Με γερμανική σφραγίδα το πακέτο-λύση για την κρίση χρέους
Σε ένα τελικό σχέδιο για τον μόνιμο μηχανισμό διάσωσης, την αυστηροποίηση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης και το «Σύμφωνο για το Ευρώ» («Euro Plus Pact») κατέληξαν οι ηγέτες της ΕΕ στη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών.
O πρόεδρος της ΕΕ Χέρμαν βαν Ρομπάι, σε δηλώσεις του μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Συνόδου Κορυφής, τόνισε ότι επιτεύχθηκε μια συνολική συμφωνία όσον αφορά τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF).
Στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οι «27» τονίζουν ότι αν και η οικονομική ανάκαμψη στην Ευρώπη βρίσκεται σε καλό δρόμο, οι κίνδυνοι παραμένουν και η ΕΕ πρέπει να συνεχίσει να δρα με αποφασιστικότητα.
Οι «27» δεσμεύονται να προχωρήσουν σε οικονομικές μεταρρυθμίσεις που θα στηρίξουν την απασχόληση και την ανάπτυξη και επιπλέον, δεδομένου, ότι 24 από τα 27, κράτη μέλη της ΕΕ παρουσιάζουν υπερβολικά ελλείμματα, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων δεσμεύονται να συγκρατήσουν τις κρατικές δαπάνες, με στόχο, ως το 2015, κανένα κράτος της ΕΕ να μην έχει έλλειμμα πάνω από το 3% του ΑΕΠ.
Στα συμπεράσματα του Συμβουλίου, οι 17 χώρες της ευρωζώνης, αλλά και έξι χώρες εκτός ευρώ (Δανία, Πολωνία, Λετονία, Λιθουανία, Ρουμανία και Βουλγαρία), συμφωνούν να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητά τους προωθώντας διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, βάζοντας φρένο στα κρατικά χρέη και συγκρατώντας τους μισθούς.
Η επικύρωση των αποφάσεων της 11ης Μαρτίου για την Ελλάδα θα γίνει τον Ιούνιο. Η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ επιβεβαίωσε την ικανοποίηση των δύο ελληνικών αιτημάτων, όπως αυτά αποφασίστηκαν από τους ηγέτες της Ευρωζώνης στις 11 Μαρτίου και εξειδικεύτηκαν στη συνέχεια από τους υπουργούς Οικονομικών. Πρόκειται για την επιμήκυνση από τα 5 στα 10 χρόνια μαζί με την περίοδο χάριτος του χρόνου αποπληρωμής των δανείων (110 δισ. ευρώ), καθώς και τη μείωση κατά 100 μονάδες βάσης του επιτοκίου δανεισμού για το ποσό που αφορά τα δάνεια από τους εταίρους (80 δισ. ευρώ). Σε ό,τι αφορά την αγορά ομολόγων από τον προσωρινό μηχανισμό (EFSF), θέμα που ενδιαφέρει άμεσα τη χώρα μας, και αυτό θα οριστικοποιηθεί τον Ιούνιο.
Τα κυριότερα σημεία του «πακέτου» της συνολικής απάντησης, που ενδιαφέρουν άμεσα και τη χώρα μας, είναι τα εξής:
– Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας: Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφώνησαν στην αύξηση των πόρων του στα 440 δισ. ευρώ από 250 δισ. ευρώ που είναι σήμερα. Συμφώνησαν επίσης και αυτό είναι η σημαντικότερη εξέλιξη, να παρεμβαίνει, όταν κρίνεται αναγκαίο, και υπό αυστηρές προϋποθέσεις στην πρωτογενή αγορά κρατικών ομολόγων (κατά την έκδοση). Η αύξηση της συνεισφοράς κάθε χώρας θα καθοριστεί μέσα στο επόμενο διάστημα, διότι η Φινλανδία βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο και η κυβέρνησή της δεν μπορούσε να δεσμευθεί στην παρούσα Σύνοδο Κορυφής. Ωστόσο, στα συμπεράσματα επισημαίνεται ότι η διαδικασία θα πρέπει να ολοκληρωθεί πριν το τέλος Ιουνίου, ώστε οι αλλαγές να τεθούν αμέσως σε ισχύ.
– Μηχανισμός Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας: Θα διαδεχθεί το παραπάνω ταμείο τον Ιούνιο του 2013, ενώ θα προικοδοτηθεί με συνολικά κεφάλαια ύψους 700 δισ. ευρώ (80 δισ. ευρώ σε ρευστό και 620 δισ. ευρώ υπό μορφή, κυρίως, εγγυήσεων), ώστε να μπορεί να αντλεί από τις αγορές μέχρι 500 δισ. ευρώ. Το ταμείο θα δανείζεται πάντα από τις αγορές με τη μέγιστη πιστοληπτική ικανότητα (ΑΑΑ), ώστε να επιτυγχάνεται το χαμηλότερο επιτόκιο. Ο μηχανισμός αυτός θα μπορεί να επεμβαίνει υπό αυστηρές προϋποθέσεις στην αγορά κρατικών ομολόγων, ενώ για πρώτη φορά προβλέπεται και η εμπλοκή των ιδιωτών επενδυτών, οι οποίοι θα επωμίζονται μέρος τους κόστους σε περίπτωση αναδιάρθρωση του δημόσιου χρέους μιας χώρας.
– «Σύμφωνο για το Ευρώ»: Οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεσμεύονται στο στενό συντονισμό της οικονομικής πολιτικής. Σε ετήσια βάση όλα τα κράτη μέλη θα υλοποιούν προγράμματα με στόχο τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, τη διασφάλιση της βιωσιμότητας και συνταξιοδοτικών συστημάτων, την προώθηση της απασχόλησης. Επίσης θεσμοθετείται, μέσω του Συμφώνου η μόνιμη δημοσιονομική πειθαρχία, όπου τα κράτη μέλη θα προβλέψουν ανώτατο αποδεκτό όριο δημόσιο ελλείμματος, η υπέρβαση του οποίου θα ενεργοποιεί τη λήψη μέτρων.
Η Γερμανία
Η Γερμανία κατάφερε τελικά να γίνει αποδεκτό το αίτημά της για τον «επιμερισμό» της συνεισφοράς της στο μόνιμο μηχανισμό στήριξης (ESM) που θα τεθεί σε ισχύ από το 2013. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποδέχθηκε τη γερμανική πρόταση να μοιραστεί το ποσό που της αναλογεί στον μηχανισμό διάσωσης σε πέντε ετήσιες δόσεις που θα αρχίσει να καταβάλει από τον Ιούλιο του 2013. Οι ηγέτες της ΕΕ δέχτηκαν τη γερμανική πρόταση να μειωθεί η αρχική συνεισφορά για το καταβεβλημένο κεφάλαιο στα 16 δισ. ευρώ από το αρχικό ποσό των 40 δισ. ευρώ που είχε συμφωνηθεί στη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης (Eurogroup) στις 21 Μαρτίου. Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) θα διαθέτει συνολική πραγματική δανειοδοτική ικανότητα ύψους 500 δισ. ευρώ. Ωστόσο θα ξεκινήσει με 16 δισ. ευρώ καταβεβλημένο κεφάλαιο το 2013, αντί για 40 δισ. ευρώ. Επιπλέον κεφάλαια 16 δισ. ευρώ θα καταβάλλονται κάθε χρόνο για διάστημα πέντε ετών μέχρι ο μηχανισμός να φτάσει τα 80 δισ. ευρώ.