14 ετών υπολογίζεται με χρονική αφετηρία την έναρξη λειτουργίας του κτηματολογικού γραφείου. Μετά την παρέλευσή της, «κλειδώνουν» οι αρχικές εγγραφές των αγνώστου ιδιοκτήτη ακινήτων, των οποίων η κυριότητα περιέρχεται στο Δημόσιο. Το κτηματολογικό γραφείο Ν. Αγχιάλου, που συστεγάζεται στο Υποθηκοφυλακείο Αλμυρού, ξεκίνησε να λειτουργεί το 2004. Στις 30 Νοεμβρίου του 2018 συμπληρώνει 14 χρόνια λειτουργίας. Αντίστοιχα το 2019 συμπληρώνει 14 χρόνια λειτουργίας το κτηματολογικό γραφείο Σκιάθου και το 2021 το κτηματολογικό γραφείο Αλοννήσου. Με τη συμπλήρωση των 14 ετών, τίθενται σε εφαρμογή οι διατάξεις περί περιέλευσης στο Δημόσιο των ακινήτων «αγνώστου ιδιοκτήτη», που οι ιδιοκτήτες τους δεν τα δήλωσαν στο κτηματολόγιο, για οποιοδήποτε, συχνά ανυπαίτιο, λόγο ή τα δήλωσαν με σοβαρά σφάλματα. Ωστόσο δόθηκε εννεάμηνη προθεσμία. Μονόδρομος για να μην χάσουν τα ακίνητά τους όσοι δεν τα δήλωσαν, είναι η προσφυγή στη δικαιοσύνη, καθώς απαιτείται αμετάκλητη δικαστική απόφαση. Εξαίρεση αποτελεί ένας πολύ μικρός αριθμός ακινήτων αγνώστου ιδιοκτήτη, κατά βάση, οριζόντιες ιδιοκτησίες, διαμερίσματα σε πολυκατοικίες, όπου οι υπόλοιπες ιδιοκτησίες έχουν, ήδη, δηλωθεί στο κτηματολόγιο. Οι ιδιοκτήτες ακινήτων ζητούν παράταση της σχετικής προθεσμίας για έξι ακόμη χρόνια, δεδομένου ότι εγείρονται ζητήματα αντισυνταγματικότητας.
Οι διατάξεις του Αστικού Κώδικα για τη χρησικτησία προβλέπουν ότι 20 χρόνια μετά την καταπάτησή του, ένα ακίνητο περιέρχεται στην κυριότητα του καταπατητή. Εάν στην περίπτωση του κτηματολογίου υπήρχε η πρόβλεψη της εικοσαετίας, τότε θα μπορούσε να υφίσταται ο ισχυρισμός ότι το Δημόσιο διαθέτει τα προσόντα της χρησικτησίας. Μετά την παρέλευση της 14ετίας, το Δημόσιο αποκτά αποκλειστικό δικαίωμα που δεν είναι δυνατό να ανατραπεί, ούτε με δικαστική απόφαση. Μάλιστα, σε περιπτώσεις πολυκατοικιών, οι ιδιοκτήτες θα βρεθούν να είναι συνιδιοκτήτες με το Δημόσιο, το οποίο αποκτά ποσοστό εξ’ αδιαιρέτου στις δαπάνες των κοινοχρήστων. Σημειώνεται ότι για τα παλιά προγράμματα κτηματογράφησης (πριν από το 2008), ένα ακίνητο χαρακτηρίζεται ως «αγνώστου ιδιοκτήτη», αν δεν δηλωθεί σε 14 χρόνια από την ίδρυση του Κτηματολογικού Γραφείου (τόσο για τους κατοίκους εσωτερικού όσο και για τους κατοίκους εξωτερικού). Σε ό,τι αφορά στα νέα προγράμματα κτηματογράφησης που εφαρμόζονται από το 2008 το νέο όριο είναι τα επτά χρόνια από την ίδρυση Κτηματολογικού Γραφείου.
Μεταβιβάσεις κατά τη διάρκεια της κτηματογράφησης
Σημειώνεται ότι μετά τη λήξη της προθεσμίας υποβολής δηλώσεων – και μέχρι την έναρξη της ανάρτησης – κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που αποκτά δικαίωμα σε ένα ακίνητο (π.χ. κληρονομιά) πρέπει να υποβάλει δήλωση στο Κτηματολόγιο. Η δήλωση αυτή δεν είναι εκπρόθεσμη. Το διάστημα μέχρι την ανάρτηση των προσωρινών κτηματολογικών στοιχείων οι συμβολαιογράφοι συντάσσουν τα συμβόλαια κανονικά χωρίς να επισυνάπτουν σε αυτά οποιοδήποτε πιστοποιητικό. Οι υποθηκοφύλακες / προϊστάμενοι Κτηματολογικών Γραφείων μεταγράφουν τα συμβόλαια όπως και πριν χωρίς να ελέγχουν εάν ο πωλητής έχει υποβάλει δήλωση ή όχι. Όσον αφορά στις μεταβιβάσεις ακινήτων συνολικά στη Μαγνησία, αυτές μειώθηκαν στο δεκάμηνο στη Μαγνησία. Πέρυσι το δεκάμηνο είχαμε 252 και φέτος μόλις 207…
Χιλιάδες εκπρόθεσμες δηλώσεις στο Πήλιο
Χιλιάδες εκπρόθεσμες δηλώσεις για το Κτηματολόγιο στις περιοχές του Πηλίου, η προθεσμία των οποίων έληξε στις 9 Ιουλίου 2018, κατατέθηκαν είτε στο Κτηματολογικό Γραφείο Βόλου (Ν. Ιωνία), είτε ηλεκτρονικά από τις 10 Ιουλίου μέχρι και τις 13 Νοεμβρίου. Επί συνόλου 54.799 δικαιωμάτων, μέχρι 9 Ιουλίου είχαν κατατεθεί 27.011 δηλώσεις, ενώ από 10 Ιουλίου μέχρι 13 Νοεμβρίου κατατέθηκαν 27.788. Αναλυτικότερα και σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, στο Κτηματολογικό Γραφείο κατατέθηκαν 48.383 δηλώσεις, από τις οποίες 20.857 μέχρι 9 Ιουλίου και 27.526 από 10 Ιουλίου μέχρι 13 Νοεμβρίου και ηλεκτρονικά 6.416 δηλώσεις, από τις οποίες 6.154 μέχρι 9 Ιουλίου και 262 από 10 Ιουλίου μέχρι 13 Νοεμβρίου. Αν ιδιοκτήτης δεν έχει υποβάλει δήλωση ιδιοκτησίας στο Εθνικό Κτηματολόγιο εμπρόθεσμα, μπορεί να την υποβάλει εκπρόθεσμα. Στην περίπτωση αυτή όμως προβλέπεται η επιβολή προστίμου, ανάλογα με το είδος και την αξία των ακινήτων. Σημειώνεται ότι η διαδικασία βεβαίωσης και εν συνεχεία επιβολής προστίμου, θα ενεργοποιηθεί σε μεταγενέστερο στάδιο. Συνεπώς, σε αυτή τη φάση δεν πληρώνει πρόστιμο, παρά μόνο το πάγιο τέλος, με τη γνωστή διαδικασία στις συνεργαζόμενες τράπεζες. Η δήλωση ιδιοκτησίας στο Κτηματολόγιο είναι από τον νόμο υποχρεωτική και αποτελεί προϋπόθεση για οποιαδήποτε πράξη αφορά στο ακίνητο στο μέλλον (π.χ. μεταβίβαση, γονική παροχή ή δωρεά). Συγκεκριμένα, εάν δεν έχει υποβληθεί δήλωση για ακίνητο κτηματογραφούμενης περιοχής, θα πρέπει είτε ο αρχικός ιδιοκτήτης να το δηλώσει και στη συνέχεια να το μεταβιβάσει ή το ακίνητο να μεταβιβαστεί και στη συνέχεια να δηλωθεί από τον νέο ιδιοκτήτη. Θα πρέπει να γνωρίζετε ότι για όσα ακίνητα δεν έχει υποβληθεί δήλωση δεν μπορεί να εκδοθεί οικοδομική άδεια.