Νέες μεγάλες ανατροπές για ασφαλισμένους και συνταξιούχους
Αυξάνονται τα όρια ηλικίας, μειώνονται οι συντάξεις, έρχονται πρόσθετες παρεμβάσεις σε ΕΚΑΣ, επικουρικές, εφάπαξ, αναπηρικές, βαρέα και ανθυγιεινά
ΑΘΗΝΑ, 8.
Η αρχή του τέλους για όσα ίσχυαν μέχρι πρότινος θεωρείται το 2011 στο Ασφαλιστικό, καθώς από τη μία ξεκινούν οι αυξήσεις στα απαιτούμενα όρια ηλικίας για συνταξιοδότηση, ενώ για τους νεοπροσλαμβανόμενους εφαρμόζεται πλέον ένα άλλο σύστημα ασφάλισης, με βασική και ανταποδοτική σύνταξη, έπειτα από 40 χρόνια δουλειάς, τουλάχιστον στα 65.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με όσα αναφέρει «Ο Κόσμος του Επενδυτή»:
Από 1η Ιανουαρίου όσοι προσλαμβάνονται για πρώτη φορά, στο Δημόσιο, εντάσσονται υποχρεωτικά στο ΙΚΑ. Παράλληλα, συνεχίζεται και φέτος το ψαλίδισμα των ήδη καταβαλλόμενων συντάξεων, ενώ δραστικές μειώσεις αναμένονται και στις επικουρικές συντάξεις, αλλά και όλες τις υπόλοιπες εφάπαξ παροχές που δίνονται στους ήδη συνταξιούχους. Εντός του έτους, δε, αναμένονται αλλαγές και περικοπές στις συντάξεις αναπηρίας, στους μισθούς και τις συντάξεις όσων βγουν εκτός λίστας βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων. Άλλωστε, ελέω αναλογιστικών μελετών (που αναμένονται), δεν αποκλείεται εκ νέου, μέσα στο 2011, παρέμβαση και πάλι, στα όρια ηλικίας και το ύψος των συντάξεων. Αλλαγές αναμένονται το αμέσως επόμενο διάστημα και όσον αφορά την καταβολή του επιδόματος κοινωνικής αλληλεγγύης, καθώς στο υπουργείο Εργασίας επεξεργάζονται σχέδιο αλλαγής των προϋποθέσεων χορήγησης του ΕΚΑΣ. Τα νέα εισοδηματικά κριτήρια αναμένεται να περιορίσουν τους δικαιούχους.
Παράλληλα, σχεδιάζεται η εφαρμογή νέων μέτρων στην προσπάθεια πάταξης της εισφοροδιαφυγής, όπως είναι το εργόσημο, αλλά και η κάρτα εργασίας, μέσω της οποίας θα εφαρμοστεί από τον Ιούλιο μείωση των εργοδοτικών εισφορών, καταρχήν κατά 10%.
Βέβαια, το υπουργείο Εργασίας ετοιμάζει μέσα στο έτος – ίσως και μέσα στον Ιανουάριο – και νέα ρύθμιση οφειλών, η οποία θα συνδέεται με την καταβολή των τρεχουσών εισφορών και ένα μέρος, της τάξης του 20%, των «παγωμένων» οφειλών, κάθε μήνα. Επίσης, εξετάζονται αλλαγές και στο νέο πάγιο σύστημα ρύθμισης που θεσπίστηκε το περασμένο καλοκαίρι. Με δεδομένη την αύξηση της ανεργίας, στο υπουργείο κωδικοποιούν επίσης τις διατάξεις για την ασφαλιστική κάλυψη υγείας όσων χάνουν τη δουλειά τους.
Ο νέος νόμος
Η πολυπλοκότητα του νέου Ασφαλιστικού, σε συνδυασμό με την πανσπερμία των μέχρι πρότινος ειδικών όρων και προϋποθέσεων συνταξιοδότησης, αλλά και οι ερμηνευτικές των διατάξεων εγκύκλιοι που εκδίδει το υπουργείο Εργασίας, προκαλούν προβλήματα στην εφαρμογή του νόμου. Έτσι, στο σχέδιο νόμου για το Σώμα Επιθεωρητών Εργασίας, θα υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός διατάξεων που θα βοηθούν στην εφαρμογή του Ασφαλιστικού, δεν θα αλλοιώνουν την ουσία των διατάξεών του, κρίθηκαν όμως απαραίτητες ώστε να μπορεί να εφαρμοστεί. Βέβαια, με τις ερμηνεύτηκες εγκυκλίους του υπουργείου, ήδη, δόθηκε ανάσα σε χιλιάδες ασφαλισμένους των ειδικών ταμείων, των ΔΕΚΟ, αλλά και του Δημοσίου, που πρόλαβαν τελικά και θεμελίωσαν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέσα στο 2010. Όσοι δεν τα κατάφεραν, από φέτος και μέχρι το 2015 θα δουν τα όρια ηλικίας τους να αυξάνονται μέχρι το 65ο και τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης να φθάνουν τα 40.
Με δεδομένο ότι οι γυναίκες είχαν μέχρι και το 2010 χαμηλότερα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης απ’ ό,τι οι άντρες, σε αρκετές περιπτώσεις, αυτές είναι και οι μεγαλύτερες χαμένες του Ασφαλιστικού, αρχής γενομένης από εφέτος. Ήδη, από την 1η Ιανουαρίου, τα απαιτούμενα έτη ασφάλισης και τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για όσους δεν θεμελίωσαν δικαίωμα σύνταξης τον προηγούμενο χρόνο αυξάνονται. Η αύξηση των ορίων στο Δημόσιο «τρέχει» με γοργούς βηματισμούς και ολοκληρώνεται το 2013, ενώ στα υπόλοιπα Ταμεία το 2015.
Για το τρέχον έτος, το «δώρο» της εξαγοράς-αναγνώρισης πλασματικών ετών ασφάλισης ανέρχεται σε 4 χρόνια, ενώ για την περίπτωση της στρατιωτικής θητείας, από φέτος και μέχρι το 2014 παρέχεται έκπτωση της τάξης του 30%, στο ποσό εξαγοράς.
Όσοι ενταχθούν για πρώτη φορά στην αγορά εργασίας μέσα στο 2011 θα συνταξιοδοτηθούν με ένα εντελώς νέο ασφαλιστικό σύστημα, που προβλέπει την καταβολή βασικής σύνταξης (με αδιευκρίνιστο ύφος) και αναλογικής, που θα υπολογίζεται σύμφωνα με τους μισθούς που θα λαμβάνουν, καθ’ όλα τα χρόνια απασχόλησής τους. Αλλά και για τους ήδη ασφαλισμένους, που θα συνταξιοδοτηθούν μετά από το 2015, το 2011 θεωρείται χρόνος-ορόσημο, καθώς ένα κομμάτι της σύνταξής τους θα καθορίζεται υπολογίζοντας τους μισθούς που λαμβάνουν από φέτος και για τα υπόλοιπα χρόνια έως τη συνταξιοδότησή τους. Μικρή, αλλά θετική θεωρείται η αύξηση στις συντάξεις που από την 1.1.2011 εκδοθούν και αφορούν ασφαλισμένους σε δύο ή και περισσότερα Ταμεία (διαδοχική ασφάλιση). Οι νέοι συντελεστές που ισχύουν από φέτος δίνουν λίγο υψηλότερες συντάξεις, χωρίς όμως να μηδενίσουν την αδικία που υπάρχει για τους διαδοχικά ασφαλισμένους.
«Μαχαίρι» στις επικουρικές
Η μείωση των επικουρικών συντάξεων, αλλά και των εφάπαξ καταβολών, βρίσκεται ήδη προ των πυλών και αναμένεται να ξεδιπλωθεί εντός του 2011.
Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί ότι θα παγώσει τις ονομαστικές επικουρικές συντάξεις, θα μειώσει τα ποσοστά αναπλήρωσης για τα ήδη κεκτημένα (θεμελιωμένα) δικαιώματα και θα αναθεωρήσει τη λειτουργία των επικουρικών ταμείων, με στόχο τη μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του συστήματος. Τα πρώτα βήματα θα γίνουν εντός του 2011, εφόσον ολοκληρωθούν οι αναλογιστικές μελέτες (ήδη εκδόθηκε απόφαση βάσει της οποίας θα αναζητηθεί ανάδοχος για να συνδράμει την Εθνική Αναλογιστική Αρχή και να ολοκληρωθούν μέχρι την άνοιξη οι μελέτες), ενώ παρεμβάσεις στη δομή του συστήματος των επικουρικών συντάξεων αναμένονται, και κατά το πρώτο τρίμηνο του 2012.
Γερό ξεκαθάρισμα αναμένεται να γίνει και στη λίστα των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων, με το υπουργείο Εργασίας να… πετά εκτός δεκάδες επαγγέλματα και χιλιάδες ήδη ασφαλισμένους. Παρά τις διαβεβαιώσεις περί του αντιθέτου, ο τελευταίος νόμος, αλλά και το μνημόνιο ορίζουν ότι θα «σωθούν» μόνον όσοι συνταξιοδοτηθούν μέχρι το 2015. Στο μικροσκόπιο αναμένεται να μπουν και οι αναπηρικές συντάξεις. Θεωρείται δεδομένο ότι μέσω του επανελέγχου, από το Ενιαίο Κέντρο Πιστοποίησης Αναπηρίας, θα μειωθούν σημαντικά οι δικαιούχοι.
Τα πάνω-κάτω αναμένονται και στην υγεία. Όσον αφορά στις αποκλειστικές αρμοδιότητες του υπουργείου Εργασίας, αναμένεται να επεκταθεί σε όλους τους ασφαλιστικούς οργανισμούς η ηλεκτρονική συνταγογράφηση, ενώ – σε συνεργασία με το υπουργείο Υγείας – θα διαχωριστούν οι κλάδοι υγείας από τους κλάδους συντάξεων, θα δημιουργηθούν ενιαία πακέτα παροχών υγείας για τους ασφαλισμένους στα μεγάλα ταμεία, και τελικά, θα δημιουργηθεί ο Ενιαίος Φορέας πρωτοβάθμιας υγείας…
Μείωση εισφορών
Μέσα στο νέο έτος, έρχονται και δύο καινοτομίες. Το εργόσημο, που μέσω ασφαλιστικών ATM το οικόσιτο – και όχι μόνο – προσωπικό θα ασφαλίζεται και θα εξαργυρώνει το μισθό του, καθώς και η κάρτα εργασίας, μέσω της οποίας το Δημόσιο θα γνωρίζει το ωράριο εργασίας του κάθε απασχολουμένου και το μισθό του, ώστε να παρακρατεί μέσω τραπεζών την αναλογούσα ασφαλιστική εισφορά. Μάλιστα, το μέτρο είναι προαιρετικό και συνδέεται με μείωση των ασφαλιστικών εισφορών στους εργοδότες που αποδεχθούν αυτή την ηλεκτρονική καταγραφή.
Για το 2011, η μείωση των εισφορών είναι της τάξης του 10% και η εφαρμογή του μέτρου υπολογίζεται να ξεκινήσει τον Ιούνιο. Σημαντικό ρόλο στο συγκεκριμένο μέτρο, αλλά και στο εργόσημο, αναμένεται να διαδραματίσουν οι τράπεζες, μέσω των οποίων θα εγκατασταθούν τα ATM και θα καταβάλλονται στα ταμεία οι εισφορές, στους εργαζομένους οι μισθοί, στους συνταξιούχους οι συντάξεις και στο Δημόσιο ο Φόρος Μισθωτών Υπηρεσιών.