Ενέκρινε το Υπουργικό στο νομοσχέδιο «σκούπα» του υπουργείου Οικονομικών
Παπανδρέου: Ιστορικές αλλαγές προς όφελος της ελληνικής κοινωνίας και του πολίτη
Το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε το επίμαχο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών για το άνοιγμα των «κλειστών» επαγγελμάτων, που έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις και απεργίες. Προβλέπει την κατάργηση όλων των περιορισμών στην πρόσβαση και άσκηση επαγγελμάτων, αλλά και ειδικές ρυθμίσεις για την άρση των περιορισμών στα επαγγέλματα που αναφέρονται στο μνημόνιο (συμβολαιογράφοι, δικηγόροι, αρχιτέκτονες, μηχανικοί- αρχιτέκτονες, ορκωτοί λογιστές).
Σε τέσσερις μήνες μετά την ψήφιση του νομοσχεδίου θα ισχύσει η οριζόντια αυτή ρύθμιση για την κατάργηση όλων των περιορισμών (γεωγραφικών, διοικητικών, ελάχιστων αμοιβών, κά), καθώς και των απαιτήσεων σε όλα ανεξαιρέτως τα επαγγέλματα, εκτός και εάν επιβάλλεται η διατήρησή τους από το δημόσιο συμφέρον.
Το νομοσχέδιο έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση μέχρι και την Τρίτη 25 Ιανουαρίου 2011.
Το επάγγελμα των φαρμακοποιών απελευθερώνεται με ειδικό νομοσχέδιο του υπουργείου Υγείας, που κατατέθηκε την Τετάρτη.
Για «ιστορικές αλλαγές» μίλησε ο πρωθυπουργός, για «τομή» προς όφελος του πολίτη, της ανάπτυξης και της απασχόλησης ο Γ. Παπακωνσταντίνου, για «προχειρότητα και ισοπεδωτικές ρυθμίσεις» η ΝΔ.
Ουσιαστικά ο κ. Παπανδρέου, μετά τις αντιδράσεις που εκδηλώνονται από διάφορους επαγγελματικούς χώρους, «παίρνει πάνω του» το θέμα, ξεκαθαρίζοντας στο Υπουργικό Συμβούλιο ότι για την κυβέρνηση «ο περιορισμός στη νόμιμη άσκηση ενός επαγγέλματος, μπορεί να τεθεί μόνο με την ουσιαστική δικαιολογία της προστασίας του δημοσίου συμφέροντος».
«Καμία άλλη δύναμη, παραταξιακή, συντεχνιακή, ή απλώς η αποφυγή του πολιτικού κόστους, δεν μπορεί να επιβάλει περιορισμούς» πρόσθεσε. Ο κ. Παπανδρέου χαρακτήρισε «ιστορική αλλαγή» το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση τολμά και προχωρεί στις αλλαγές «προς όφελος της ελληνικής κοινωνίας και του πολίτη». Ανέφερε επίσης ότι με τις προωθούμενες αλλαγές μπορεί να «ξεβολευτούν» κάποιοι, αλλά εκτίμησε ότι η κυβέρνηση, προωθώντας αυτές τις αλλαγές, έχει την «ευρύτερη υποστήριξη του μεγάλου μέρους της κοινωνίας», όπως, τουλάχιστον, αποτυπώνεται και στις διαβουλεύσεις που γίνονται, αλλά και στις σχετικές αναλύσεις.
Ο υπουργός Οικονομικών χαρακτήρισε τομή το νομοσχέδιο και τόνισε πως αυτό αποτελεί προγραμματική θέση της κυβέρνησης και δεν είναι απλώς μια δέσμευση που έχει αναληφθεί στο πλαίσιο του μνημονίου. Ακόμη ο υπουργός επισήμανε ότι με το άνοιγμα των «κλειστών» επαγγελμάτων θα υπάρξουν οφέλη τόσο για την οικονομία, όσο και για τους πολίτες. Αυτά, θα είναι η μείωση στην τιμή των παρεχόμενων υπηρεσιών, η διευκόλυνση των νέων και των νεοεισερχόμενων επαγγελματιών στην πρόσβαση στην αγορά εργασίας, η μεσομακροπρόθεσμη βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών επίσης ως συνέπεια της αύξησης του ανταγωνισμού, καθώς και η αύξηση της παραγωγικότητας και ο εκσυγχρονισμός του συνόλου της οικονομίας.
Όπως ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών στο Υπουργικό Συμβούλιο, περιορισμούς στην νόμιμη άσκηση ενός επαγγέλματος μπορεί να θέτει μόνο η προστασία του δημοσίου συμφέροντος και καμία άλλη δύναμη.
Σύμφωνα με την εισήγηση του κ. Παπακωνσταντίνου, η διατήρηση των υφιστάμενων περιορισμών περιορίζει τον ανταγωνισμό και τη δυναμική ανάπτυξης συγκεκριμένων κλάδων, αυξάνει το κόστος για τους καταναλωτές και τους επαγγελματίες, αποτρέπει και αποκλείει σε άτομα την άσκηση ενός συγκεκριμένου επαγγέλματος, παρά το γεγονός ότι έχουν ή θα μπορούσαν να αποκτήσουν τα τυπικά προσόντα.
Επίσης, είπε, οι αδικαιολόγητοι περιορισμοί δημιουργούν αίσθηση αδικίας και προνομιακής μεταχείρισης συγκεκριμένων ομάδων (με οικονομική και κοινωνική ισχύ) με αδικαιολόγητες επιβαρύνσεις για τους πολίτες.
Οι προβλέψεις του νομοσχεδίου
Στο (γενικό) α’ σκέλος του νομοσχεδίου προβλέπεται η οριζόντια ρύθμιση, με την οποία καταργούνται:
περιορισμοί ως προς τον αριθμό των προσώπων που μπορούν να εξασκούν ένα επάγγελμα (πληθυσμιακά κριτήρια, numerus clausus)
η εξάρτηση της διοικητικής άδειας, από την ύπαρξη «πραγματικής ανάγκης» κατά τη ουσιαστική εκτίμηση της διοικητικής αρχής
οι γεωγραφικοί περιορισμοί στην άσκηση του επαγγέλματος
οι ελάχιστες αποστάσεις μεταξύ των ομοίων επαγγελματικών εγκαταστάσεων
οι προβλέψεις, είτε αποκλειστικής δυνατότητας διάθεσης, είτε απαγόρευσης διάθεσης είδους αγαθών, από ορισμένες κατηγορίες επαγγελματικών εγκαταστάσεων
η επιβολή ή η απαγόρευση ασκήσεως επαγγέλματος με ορισμένη εταιρική μορφή
οι περιορισμοί που σχετίζονται με τη συμμετοχή στο μετοχικό κεφάλαιο
η επιβολή υποχρεωτικών κατωτάτων ή ανωτάτων τιμών ή αμοιβών
η απαίτηση χορήγησης προηγούμενης διοικητικής άδειας για την άσκηση επαγγέλματος.
Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, οι ανωτέρω περιορισμοί και απαιτήσεις καταργούνται 4 μήνες μετά από την ψήφιση του νόμου, εκτός εάν, μέσα στην ίδια τετράμηνη προθεσμία εκδοθεί Προεδρικό Διάταγμα, που θα επιτρέπει εξαιρέσεις για συγκεκριμένο επάγγελμα για λόγους επιτακτικού δημοσίου συμφέροντος και ο περιορισμός που διατηρείται είναι πρόσφορο και αναγκαίο μέσο για τη εξυπηρέτηση του δημόσιου συμφέροντος (αρχή αναλογικότητας).
Η γενική ρύθμιση αφορά όλα τα επαγγέλματα εκτός από αυτά, για τα οποία προβλέπονται (ή έχουν προβλεφθεί αλλού) ειδικές ρυθμίσεις για την άρση περιορισμών με βάση το Πρόγραμμα Οικονομικής Πολιτικής.
Στο β’ σκέλος του νομοσχεδίου, περιλαμβάνονται ρυθμίσεις για την άρση των περιορισμών στα επαγγέλματα των εξής κατηγοριών:
-συμβολαιογράφοι (μείωση ελάχιστων αμοιβών και αύξηση του αριθμού των συμβολαιογράφων),
-δικηγόροι (κατάργηση των μη αναγκαίων περιορισμών για ελάχιστες αμοιβές, την απαγόρευση της διαφήμισης, τους γεωγραφικούς περιορισμούς άσκησης του δικηγορικού επαγγέλματος),
-αρχιτέκτονες (ελάχιστες αμοιβές),
-μηχανικοί- αρχιτέκτονες (ελάχιστες αμοιβές),
-ορκωτοί ελεγκτές (ελάχιστες αμοιβές)
Συγκεκριμένα, το νομοσχέδιο προβλέπει τα εξής για κάθε ένα από τα πέντε επαγγέλματα:
Συμβολαιογράφοι: Οι συμβολαιογράφοι – κατά το Σύνταγμα – είναι δημόσιοι λειτουργοί, ασκούν δημόσια εξουσία και απολαύουν της συνταγματικής προστασίας της μονιμότητας. Συνεπώς η αμοιβή τους καθορίζεται υποχρεωτικά με νόμο. Στο νομοσχέδιο, προβλέπεται επανακαθορισμός της αναλογικής αμοιβής, ώστε να βαίνει μειούμενη όσο αυξάνει η αξία του αντικειμένου της συναλλαγής και για τις περιπτώσεις που η αξία του αντικειμένου της συναλλαγής υπερβαίνει ένα καθοριζόμενο με Προεδρικό Διάταγμα όριο, η αναλογική αμοιβή παύει να είναι υποχρεωτική και μπορεί να συμφωνείται μικρότερη αμοιβή του συμβολαιογράφου. Δικηγόροι: Με το νομοσχέδιο:
– Καταργούνται οι γεωγραφικοί περιορισμοί στην άσκηση της δικηγορίας: κάθε δικηγόρος μπορεί να ασκεί το επάγγελμά του σε οποιοδήποτε δικαστήριο της χώρας.
– Καταργούνται οι υποχρεωτικές ελάχιστες αμοιβές και το σύστημα προείσπραξης της αμοιβής από τον Δικηγορικό Σύλλογο. Η αμοιβή του δικηγόρου καθορίζεται ελεύθερα με έγγραφη συμφωνία.
Υποχρεούται να προκαταβάλλει ο ίδιος (όχι ο πελάτης του) τις νόμιμες εισφορές και κρατήσεις υπέρ ασφαλιστικών ταμείων και τρίτων στο Δικηγορικό Σύλλογο.
– Προκειμένου να υπολογίζονται και να εισπράττονται οι νόμιμες κρατήσεις υπέρ ασφαλιστικών ταμείων και τρίτων, διατηρούνται τα ποσά που ορίζονται σήμερα ως «ελάχιστες αμοιβές», ως ποσά όμως αναφοράς, επί των οποίων υπολογίζονται και εισπράττονται οι εισφορές.
– Προκειμένου να επιδικάζονται οι δικαστικές δαπάνες, καθώς και οι αμοιβές των δικηγόρων όταν ελλείπει έγκυρη έγγραφη συμφωνία ή όταν διορίζονται από το δικαστήριο για να συνδράμουν πολίτες με ιδιαίτερα χαμηλά εισοδήματα, διατηρούνται ως «νόμιμες» αμοιβές (όχι ως «ελάχιστες») τα σημερινά ποσά των αμοιβών για τις δικαστικές πράξεις μόνον (όχι για τις εξώδικες εργασίες).
Νόμιμοι ελεγκτές (ορκωτοί λογιστές): Με το νομοσχέδιο καταργείται το ελάχιστο υποχρεωτικό ωρομίσθιο που ισχύει σήμερα.
Αρχιτέκτονες και Μηχανικοί Στο νομοσχέδιο προβλέπονται:
α) Ιδιωτικά έργα:
– Καταργούνται οι ελάχιστες υποχρεωτικές αμοιβές
– Καταργείται το σύστημα είσπραξης της αμοιβής του μηχανικού μέσω του ΤΕΕ.
– Προκειμένου να διασφαλιστούν οι πόροι των ασφαλιστικών ταμείων, οι οποίοι σήμερα παρακρατούνται από το ΤΕΕ και αποδίδονται, διατηρούνται τα ισχύοντα ποσά των ελάχιστων υποχρεωτικών αμοιβών, ως ποσά αναφοράς όμως μόνο, για τον υπολογισμό των κρατήσεων. Ο μηχανικός οφείλει να τις καταβάλλει στο ΤΕΕ.
– Τα ίδια ποσά διατηρούνται ως «νόμιμες αμοιβές» για την περίπτωση μη έγκυρης έγγραφης συμφωνίας, προκειμένου τα δικαστήρια να προσδιορίσουν την εύλογη και δίκαιη αμοιβή των μηχανικών.
β) Μελέτες δημοσίων έργων
– Οι συμμετέχοντες στους διαγωνισμούς μελετών δημοσίων έργων, υποβάλλουν ελεύθερα την οικονομική προσφορά τους, η οποία μπορεί να είναι και κατώτερη της προεκτιμημένης αμοιβής.
– Σε περίπτωση υπερβολικά χαμηλών προσφορών, η αναθέτουσα αρχή δεν απορρίπτει την προσφορά, αλλά καλεί τον υποψήφιο να δικαιολογήσει το ύψος.