Κάθε χρόνο διοργανώνεται η «Πορεία των Ζωντανών» – «March of the Living», η οποία πραγματοποιείται από το 1988 και γίνεται στη μνήμη των έξι εκατομμυρίων Εβραίων που εξοντώθηκαν από τους ναζί κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Φέτος τιμώμενη χώρα στη φετινή διεθνή διοργάνωση, που πραγματοποιήθηκε στις 2 Μαΐου στο Άουσβιτς-Μπιρκενάου, ήταν η Ελλάδα. Μεταξύ αυτών που βρέθηκαν ήταν και η κ. Σοφία Κανταράκη, φιλόλογος – συγγραφέας, υπεύθυνη Σχολικών Δραστηριοτήτων ΔΔΕ Μαγνησίας, η οποία μιλά για την εμπειρία της αυτή στη «Θ».
Σε απόσταση μόλις 60 χλμ. από την Κρακοβία, στην περιοχή Oswiecim, ο ανθρώπινος νους βιώνει μια πρωτόγνωρη εμπειρία. Πώς μπορείς, αλήθεια, να περιγράψεις με απλές καθημερινές λέξεις συναισθήματα θλίψης, πόνου και συνάμα αποτροπιασμού, μόλις το βλέμμα σου αντικρίσει τα στρατόπεδα του Άουσβιτς και του Μπίρκεναου, όπου χάθηκαν τόσες αθώες ψυχές; Πώς μπορείς να δαμάσεις τον καλπασμό της οργής που σου καίει τον λογισμό, διερωτώμενος για το πόσο διαταραγμένος και διεστραμμένος μπορεί να γίνει ο άνθρωπος;
«Αυτό το ταξίδι με αφορμή την «Πορεία των Ζωντανών» στις 2.5.2019 στα στρατόπεδα της φρίκης της Πολωνίας, ομολογώ πως με συνεπήρε και ταυτόχρονα με προβλημάτισε» τόνισε η κ. Σοφία Κανταράκη.
Η πορεία αυτή γίνεται κάθε χρόνο και την ακολουθούν χιλιάδες άνθρωποι. Φέτος, στην ελληνική αποστολή με την παρουσία και του Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου, η ίδια είχε την τιμή να συμμετέχει βιώνοντας καθηλωτικές στιγμές.
«Τα συναισθήματα πολύ δύσκολα αποτυπώνονται στη διήγηση. Αισθάνομαι ειλικρινά τόσο ευγνώμων για αυτή την εμπειρία και θα ήθελα δημοσίως να ευχαριστήσω τον ακάματο πρόεδρο της Ισραηλιτικής Κοινότητας Μαρσέλ Σολομών που μου έδωσε την ευκαιρία να βιώσω αυτό που ακόμη και η κόλαση του Δάντη δεν απεικονίζει» σημείωσε για να προσθέσει: «Με την άφιξή μας στο Άουσβιτς το μυαλό ειλικρινά πάγωσε. Δυο ναζιστικά στρατόπεδα, ως τα πιο ζωντανά μνημεία της ανθρώπινης θηριωδίας, κρύβουν μέσα τους απίστευτες θηριωδίες Το βλέμμα εκπλήσσεται δυσάρεστα και τα πρόσωπα όλων ξαφνικά αλλάζουν. Η μακάβρια «εισαγωγή» σε έναν τόπο που ντροπιάζει την ανθρώπινη υπόσταση: Η σιδερένια επιγραφή που «κοσμεί» την πύλη του στρατοπέδου αναγράφει «Arbeit Macht Frei», δηλαδή «η εργασία απελευθερώνει». Θαρρείς πως βρίσκεσαι σε κινηματογραφικό σκηνικό. Ψηλά ξύλινα φυλάκια, χιλιόμετρα με αγκαθωτά συρματοπλέγματα, κοιτώνες με ξύλινα κρεβάτια για 50 άτομα που στέγαζαν 500, άθλια αποχωρητήρια. Ακόμη και οι οίκοι ανοχής εντάσσονταν στο πρόγραμμα βασανισμού των κρατουμένων από τα SS».
Η κ. Σοφία Κανταράκη ανέφερε ότι όλες οι αίθουσες έχουν μετατραπεί σε μουσείο, όπου στεγάζονται τα φρικαλέα απομεινάρια-τόνοι από κομμένα μαλλιά γυναικών, γυαλιά, παπούτσια, τσάντες, ρούχα και αποσκευές, σχεδιαγράμματα εξόντωσης κρατουμένων με τα γερμανικά δηλητηριώδη αέρια.
«Σαν ζώα στοιβάζονταν οι κρατούμενοι μέσα στα ξύλινα παραπήγματα, δούλευαν νηστικοί, ρακένδυτοι και ξυπόλυτοι μέσα στο χιόνι όλη σχεδόν την ημέρα με το θερμόμετρο να δείχνει συχνά -20ο. Το Block 10 με τους χώρους των εξευτελιστικών πειραμάτων πάνω σε ανθρώπους όλων των ηλικιών, στέκουν εκεί ποτισμένα με ανείπωτο πόνο και κραυγές απόγνωσης. Αδυνατεί το μυαλό να συλλάβει τι σκαρφίζεται ένας άρρωστος νους» επισήμανε η ίδια.
Το αποκορύφωμα; Οι περίεργες σκοτεινές αίθουσες, όπου στοιβάζονταν γυμνοί νομίζοντας πως θα κάνουν μπάνιο, ενώ την ίδια στιγμή δηλητηριώδη αέρια έφερναν φρικτό θάνατο και οι «φούρνοι» ή αλλιώς τα κρεματόρια, όπου οι ναζιστές εξαφάνιζαν κάθε ίχνος, μετατρέποντας την ανθρώπινη ζωή και αξιοπρέπεια σε στάχτη.
««Ήρθατε σε στρατόπεδο συγκεντρώσεως και για να αναπαυθείτε σε τούτο το στρατόπεδο έχει μόνο μία έξοδο, την ψηλή καμινάδα», ήταν το μήνυμα των ναζί δεσμοφυλάκων προς τους κρατούμενους. «Ο καπνός ανέβαζε τις ψυχές στον ουρανό»» πρόσθεσε.
Παρόμοιο σκηνικό και στο γειτονικό στρατόπεδο Μπιρκενάου με τη χαρακτηριστική τεράστια πύλη που διέσχιζε το τρένο φορτωμένο με δυστυχισμένους ανθρώπους που όδευαν – εν αγνοία τους – σε μια επίγεια κόλαση.
«Παραλληλόγραμμες ξύλινες «αποθήκες» ψυχών έχουν πολλά να διηγηθούν στον επισκέπτη. Εδώ, στοιβάζονταν οι υγιείς που δούλευαν ασταμάτητα. Πιο κάτω οι γέροι, οι γυναίκες και τα παιδιά, τα «άχρηστα» γρανάζια μιας βιομηχανίας θανάτου και πόνου που ρήμαξε ψυχές» ανέφερε για να σημειώσει ότι στο τέλος της ξενάγησης από τον ιστορικό ερευνητή Γιώργο Πηλιχό η σιωπή σκέπασε τα πάντα.
«Το μυαλό στέρεψε από σκέψεις. Ένα οδυνηρό και συνάμα αξέχαστο μάθημα ιστορίας, που αποτελεί χρέος του καθένα μας να γνωρίζει… Ποτέ ξανά!» κατέληξε η ίδια.