Τι θα ισχύσει για «παλαιούς» και «νέους» ασφαλισμένους. Ποιοι επηρεάζονται από τις νέες διατάξεις και ποιοι μπορούν να «γλιτώσουν» ώστε να βγουν με το παλαιό καθεστώς
Απώλειες της τάξης του 15%-20% αναμένεται να υποστούν οι νέοι συνταξιούχοι, που θα ανοίξουν την πόρτα της εξόδου μετά την ψήφιση του επερχόμενου ασφαλιστικού νόμου.
Ο «πήχης» για τις νέες συντάξεις πέφτει χαμηλά και τις μεγαλύτερες απώλειες θα καταγράψουν δημόσιοι υπάλληλοι και εργαζόμενοι σε ΔΕΚΟ – Τράπεζες που φεύγουν με περισσότερα από 25 χρόνια ασφάλισης, υψηλόμισθοι του ΙΚΑ και ελευθεροεπαγγελματίες (ΟΑΕΕ) με εισφορές σε υψηλές κατηγορίες που φεύγουν με 35ετία και άνω.
Ευνοημένοι από το νέο καθεστώς θα είναι κυρίως όσοι φεύγουν με 15ετία, παρά τη μειωμένη Εθνική Σύνταξη που θα λάβουν.
«Στους χαμένους είναι η πλειονότητα των νέων συνταξιούχων που θα αποχωρήσουν τα αμέσως επόμενα χρόνια -λόγω των νέων ορίων ηλικίας- στα 62 με 40 χρόνια δουλειάς ή στα 67 με πάνω από 25 χρόνια ασφάλισης. Ελαφρώς ευνοημένοι θα είναι όσοι φεύγουν στα 67 με 15ετία» εξηγεί ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, ειδικός σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Εθνους-Συντάξεις», το σχέδιο της Εθνικής Σύνταξης «κλείδωσε» σε επίπεδο τεχνικών κλιμακίων.
Το νέο σύστημα θα δίνει Εθνική Σύνταξη 384 ευρώ σε όσους αποχωρούν με τουλάχιστον 20 έτη ασφάλισης. Οσοι φεύγουν με 15-20 χρόνια θα παίρνουν Εθνική Σύνταξη μειωμένη κατά 2% κατ’ έτος.
Δηλαδή όποιος φεύγει με 19 χρόνια θα παίρνει 376 ευρώ (-2%), με 18 χρόνια 368 ευρώ (-4%), με 17 χρόνια 361 ευρώ (-6%), με 16 χρόνια 353 ευρώ (-8%) και με 15ετία 345 ευρώ (-10%). Κυβερνητικές πηγές τονίζουν πως το κουαρτέτο αποδέχτηκε και τους 2 από τους 10 συντελεστές στην κλίμακα αναπλήρωσης. Συγκεκριμένα «κλειδώνει» το 0,77% για την πρώτη 15ετία και το 2% για τα 40 χρόνια και πλέον. Το «παζάρι» επικεντρώνεται στον ενδιάμεσο βηματισμό της κλίμακας, καθώς οι δανειστές ζητούν μικρότερα ποσοστά για όσους φεύγουν με 15-25 χρόνια και μεγαλύτερα για όσους αποχωρούν με περισσότερα έτη ασφάλισης.
Οι απαιτήσεις του κουαρτέτου, που δεν βρίσκουν σύμφωνη την ελληνική πλευρά, «θυσιάζουν» τις μικρές συντάξεις στον βωμό της ανταποδοτικότητας, αλλά συμπαρασύρουν προς τα κάτω και τις συντάξεις όσων θα φεύγουν με πολλά χρόνια, αφού οι συντελεστές εφαρμόζονται κλιμακωτά.
«Παλαιοί» και «νέοι» ασφαλισμένοι (πρωτοασφαλίστηκαν πριν ή μετά την 1/1/1993 αντίστοιχα) μπαίνουν πλέον στο ίδιο καζάνι και αντιμετωπίζονται με τις ίδιες διατάξεις για όλο τον ασφαλιστικό βίο τους.
Το ύψος των απωλειών
Στον νέο τύπο μπαίνουν ευθύς αμέσως και χωρίς ουσιαστικό μεταβατικό στάδιο (πλην μίας 3ετίας) όλοι όσοι θα συνταξιοδοτηθούν μετά την ψήφιση του νόμου. Οπως εξηγεί ο δικηγόρος Διονύσης Ρίζος, οι απώλειες με βάση την τελευταία ελληνική πρόταση κυμαίνονται:
• 10%-25% στο Δημόσιο, με μεγάλους χαμένους όσους φεύγουν με περισσότερα από 25 χρόνια ασφάλισης.
Παράδειγμα: Δημόσιος υπάλληλος συμπληρώνει εντός του 2016 τα 35 έτη ασφάλισης. Εχει ήδη συμπληρώσει το 59ο έτος της ηλικίας του και μπορεί αμέσως να συνταξιοδοτηθεί. Οι συντάξιμες αποδοχές του είναι 1.646€ με βάση τον μισθό του τον Οκτώβριο του 2011. Με τον σημερινό τρόπο υπολογισμού θα λάβει κύρια σύνταξη 1.344€ (μεικτά) και μετά τις περικοπές καθαρό ποσό 1.075€. Με τον νέο τρόπο υπολογισμού το ποσό της σύνταξής του θα διαμορφωθεί κοντά στα 829€ καθαρά.
• 5%-30% στο ΙΚΑ, με μεγάλους χαμένους τους υψηλόμισθους και όσους φεύγουν με πολλά έτη ασφάλισης.
Παράδειγμα: Ασφαλισμένος στο ΙΚΑ συμπλήρωσε με εξαγορές πλασματικών ετών το 2011 τις απαραίτητες 10.500 ημέρες ασφάλισης. Συμπληρώνει εντός του 2016 το 59ο έτος της ηλικίας του και έχει συνολικά 11.100 ημέρες ασφάλισης. Μπορεί αμέσως να συνταξιοδοτηθεί. Οι συντάξιμες αποδοχές του είναι 3.000€ με βάση την καλύτερη 5ετία την τελευταία 10ετία. Με τον σημερινό τρόπο υπολογισμού θα ενταχθεί στην 28η ασφαλιστική κλάση και θα λάβει κύρια σύνταξη 1.780€ (μεικτά) και μετά τις περικοπές καθαρό ποσό σύνταξης 1.214€. Με τον νέο τρόπο υπολογισμού το ποσό της σύνταξής του διαμορφώνεται κοντά στα 912€ καθαρά.
• 5%-20% στον ΟΑΕΕ, με μεγάλους χαμένους όσους έχουν πληρώσει εισφορές σε υψηλές κατηγορίες.
Παράδειγμα: Εμπορος ασφαλισμένος στον ΟΑΕΕ (πρώην ΤΕΒΕ) σε μεσαίες κατηγορίες συμπλήρωσε το 2012 με εξαγορά πλασματικών 35ετία και κατοχύρωσε συνταξιοδοτικό δικαίωμα ώστε να μπορεί να αποχωρήσει στα 60. Συμπληρώνει το 60ό έτος του τον 12/2015 και μπορεί να συνταξιοδοτηθεί μέσα στο 2016 στα 60 και 3 μήνες. Με τον σημερινό τρόπο υπολογισμού θα λάβει κύρια σύνταξη 1.132€ (μεικτά) και μετά τις περικοπές καθαρό ποσό 1.008 €. Με τον νέο τρόπο υπολογισμού το ποσό της σύνταξής του θα διαμορφωθεί κοντά στα 889€ καθαρά.
• 10%-30% στα Ταμεία των ΔΕΚΟ – Τραπεζών, ειδικά για όσους φεύγουν με περισσότερα από 25 χρόνια ασφάλισης.
Ελαφρώς υψηλότερη σύνταξη απ’ ό,τι θα έπαιρναν με τα σημερινά δεδομένα, για παράδειγμα από 8 έως 45 ευρώ, θα λάβουν όσοι έχουν χαμηλές αποδοχές και αποχωρούν με 15-20 χρόνια.
Εξοδος με το παλιό σύστημα για 120.000
Το τελευταίο «παράθυρο» εξόδου με το παλιό σύστημα κλείνει οριστικά με την ψήφιση του νόμου για 120.000 ασφαλισμένους που έχουν σήμερα θεμελιωμένο συνταξιοδοτικό δικαίωμα και μπορούν να υποβάλουν αίτηση ανά πάσα στιγμή. Πρόκειται για κατηγορίες ασφαλισμένων που γλίτωσαν από τα νέα όρια ηλικίας, αφού πρόλαβαν να «κλειδώσουν» μέχρι 19/8/2015 και το απαιτούμενο όριο ηλικίας και τα έτη ασφάλισης και μπορούν ανά πάσα στιγμή να ανοίξουν την πόρτα της εξόδου. Η άμεση έξοδος είναι συμφέρουσα για τουλάχιστον 65.000 από αυτούς, σύμφωνα με υπολογισμούς ειδικών της κοινωνικής ασφάλισης. Πρόκειται για ασφαλισμένους στο Δημόσιο, στο ΙΚΑ, στον ΟΑΕΕ και στα Ειδικά Ταμεία που αν παραμείνουν θα έχουν από τον νέο τρόπο υπολογισμού μειώσεις, μικρές ή μεγαλύτερες, οι οποίες θα αγγίζουν ή θα ξεπερνούν το 20%.
Παραδείγματα που αφορούν ασφαλισμένους σε Δημόσιο, ΙΚΑ, ΟΑΕΕ
ΔΗΜΟΣΙΟ
• Δημόσια υπάλληλος 56 ετών, θεμελίωσε συνταξιοδοτικό δικαίωμα με 25ετία και ανηλικότητα τέκνου το 2010. Μπορεί να αποχωρήσει με πλήρη σύνταξη ως μητέρα ανηλίκου. Με 30 έτη ασφάλισης και συντάξιμες αποδοχές στα 1.341€ (μισθός Οκτωβρίου 2011) θα λάβει με τον σημερινό τρόπο υπολογισμού 931€ (μεικτά) και μετά τις περικοπές καθαρά 828€. Με τον νέο τρόπο υπολογισμού θα πάρει περίπου 715€ καθαρά.
• Μητέρα 3 παιδιών συμπλήρωσε τα 55 χρόνια της φέτος, ενώ είχε θεμελιώσει δικαίωμα με 20 έτη ασφάλισης το 2011 και είχε «κλειδώσει» ώστε να συνταξιοδοτηθεί από τα 52 με πλήρη. Με 25 έτη ασφάλισης και συντάξιμες αποδοχές στα 1.192€ (μισθός Οκτωβρίου 2011) θα λάβει με τον σημερινό τρόπο υπολογισμού 656€ (μεικτά) και μετά τις περικοπές καθαρά 616€. Με τον νέο τρόπο υπολογισμού το ποσό της σύνταξης θα διαμορφωθεί κοντά στα 608€ καθαρά.
• Δημόσιος υπάλληλος 66 ετών έχει συμπληρώσει 20 χρόνια στην ασφάλιση του Δημοσίου και μπορεί να αποχωρήσει στα 67 με πλήρη σύνταξη. Με συντάξιμες αποδοχές στα 1.020€ (μισθός Οκτωβρίου 2011) με τον σημερινό τρόπο υπολογισμού θα λάβει κύρια σύνταξη 518€ (μεικτά) και μετά τις περικοπές καθαρά 492€. Με τον νέο τρόπο υπολογισμού θα λάβει κοντά στα 548€ καθαρά.
ΙΚΑ
• Μητέρα ανηλίκου θεμελίωσε το 2010 με 5.500 ημέρες ασφάλισης, ενώ είχε συμπληρώσει μέχρι την 19η Αυγούστου του 2015 τα 55 έτη. Μπορεί αμέσως να συνταξιοδοτηθεί. Εχει 30 έτη ασφάλισης και συντάξιμες αποδοχές στα 1.850€ (καλύτερη 5ετία την τελευταία 10ετία). Με τον σημερινό τρόπο υπολογισμού θα ενταχθεί στην 22η ασφαλιστική κλάση και θα λάβει 1.058€ (μεικτά) και μετά τις περικοπές καθαρά 942€. Με τον νέο τρόπο υπολογισμού το ποσό της σύνταξης θα διαμορφωθεί κοντά στα 802€ καθαρά.
• Ασφαλισμένος 67 ετών μπορεί να αποχωρήσει με πλήρη και 4.500 ημέρες ασφάλισης. Λόγω χαμηλών αποδοχών η σύνταξή του υπολογίζεται με τα κατώτατα όρια. Με τον σημερινό τρόπο υπολογισμού θα λάβει 486€ (μεικτά) και μετά τις περικοπές και την υγειονομική περίθαλψη καθαρά 456€. Με τον νέο τρόπο υπολογισμού θα λάβει κοντά στα 473€ καθαρά.
ΟΑΕΕ
• Αυτοκινητιστής (πρώην ΤΣΑ) συμπλήρωσε το 2016 την 15ετία και κατοχύρωσε δικαίωμα ώστε να αποχωρήσει στα 67. Συμπληρώνει τα 67 μέσα στο 2016. Με τον σημερινό τρόπο υπολογισμού θα λάβει κύρια σύνταξη 406€ (μεικτά) και μετά τις περικοπές και την υγειονομική περίθαλψη καθαρά 381€. Με τον νέο τρόπο υπολογισμού το ποσό της σύνταξής του θα διαμορφωθεί κοντά στα 473€ καθαρά.
ΠΗΓΗ: Διονύσης Ρίζος, δικηγόρος, ειδικός σε θέματα κοινωνικής ασφάλισης www.ethnos.gr