Η πρόεδρος του Συνδέσμου Φιλολόγων Μαγνησίας, κ. Βασιλική Μαντζώρου, μας μιλά για τις επερχόμενες αλλαγές στη διδασκαλία της λογοτεχνίας, ποια είναι τα οφέλη των μαθητών μέσα από το πρόγραμμα αυτό και τις δυσκολίες που ενδέχεται να υπάρξουν για τους μαθητές, με δεδομένο το ότι περνούν πολλές ώρες μπροστά σε μία οθόνη.
ΡΕΠΟΡΤΑΖ
ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
«Σύμφωνα με τα νέα προγράμματα σπουδών προβλέπεται η διδασκαλία ολοκληρωμένου λογοτεχνικού έργου, μιλάμε για πεζό κείμενο (νουβέλα ή μυθιστόρημα) και θεατρικό έργο. Όπως είναι γνωστό, διδάσκουμε από ανθολόγια κειμένων, μικρότερα ή μεγαλύτερα κείμενα που όμως αποτελούν αποσπάσματα. Έτσι οι μαθητές δεν έχουν συνολική εποπτεία των εξεταζόμενων έργων. Το νέο πρόγραμμα αποτελεί πραγματικά μια καινοτομία και μια πρόκληση, ενώ υπήρξε ένα από τα αιτήματα του κλάδου μας. Να επισημάνω δύο πράγματα: Πρώτα ότι σε πολλά εκπαιδευτικά συστήματα διεθνώς υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια σχολική κουλτούρα διδασκαλίας αυτοτελούς λογοτεχνικού έργου. Και έπειτα ότι υπάρχει σχετική εμπειρία, καθώς στο παρελθόν ως μάθημα λογοτεχνίας θεωρητικής κατεύθυνσης διδάσκαμε αυτοτελή λογοτεχνικά έργα όπως «Το αμάρτημα της μητρός μου» του Βιζυηνού ή την «Ιστορία ενός αιχμαλώτου» του Στρ. Δούκα.
Τα οφέλη από τη διδασκαλία ολόκληρου λογοτεχνικού έργου είναι πολλαπλά κι έχουν κωδικοποιηθεί από τη βιβλιογραφία. Ενδεικτικά αναφέρω ότι με τον τρόπο αυτό προάγεται η φιλαναγνωσία, δημιουργούνται κοινότητες αναγνωστών στις σχολικές τάξεις, προωθείται ο λογοτεχνικός διάλογος, οι μαθητές έρχονται σε επαφή με τα δομικά χαρακτηριστικά του λογοτεχνικού έργου, παρακολουθούν την πλοκή, την εξέλιξη των χαρακτήρων. Πάνω από όλα όμως με τη διδασκαλία ολοκληρωμένου έργου επιδιώκουμε να επικοινωνήσουν οι μαθητές μας με το κείμενο με όρους ουσιαστικούς. Να μάθουν να διαβάζουν και να πιστέψουν ότι η λογοτεχνία τους αφορά, ότι έχει σημαντική αξία η δική τους ανάγνωση.
Καθώς τα σημερινά παιδιά είναι «κολλημένα» στις οθόνες των υπολογιστών ενδέχεται να υπάρξουν δυσκολίες για τους μαθητές, αλλά ο στόχος της ανάπτυξη της φιλαναγνωσίας παραμένει, καθώς τα οφέλη για τους μαθητές θα είναι μεγάλα.
Πιθανώς να υπάρξουν δυσκολίες, αλλά κομβικό ρόλο θα διαδραματίσει ο εκπαιδευτικός που θα είναι ο καταλύτης για να εμπνεύσει τους μαθητές. Ας μην ξεχνάμε πως πολλοί εκπαιδευτικοί είναι οι ίδιοι συγγραφείς και δημιουργοί. Αναμφισβήτητα απαιτείται συστηματική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών και φυσικά η διδασκαλία ολοκληρωμένου έργου θα συνδυαστεί με ένα ολοκληρωμένο πακέτο διαφορετικής προσέγγισης του μαθήματος της λογοτεχνίας που περιλαμβάνει δραστηριότητες δημιουργικής ανάγνωσης και δημιουργικής γραφής, πράγμα που θα κάνει το όλο εγχείρημα πιο ελκυστικό και πιο ενδιαφέρον.
Η ανάπτυξη της φιλαναγνωσίας είναι επιδιωκόμενος στόχος σε όλες τις τάξεις του σχολείου, από το Δημοτικό ώς το Λύκειο. Γίνονται πολλές δράσεις σε όλα τα σχολεία όπως λέσχες ανάγνωσης, επισκέψεις συγγραφέων κ.λπ. και τα αποτελέσματα είναι ενθαρρυντικά. Κυρίως χρειάζεται να αντιληφθούν οι μαθητές ότι η λογοτεχνία είναι απόλαυση ιαματικής ψυχής».