Σε αναγκαστικά μέτρα εις βάρος χιλιάδων «κόκκινων» δανειοληπτών και στη Μαγνησία προτίθενται να προχωρήσουν οι τέσσερις συστημικές τράπεζες, καθώς οι εν λόγω οφειλέτες έχουν χαρακτηριστεί μη συνεργάσιμοι, μέσα από τη διαδικασία του Κώδικα Δεοντολογίας και τις επιστολές που τους έχουν αποστείλει οι τράπεζες.
Οι οφειλέτες ή οι εγγυητές δανείων τους απειλούνται με κατασχέσεις των ακινήτων τους, ενώ σύμφωνα με στοιχεία από τις τέσσερις τράπεζες, το 25% περίπου των «κόκκινων» δανειοληπτών δεν ανταποκρίθηκε στις επιστολές που έλαβαν.
Ο χαρακτηρισμός τους ως μη συνεργάσιμων, σηματοδοτεί την έναρξη των νομικών ενεργειών από την πλευρά των τραπεζών, που μπορεί να φτάσουν έως τον πλειστηριασμό της πρώτης τους κατοικίας. Η ρευστοποίηση της πρώτης κατοικίας μπορεί να ενεργοποιηθεί ακόμη και για εκείνους, που έχουν προσφύγει στον νόμο Κατσέλη και οι οποίοι με βάση τον Κώδικα εξαιρούνται από τη διαδικασία της ενημέρωσης μέσω επιστολών. Εντούτοις, μετά την αναθεώρηση του νόμου Κατσέλη το 2015, ακόμη και αυτοί που έχουν κάνει αίτηση ένταξης στον νόμο, μπορούν να χάσουν το δικαίωμα για την προστασία της πρώτης τους κατοικίας, εάν χαρακτηριστούν από την τράπεζα ως μη συνεργάσιμοι.
Με βάση στοιχεία από τις τράπεζες, την τρίτη επιστολή που λόγω του Κώδικα Δεοντολογίας έχουν υποχρέωση να στείλουν, σε όσους επίσημα χαρακτηρίζονται ως μη συνεργάσιμοι, έχουν λάβει χιλιάδες οφειλέτες και στη Μαγνησία. Πρόκειται κυρίως για δανειολήπτες, που εμφανίζουν καθυστέρηση για πάνω από περίπου ένα χρόνο. Η διαδικασία εφαρμογής του Κώδικα Δεοντολογίας έχει ξεκινήσει από το 2015 και προβλέπει την ενημέρωση των δανειοληπτών σε καθυστέρηση μέσω δύο επιστολών, στις οποίες εάν δεν ανταποκριθούν, αποστέλλεται μία τρίτη μέσω της οποίας χαρακτηρίζονται μη συνεργάσιμοι. Η διαδικασία του Κώδικα αποτελεί πλέον μια συνεχή διαδικασία, την οποία θα πρέπει να ακολουθούν οι τράπεζες, κάθε φορά που κάποιο δάνειο εμφανίζει έστω και δίμηνη καθυστέρηση.
Από τα στοιχεία που έχουν αναλύσει μέχρι σήμερα οι τράπεζες, μεγάλο ποσοστό όσων χαρακτηρίζονται και επίσημα πλέον μη συνεργάσιμοι, έχουν δάνεια χωρίς εξασφαλίσεις, δηλαδή οφειλές από καταναλωτικά δάνεια και κάρτες. Αρκετοί μεταξύ αυτών δεν έχουν καθόλου ακίνητη περιουσία στο όνομά τους και ως εκ τούτου θεωρούνται φτωχοί κατά τεκμήριο. Το γεγονός, πάντως, ότι το δάνειο δεν συνδέεται με προσημείωση της ακίνητης περιουσίας τους, καθιστά αρκετούς πιο «αδιάφορους» σε ό,τι αφορά στην προσπάθειά τους να διευθετήσουν την οφειλή τους.
Η αμέσως επόμενη κατηγορία από την οποία προκύπτει μεγάλος αριθμός μη συνεργάσιμων δανειοληπτών είναι τα στεγαστικά δάνεια. Παρατηρείται έτσι το παράδοξο φαινόμενο, ότι παρά το γεγονός πως είναι η πιο ευάλωτη κατηγορία απέναντι στην απειλή του πλειστηριασμού, παρ’ όλα αυτά δεν εμφανίζει ικανοποιητικό ποσοστό ανταπόκρισης. Οι τράπεζες υποστηρίζουν ότι εκεί εντοπίζεται σε μεγάλο βαθμό η διαμόρφωση κουλτούρας αδράνειας και η οποία αποδίδεται στο πολυετές οριζόντιο επίπεδο προστασίας, που υπήρχε και στο πάγωμα των πλειστηριασμών. Η κουλτούρα αυτή εδραιώνεται περαιτέρω όσο οι πλειστηριασμοί αναστέλλονται μέσα από απεργίες, αντιδράσεις και εν τέλει απαξίωση των διαδικασιών των αναγκαστικών εκτελέσεων. Τελευταία κατηγορία είναι όσοι έχουν οφειλές από μικρά επιχειρηματικά δάνεια, που εμφανίζουν μεγαλύτερο βαθμό ανταπόκρισης, καθώς εξαρτούν τη συνέχιση της εμπορικής ή επαγγελματικής τους δραστηριότητας, με τη συνέπειά τους απέναντι στην τράπεζα.
Απέχουν και σήμερα
οι συμβολαιογράφοι
Η Συντονιστική Επιτροπή Συμβολαιογραφικών Συλλόγων Ελλάδος αποφάσισε και σήμερα αποχή των συμβολαιογράφων από τη διενέργεια πλειστηριασμών κατοικίας με επισπεύδουσες τις τράπεζες, το Ελληνικό Δημόσιο, τα Ασφαλιστικά Ταμεία και τους ΟΤΑ, όσον αφορά την κατοικία του οφειλέτη – φυσικού προσώπου.
Κατ’ εξαίρεσιν θα διεξάγονται πλειστηριασμοί κατόπιν χορηγηθησομένης αδείας εκ των Συλλόγων ή της Συντονιστικής Επιτροπής Συμβολαιογραφικών Συλλόγων Ελλάδος, σύμφωνα με τις αποφάσεις της Συντονιστικής Επιτροπής. Σε σχετική ανακοίνωση αναφέρονται τα εξής: «Διαπιστώνουμε ότι σήμερα αδικαιολόγητα στοχοποιείται ο Έλληνας συμβολαιογράφος κατά τη διεξαγωγή εκείνων των πλειστηριασμών που καμία σχέση δεν έχουν με πλειστηριασμό της πρώτης και μοναδικής κατοικίας των συμπολιτών μας. Μετά από έξι μήνες αποχής, παρατηρούμε ότι η διενέργεια των υπολοίπων πλειστηριασμών, οι οποίοι δεν έχουν καμία σχέση με πλειστηριασμούς κατοικίας, σε ορισμένα Ειρηνοδικεία της χώρας είναι αδύνατη λόγω αντιδράσεων μερίδας συμπολιτών μας. Επιπλέον γνωρίζουμε ότι αρκετοί συμπολίτες μας που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της απώλειας της πρώτης και μοναδικής κατοικίας τους, δεν εξαντλούν το σύνολο των δυνατοτήτων προστασίας τους, που τους παρέχουν οι ισχύουσες σήμερα διατάξεις. Ζητάμε από την Πολιτεία, να προβεί σε όλες εκείνες τις αναγκαίες ενέργειες, που θα διασφαλίζουν τη νόμιμη και ομαλή διεξαγωγή της διαδικασίας των πλειστηριασμών».