Η επιστροφή της ελληνικής οικονομίας σε θετικό ρυθμό ανάπτυξης προβλέπεται προς τα τέλη του 2014, καθώς το παγκόσμιο εμπόριο θα ενισχύεται, η ανταγωνιστικότητα της θα βελτιώνεται και η εμπιστοσύνη θα επανέρχεται, αναφέρει ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) στην εξαμηνιαία έκθεσή του (Economic Outlook).
Ο ΟΟΣΑ θεωρεί ότι πρέπει να υλοποιηθούν τα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής που έχει συμφωνήσει η Ελλάδα, αλλά σημειώνει ότι αν η ανάπτυξη είναι μικρότερη από αυτή που προβλέπεται στο δημοσιονομικό πρόγραμμα, τότε θα πρέπει να αφεθούν να λειτουργήσουν οι αυτόματοι σταθεροποιητές, ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι δεν θα επιτευχθούν οι στόχοι που έχουν τεθεί.
Ο ΟΟΣΑ προβλέπει ότι η ύφεση θα φθάσει εφέτος το 6,3% και η ανάπτυξη θα παραμείνει αρνητική το 2013 (-4,5%) και το 2014 (-1,3%).
Για την ανεργία προβλέπει ότι θα αυξηθεί από 23,6% εφέτος στο 26,7% το 2013 και το 27,2% το 2014.
Το δημοσιονομικό έλλειμμα (της Γενικής Κυβέρνησης) εκτιμάται στο 6,9% του ΑΕΠ εφέτος, στο 5,6% του ΑΕΠ το επόμενο έτος και στο 4,6% του ΑΕΠ το 2014, ενώ το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών αναμένεται να μειωθεί από 5,5% του ΑΕΠ εφέτος στο 4,6% του ΑΕΠ το 2013 και στο 2,3% του ΑΕΠ το 2014.
Ο πληθωρισμός (αποπληθωριστής ιδιωτικής κατανάλωσης) αναμένεται να γίνει αρνητικός το 2013 (-0,2%) και το 2014 (-0,8%) από 1,3% που εκτιμάται εφέτος.
Οι πιο ευάλωτοι στην ελληνική κοινωνία πρέπει να προστατευθούν καλύτερα από τις μειώσεις των κοινωνικών δαπανών, αναφέρει ο Οργανισμός.
Η ανακεφαλαιοποίηση του τραπεζικού συστήματος πρέπει να είναι προτεραιότητα για να ενισχυθούν τα πιστωτικά κανάλια που θα στηρίξουν την ανάπτυξη.
Τέλος, ο ΟΟΣΑ θεωρεί αναγκαίο να εφαρμοσθούν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, συμπεριλαμβανομένης της αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής, της αύξησης της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης και της άρσης των εμποδίων στον ανταγωνισμό.
Αυτές οι μεταρρυθμίσεις, σημειώνει η έκθεση, είναι ο μόνος τρόπος για την επίτευξη σταθερής αύξησης στο επίπεδο διαβίωσης των Ελλήνων.
« Η υπερβολική λιτότητα σκοτώνει»
Τον κώδωνα του κινδύνου για τα αρνητικές συνέπειες που μπορεί να επιφέρει η υπερβολική προσήλωση στις πολιτικές λιτότητας, στο πλαίσιο της προσπάθειας εξυγίανσης των δημοσιονομικών σε πολλές χώρες συγχρόνως, έκρουσαν οι οικονομολόγοι του ΟΟΣΑ στην έκθεση για την Οικονομική Προοπτική της διεθνούς οικονομίας.
«Η μεγάλη προσπάθεια δημοσιονομικής εξυγίανσης που επιχειρείται ταυτόχρονα σε πολλές χώρες», υπογραμμίζουν, «θα προκαλέσουν τη μείωση της ανάπτυξης κατά 1 έως 1,5 εκατοστιαίες μονάδες για το 2012» στις χώρες του ΟΟΣΑ και ακόμα περισσότερο στις χώρες της ευρωζώνης.
Η σημαντική αυτή επιβράδυνση ερμηνεύεται από το ότι οι προσπάθειες εξυγίανσης «γίνονται συγχρόνως σε πολλές χώρες και ιδιαίτερα στη ζώνη του ευρώ. Οφείλεται επίσης στο ότι η μεγαλύτερη προσπάθεια γίνεται μέσω της περιστολής των δημόσιων δαπανών που ναι μεν θα αποδειχθεί ευεργετική μακροπρόθεσμα, βραχυπρόθεσμα όμως βαραίνουν αρνητικά στην ανάπτυξη».
Ειδικά για ορισμένες από τις χώρες της ευρωζώνης ο ορίζοντας μπορεί να είναι ακόμα πιο σκοτεινός:
«Με βάση τις τρέχουσες συνθήκες » εκτιμούν οι αναλυτές του ΟΟΣΑ, «οι βραχυπρόθεσμες αρνητικές συνέπειες της δημοσιονομικής εξυγίανσης στην ανάπτυξη, θα μπορούσαν να αποδειχθούν σημαντικότερες από αυτές που προαναφέραμε» (≥-1,5 %).
Πρόκειται συγκεκριμένα για χώρες της ευρωζώνης όπου «προϋπάρχουσες αδυναμίες και δυσλειτουργίες των οικονομικών συστημάτων θα μπορούσαν να περιορίσουν τη δυνατότητα των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων να ισορροπήσουν τις δαπάνες τους για την αντιμετώπιση νέων μέτρων λιτότητας».
Την επικινδυνότητα της ευρωζώνης για την παγκόσμια οικονομία, υπογραμμίζουν σε πολλά σημεία της έκθεσης οι οικονομολόγοι του ΟΟΣΑ:
«Η κρίση στην ευρωζώνη», σημειώνουν, «παραμένει για την ώρα η πιο σημαντική απειλή για την παγκόσμια οικονομία παρά τα πρόσφατα μέτρα που μείωσαν βραχυπρόθεσμα τις πιέσεις».
Έχει μεν αρχίσει «η διόρθωση των ανισορροπιών που είναι βαθιά ριζωμένες ανάμεσα στις χώρες-μέλη, χρειάζεται όμως μια εντονότερη προσπάθεια για την εξασφάλιση μιας μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας».
Προς τούτο, ο ΟΟΣΑ υποστηρίζει ότι θα πρέπει να γίνουν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις στις ελλειμματικές χώρες, όσο και στις πλεονασματικές. Τονίζουν όμως επανειλημμένα ότι «μια υπερβολικά μεγάλη λιτότητα μέσα από την προσπάθεια εξυγίανσης των δημοσιονομικών θα μπορούσε να είναι επιβλαβής».
Η ίδια λογική, θα πρέπει να ακολουθηθεί και στην Αμερική.
Οι οικονομολόγοι του ΟΟΣΑ υποστηρίζουν ότι η δημοσιονομική εξυγίανση των ΗΠΑ θα πρέπει να γίνει σε χαμηλότερους ρυθμούς από αυτούς που προβλέπει η νομοθεσία.
Στην ευρωζώνη, η διαρθρωτική δημοσιονομική προσαρμογή θα πρέπει να περιορισθεί σε ό,τι προκύπτει από τις τρέχουσες δεσμεύσεις, ενώ οι αυτόματοι σταθεροποιητές θα πρέπει να μπορούν να λειτουργήσουν ελεύθερα.
Είναι θέμα φερεγγυότητας για την ευρωζώνη, λέει ο ΟΟΣΑ, να καθορισθεί και να εξηγηθεί η πολιτική αυτή με τρόπο συντονισμένο, και όχι με άτακτη δράση των χωρών ξεχωριστά.
Επίσης θα πρέπει να δοθεί ένα τέλος στις κυκλικά επανερχόμενες αρνητικές αλληλοεπιδράσεις ανάμεσα, στα δημόσια οικονομικά, στην αξιοπιστία των τραπεζών και στους κινδύνους εξόδου από την ευρωζώνη.
Στο τέλος του δρόμου και μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ο ΟΟΣΑ υποστηρίζει ότι θα πρέπει να δημιουργηθεί μια ολοκληρωμένη τραπεζική ένωση με κοινούς δημοσιονομικούς μηχανισμούς στήριξης.
Για την ώρα, απαιτείται να γίνει πράξη η κατ’ ευθείαν ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών μέσω του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, ώστε να μπορέσει η ΕΚΤ να αγοράσει τίτλους του δημόσιου χρέους των πιο ευαίσθητων χωρών.