Αναβρασμός επικρατεί στο Νότιο Πήλιο με την πολεοδομική μελέτη του Καλάμου, ενός καλοκαιρινού θέρετρου, που αναπτύσσεται ραγδαία. Κατατέθηκαν περισσότερες από 60 ενστάσεις για μια μελέτη, που έχει ως επιλογή την κατασκευή δρόμου, που θα «έρχεται» από το Λεφόκαστρο, θα διασχίζει τον οικισμό του Καλάμου και θα συνεχίζει προ την Πάου.
Ο δρόμος δεν θα αποτελεί τελικά έναν κύριο άξονα του οικισμού, αλλά έναν περιφερειακό, απ’ όπου θα διέρχεται μεγάλος αριθμός οχημάτων ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες.
Η μεθόδευση του θέματος, δηλαδή να «βαπτίζεται» ως τμηματική πολεοδόμηση η χάραξη δρόμων με πρόχειρο τρόπο και αδιαφανείς διαδικασίες, όπως η παντελής έλλειψη συμμετοχής των κατοίκων κατά τη διαδικασία κατάρτισής του, αφήνει σκιές στη Δημοτική Αρχή για σκοπιμότητες και εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων ασχέτων προς τα νόμιμα συμφέροντα του συνόλου των οικιστών του Καλάμου.
Συγκεκριμένα ο Δήμος Νοτίου Πηλίου το 2013 ανέθεσε σε μελετητή την πολεοδόμηση του οικισμού του Καλάμου. Η μελέτη παραδόθηκε πρόσφατα και ο Δήμος κάλεσε τους ενδιαφερόμενους, να καταθέσουν ενστάσεις. Το σχέδιο όμως βρίσκει την καθολική αντίδραση των κατοίκων, που ισχυρίζονται ότι δεν τους ρώτησε κανείς για το σχέδιο που προωθεί η Δημοτική Αρχή και ότι οι διανοίξεις των δρόμων θίγουν πολλούς ιδιοκτήτες, ενώ αφήνουν «σκιές», υποστηρίζοντας πως ωφελούνται συγκεκριμένοι κάτοικοι, που έχουν προσωπικό ιδιοκτησιακό ή οικογενειακό συμφέρον και έχουν σχέση με το Δήμο.
Ήδη για την υπόθεσή τους έχουν προσφύγει σε δικηγόρους και μηχανικούς και έχουν καταθέσει αίτηση στην Περιφερειακή Αποκεντρωμένη Διοίκηση κατά της απόφασης του Δήμου, προκειμένου να ακυρωθεί ως μη νόμιμη. Σύμφωνα με πληροφορίες, πάνω από 60 ενστάσεις έχουν κατατεθεί στον Δήμο Νοτίου Πηλίου και για το θέμα αυτό άμεσα θα ενημερώσουν οι κάτοικοι και όλους τους εμπλεκόμενους φορείς (ΥΠΕΚΑ, Περιφέρεια, ΤΕΕ κ.λπ.).
Περιφερειακός… στον Κάλαμο
Από την άλλη, η Δημοτική Αρχή διατείνεται ότι δεν πρόκειται για πολεοδόμηση του οικισμού, αλλά για «τμηματικές πολεοδομικές ρυθμίσεις, με στόχο την καλύτερη κυκλοφοριακή λειτουργία του οικισμού Καλάμου, που εξυπηρετείται μόνο από τον στενό παραλιακό δρόμο, με συνέπεια τη δημιουργία κυκλοφοριακής συμφόρησης. Για τον λόγο αυτό απαιτείται ο πολεοδομικός σχεδιασμός σε τμήμα του οικισμού, με την πρόβλεψη ενός δρόμου παράλληλα του παραλιακού σε εύλογη απόσταση από τη θάλασσα, καθώς και καθέτων δρόμων, που θα συνδέουν τον παράλληλο δρόμο με τη θάλασσα, γεγονός που θα συμβάλλει στην πολεοδομική αναβάθμιση και τουριστική ανάπτυξη του οικισμού».
Παρόλα αυτά οι κάτοικοι παραμένουν ανάστατοι και δηλώνουν ότι δεν πρόκειται να συναινέσουν στο σχέδιο του Δήμου Ν. Πηλίου.
Η Γραμματή Μπακλατζή, τοπογράφος-πολεοδόμος μηχανικός, που ασχολήθηκε με το θέμα, δήλωσε ότι η μέχρι σήμερα ανοργάνωτη οικιστική ανάπτυξη σε μια περιοχή, όπως ο Κάλαμος, μη κατάλληλα προετοιμασμένη από άποψη βασικών υποδομών, επιβάλει την άμεση πολεοδομική της οργάνωση.
«Υπό αυτό το πρίσμα, θεωρούμε ότι καλώς η Δημοτική Αρχή επιχειρεί την πολεοδομική οργάνωση της περιοχής . Όμως η διαδικασία που ακολουθεί, δεν συνάδει με αυτήν που επιβάλλει ο χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός. Πράγματι η πολεοδομική νομοθεσία προβλέπει τη δυνατότητα μερικής πολεοδόμησης για τη διάνοιξη κάποιων οδικών αξόνων ή κοινόχρηστων χώρων εντός του ορίου του οικισμού. Στην προκειμένη όμως περίπτωση, η εν λόγω πολεοδομική μελέτη με τμηματική πολεοδομική ρύθμιση, που ανέθεσε ο Δήμος Ν. Πηλίου, δεν τηρεί τις προδιαγραφές σύνταξης μίας πολεοδομικής μελέτης. Δηλαδή δεν υπάρχουν σχεδιαγράμματα, Πολεοδομικός Κανονισμός και Αιτιολογημένη Έκθεση.
Επιστημονικά η πρόταση του Δήμου στερείται ενός δομικού σχεδίου, που να περιλαμβάνει το σύνολο χαρτών και σχεδίων, που θα αναλύει τις χρήσεις γης, τα ιδιοκτησιακά δεδομένα, τα θεσμικά δεδομένα, την γενική και ειδική φυσιογνωμία του οικισμού, αρχιτεκτονική – κοινωνικοοικονομική και τα δίκτυα υποδομών. Και επίσης να προτείνει όλες εκείνες τις ρυθμίσεις, που ακολουθούν τον υπερκείμενο αυτής σχεδιασμό, να αναδεικνύει τον επιδιωκόμενο χαρακτήρα της περιοχής, όσον αφορά τη νέα πολεοδομική της οργάνωση και το νέο θεσμικό της πλαίσιο. Με απλά λόγια θα έπρεπε το Τοπογραφικό Διάγραμμα που ανήρτησε ο Δήμος, να συνοδεύεται από ένα κείμενο – πλαίσιο κανονισμών για την επιθυμητή ανάπτυξη της περιοχής στα επόμενα χρόνια, που θα λαμβάνει υπόψη το Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο, αλλά ακόμη και τη φυσιογνωμία των όμορων παράκτιων περιοχών, οι οποίες εντάσσονται στο ΣΧΟΟΑΠ Αργαλαστής. Η αιτιολογία της κυκλοφοριακής συμφόρησης και των διανοίξεων νέων δρόμων για την τμηματική πολεοδομική ρύθμιση, την οποία αποφάσισε ο Δήμος Ν. Πηλίου, αποτελεί αντικείμενο μελέτης οδοποιίας, η οποία συντάσσεται με άλλες προδιαγραφές. Ο Δήμος οφείλει καταρχήν να ολοκληρώσει τη μελέτη Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π. της περιοχής Αργαλαστής, που έχει ξεκινήσει από το 2009 και έχει ακριβοπληρώσει και στη συνέχεια να προχωρήσει σε πολεοδόμηση», τόνισε η μηχανικός.
Η αποτύπωση θα έπρεπε να περιλάβει όλη την έκταση του οικισμού, όπως είναι οριοθετημένος με την σχετική απόφαση νομάρχη προκειμένου να εξεταστεί η δυνατότητα χάραξης της κύριας οδού σε θέση, στο όριο του οικισμού και να μη διασχίζεται ο οικισμός από έναν τόσο μεγάλου πλάτους δρόμο 10μ.
Μέσω της μελέτης, ουσιαστικά ο σχεδιασμός δεν εξυπηρετεί τον πληθυσμό του Καλάμου, αλλά μάλλον απευθύνεται σε όλον τον παραθεριστικό πληθυσμό της ευρύτερης περιοχής.
Μείζον θέμα με τη χάραξη του αιγιαλού
Όπως παραδέχεται στην εισήγησή του ο αρμόδιος αντιδήμαρχος, ο παραλιακός δρόμος είναι στενός και δημιουργείται κυκλοφοριακή συμφόρηση. Επομένως το πιο λογικό ήταν η μελέτη να ασχοληθεί με το μείζον για την περιοχή θέμα. Με τον προτεινόμενο όμως από τη μελέτη σχεδιασμό, δεν επιτυγχάνεται αυτός ο βασικός λόγος της πολεοδομικής οργάνωσης της περιοχής, δηλαδή η απελευθέρωση και ανάδειξη της παράκτιας ζώνης, ενώ υπάρχει μεγάλο πρόβλημα με τη χάραξη του αιγιαλού και της παραλίας, αφού παλιά κατασκευασμένα σπίτια και πεζούλες ρυμοτομούνται και σε πολλές περιπτώσεις πληρώνουν πρόστιμα στο ελληνικό Δημόσιο.
«Ο μέσος κοινός νους αντιλαμβάνεται το αυτονόητο ότι δηλαδή πρώτα πρέπει να καθοριστούν τα όρια του οικισμού «Κάλαμος» και στη συνέχεια να συνταχθεί η πολεοδομική μελέτη», δήλωσε η κ. Μπακλατζή.
«Δεν μπορούμε να ακούμε τη γνώμη του καθένα»
Κάτοικος της περιοχής που θίγεται, δήλωσε ότι «είναι ενδιαφέρον πώς ακόμη τοπικοί άρχοντες – δημοκρατικά εκλεγμένοι – είναι περισσότερο άρχοντες και λιγότερο δημοκρατικοί. Πώς αλλιώς μπορεί να χαρακτηριστεί μία ενέργεια, που έχει μεθοδευτεί με τέτοιο τρόπο, που δεν ενημερώνονται οι άμεσα ενδιαφερόμενοι, δεν γίνεται καμία συζήτηση, αλλά ακόμη και όταν ζητηθούν τα σχέδια, να μη δίνονται ή η απάντηση να είναι «δεν μπορούμε να ακούμε τη γνώμη του καθένα». Αναρωτιέμαι, λειτουργούν ακόμη, όπως στη δεκαετία του ’80, ’90 ή μήπως και σε άλλο αιώνα; Ή μήπως δεν ζουν καθημερινά τις επιπτώσεις αυτού του τρόπου λειτουργίας. Εκτός πλέον, αν ακόμη δεν έχουν καταλάβει ούτε το ένα ούτε το άλλο. Η απόφασή τους προβλέπει την υλοποίηση ενός περιφερειακού δρόμου στον οικισμό Καλάμου Αργαλαστής και πέντε καθέτων στην παραλία. Το σχέδιο πλανάται εδώ και πολλά χρόνια και προωθείται από συγκεκριμένο σύμβουλο. Φυσικά καμία επίσημη ενημέρωση δεν είχε γίνει, ούτε στο σύνολο των κατοίκων του χωριού, αλλά ούτε και στους άμεσα θιγόμενους. Σε συζήτηση με τον αντιδήμαρχο τον Απρίλιο, ζήτησα τα σχέδια (που ποτέ δεν πήρα), αλλά και τόνισα ότι ο Κάλαμος, σα παραθεριστικός οικισμός, έχει κόσμο μόνο το καλοκαίρι και καλό θα ήταν να γίνει την καλοκαιρινή περίοδο μια ενημέρωση και να δοθεί η δυνατότητα στους κατοίκους, που δεν μπορεί να ενημερωθούν εύκολα, είτε επειδή μένουν μακριά ή στο εξωτερικό, είτε επειδή είναι μεγάλοι στην ηλικία, να πληροφορηθούν για τις ενέργειες και σε περίπτωση απόφασης να έχουν περισσότερο χρόνο στη διάθεσή τους, για να λάβουν τα ανάλογα μέτρα. Φυσικά τίποτε από τα παραπάνω δεν έγινε. Στις 15 Μαΐου μαθεύτηκε στον Κάλαμο, ότι το δημοτικό συμβούλιο είχε πάρει απόφαση στις 26 Απριλίου για την υλοποίηση του δρόμου.
Τα σχέδια κυκλοφόρησαν μετά τις 15 Μαΐου και πλέον ήταν κοινό μυστικό, ότι αυτός που ωφελείτο περισσότερο ήταν ο συγκεκριμένος δημοτικός σύμβουλος, που προωθούσε τα σχέδια. Μάλιστα φέρεται να ήταν και αυτός, που υπέδειξε στον τοπογράφο που έκανε το σχέδιο, από πού πρέπει να περάσουν οι δρόμοι», κατέληξε εκπρόσωπος των κατοίκων.