Σε διάστημα έξι μηνών μετά τις πλημμύρες αναμένεται να ξεκινήσει η λειτουργία κάποιων ελάχιστων βιομηχανιών που επλήγησαν από τις καταστροφικές πλημμύρες, ενώ οι ζημιές που έχουν υποστεί 14 βιομηχανίες εκτιμώνται στα 30 εκ. ευρώ. Τα παραπάνω τόνισε, μεταξύ άλλων, ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Θεσσαλίας και Στ. Ελλάδος κ. Αθανάσιος Συριανός σε συνέντευξή του στη «Θ». Ο πρόεδρος αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στις προκλήσεις της βιομηχανίας και στο ελκυστικό επενδυτικό περιβάλλον της περιοχής, καθώς και στους κλάδους με τη μεγαλύτερη «ζήτηση». Τέλος, αναφέρεται στις αδυναμίες των ελληνικών βιομηχανιών, αλλά και στις πράσινες μορφές ανάπτυξης.
Το 2023 έκλεισε με τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής (φωτιές – πλημμύρες) να «χτυπάνε» και βιομηχανίες της Μαγνησίας. Σχεδόν τέσσερις μήνες μετά, πόσες βιομηχανίες επλήγησαν και ποια είναι η κατάσταση αυτή τη στιγμή; Έχει επανέλθει η λειτουργία τους;
Η καταστροφή που υπέστη η Θεσσαλία από τις πλημμύρες του Σεπτεμβρίου υπήρξε τεράστια, με το μέγεθός της σύμφωνα με τελευταίες εκτιμήσεις να ανέρχεται σε 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ.
Από την έρευνα που πραγματοποίησε ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδος, μεταξύ πλημμυροπαθών επιχειρήσεων μελών του στη Μαγνησία, αναδείχθηκε ότι οι μεγαλύτερες ζημιές εντοπίζονται στην καταστροφή του μηχανολογικού τους εξοπλισμού, σε ποσοστό 70% της συνολικής ζημιάς που υπέστη η κάθε επιχείρηση και ένα συνολικό κόστος γύρω στα 30 εκατομμύρια ευρώ σε 14 βιομηχανικές μονάδες.
Η επανάληψη του γεγονότος της θεομηνίας (Elias) σε διάστημα 3 εβδομάδων από την πρώτη θεομηνία (Daniel), ενώ οι προβλέψεις ήταν για πιθανή επανάληψη του φαινομένου μετά από χρόνια, αποδεικνύει ότι η κλιματική αλλαγή είναι εδώ, οι επιπτώσεις της είναι εμφανείς, και η πρωτόγνωρη ένταση των φαινομένων αντιμετωπίζεται μόνο με ριζική αναδιάρθρωση μέτρων και δράσεων.
Στο πλαίσιο της αρωγής προς τις πληγείσες επιχειρήσεις, ο ΣΒΘΣΕ, από τις πρώτες ημέρες της καταστροφής, σε συνεργασία με τις αρμόδιες αρχές, φρόντισε για τη διαρκή ενημέρωσή τους σχετικά με τα μέτρα και τις διαδικασίες υποβολής αιτήσεων για χορήγηση της προβλεπόμενης επιχορήγησης.
Συνέστησε με τον ΣΕΒ και τον ΣΘΕΒ τη Συντονιστική Επιτροπή Διαχείρισης Κρίσεων με στόχο την από κοινού ανάδειξη των προβλημάτων προς τις Αρμόδιες Αρχές και τις Αρμόδιες Υπηρεσίες και την αξίωση άμεσης συνδρομής της Πολιτείας, για αποκατάσταση των καταστροφών και στήριξη των πληγέντων.
Παράλληλα υπέβαλλε αλλεπάλληλες προτάσεις και υπομνήματα προς τα συναρμόδια υπουργεία αναδεικνύοντας όλα τα ζητήματα και αιτούμενος τις απαραίτητες νομοθετικές παρεμβάσεις, προκειμένου με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα να διευκολυνθούν οι διαδικασίες αποκατάστασης των πληγεισών επιχειρήσεων και η επιστροφή τους στην κανονικότητα.
Συμμετείχε σε συναντήσεις με εκπροσώπους της ΕΤΒΑ ΒΙΠΕ ΑΕ, φορέα διαχείρισης της ΒΙΠΕ Βελεστίνου και τον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας και Κλιματικής Αλλαγής κ. Τριαντόπουλο, για την αντιμετώπιση των αιτιών που δημιούργησαν τα πλημμυρικά φαινόμενα στην εν λόγω ΒΙΠΕ.
Στις περισσότερες επιχειρήσεις η λειτουργία τους αποκαταστάθηκε σε διάστημα 1-3 μηνών μετά τα γεγονότα, ενώ ελάχιστες αναμένεται να ξεκινήσουν τη δραστηριότητά τους σε διάστημα 6 μηνών μετά τις πλημμύρες.
Πώς κρίνετε επενδυτικά τη Μαγνησία; Είναι ένας ελκυστικός επενδυτικός προορισμός;
Η Μαγνησία διαθέτει τρεις οργανωμένες βιομηχανικές περιοχές, το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας – ένα από τα πιο δυναμικά εκπαιδευτικά τριτοβάθμια ιδρύματα της χώρας, βρίσκεται κοντά σε μεγάλες οδικές αρτηρίες, έχει πρόσβαση σε λιμάνι, στοιχεία ενισχυτικά για την προσέλκυση του ενδιαφέροντος πιθανών επενδυτών.
Παράλληλα το επίπεδο της τοπικής οικονομίας, η ασφάλεια της περιοχής και οι υποδομές της την καθιστούν ελκυστικό προορισμό για την εγκατάσταση εργαζομένων.
Ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδος στο πλαίσιο της υποβοήθησης των επιχειρήσεων μελών του, για την ανεύρεση του κατάλληλα εκπαιδευμένου εργατικού δυναμικού, προσαρμοσμένο στις τεχνολογικές απαιτήσεις της εποχής, συνεργάζεται στενά με τη ΔΥΠΑ και το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, ώστε να συμβάλλει μέσω της κατάρτισης στην αναβάθμιση ή/και τροποποίηση του επιπέδου γνώσεων των εργαζομένων, ώστε να αποκτήσουν τις κατάλληλες σύγχρονες δεξιότητες.
Επενδύσεις στον πρωτογενή τομέα, ανάπτυξη νέων καλλιεργειών στις πεδινές περιοχές του νομού και μεταποίηση των παραγόμενων αγροτικών προϊόντων, είναι δυνατόν να αποτελέσουν επικερδείς δραστηριότητες.
Η Μαγνησία έχει όμορφα τοπία και πανέμορφες παραλίες, διαθέτει αεροδρόμιο, προϊστορικούς αρχαιολογικούς οικισμούς δημιουργώντας ευκαιρίες για επενδύσεις και στον τουριστικό τομέα.
Όλα τα παραπάνω καθιστούν τη Μαγνησία ελκυστικό προορισμό εγκατάστασης επενδύσεων. Βέβαια η μελλοντική ανάπτυξη της κάθε επένδυσης είναι συνάρτηση και των επιχειρηματικών δυνατοτήτων τού κάθε επενδυτή.
Σε μία περίοδο πολυεπίπεδων κρίσεων (ενεργειακή – αυξήσεις πρώτες ύλες), πώς κρίνετε το μέλλον της βιομηχανίας;
Σε περιόδους γεωπολιτικής αστάθειας και συνεχόμενων κρίσεων, η δημιουργία ανθεκτικής οικονομίας είναι βασική επιδίωξη κάθε χώρας για τη θωράκισή της, και η βιομηχανία αποτελεί πυλώνα για τη θωράκιση αυτή. Η πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για επαναπατρισμό μέρους της παραγωγής, στρατηγικής σημασίας προϊόντων όπως τα φάρμακα και τα τρόφιμα, εντός της Ευρώπης για κάλυψη μέρους των αναγκών των ευρωπαίων πολιτών, επαναφέρει την παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας στην Ευρώπη, γεγονός που δημιουργεί ευκαιρίες και για την Ελλάδα, για επενδύσεις στον βιομηχανικό-μεταποιητικό τομέα.
Ο στόχος που έχει τεθεί, ώστε μεσοπρόθεσμα το 15% του ΑΕΠ της χώρας μας να προέρχεται από τη μεταποίηση και να φθάνει το 20% όταν συμπεριληφθεί το ΑΕΠ που προέρχεται από την παραγωγή ενέργειας, τα ορυχεία-μεταλλεία, τη διαχείριση αποβλήτων κ.λπ., είναι εφικτό να επιτευχθεί, εφόσον βέβαια συνεχίσουμε προσηλωμένοι στον στόχο μας, για ανάπτυξη και επιτάχυνση των μεταρρυθμίσεων σε κρίσιμους τομείς του κράτους.
H Βιομηχανία – Μεταποίηση έχει αρκετές προκλήσεις να ανταπεξέρθει, να ελιχθεί να επιλύσει, να προσαρμοστεί. Το αυξημένο κόστος ενέργειας, την εφαρμογή βιώσιμων διαδικασιών, ώστε να επιτυγχάνεται παραγωγή με μικρότερη δαπάνη πρώτης ύλης, τη μείωση του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος, τον ψηφιακό μετασχηματισμό των διαδικασιών τους.
Ο Σύνδεσμός μας αποτελεί τον αρωγό των επιχειρήσεων στην αντιμετώπιση των προκλήσεων αυτών.
Ποιοι τομείς της βιομηχανίας κρίνετε ότι έχουν στην εποχή μεγαλύτερη ανταπόκριση και είναι πιο ελκυστικοί;
Από τα διαθέσιμα στοιχεία τής παραγωγής και των εξαγωγών, υπάρχουν κλάδοι καθοριστικής σημασίας που συνεχίζουν με θετικό πρόσημο.
Ο κλάδος Τροφίμων – Ποτών που περιλαμβάνει κυρίως δραστηριότητες μεταποίησης προϊόντων του αγροδιατροφικού τομέα, είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τον πρωτογενή τομέα, και αποτελεί διαχρονικά τον μεγαλύτερο κλάδο της ελληνικής βιομηχανίας, παράγοντας 5 δισ. € προστιθέμενης αξίας και απασχολώντας πάνω από 120 χιλ. εργαζομένους. Οι δραστηριότητες του κλάδου εκτείνονται στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας, καθώς σχεδόν όλες οι Περιφέρειες της χώρας καταγράφουν σημαντική παραγωγή.
Ο κλάδος Βασικών Μετάλλων και Μεταλλικών Προϊόντων περιλαμβάνει δραστηριότητες για την τήξη ή/και επεξεργασία σιδηρούχων και μη σιδηρούχων μετάλλων, καθώς και την κατασκευή μεταλλικών προϊόντων. Ο κλάδος έχει μειώσει την εξάρτησή του από την εγχώρια ζήτηση, έχει αναπτύξει ισχυρή εξαγωγική δραστηριότητα, συμμετέχει σε παραγωγικές αλυσίδες αξίας τόσο στην ΕΕ, όσο και σε χώρες εκτός αυτής, κυρίως στα αρχικά στάδια παραγωγής.
Άλλοι κλάδοι με προοπτικές ανάπτυξης είναι τα Μηχανήματα, η Φαρμακοβιομηχανία, οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, τα Χημικά και τα Πλαστικά Προϊόντα.
Υπάρχουν κίνητρα για αύξηση επενδύσεων και εξωστρέφειας των ελληνικών βιομηχανιών;
Χρειάζεται ποσοτική και ποιοτική αναβάθμιση των επενδύσεων σε κλάδους με εξωστρεφή προσανατολισμό που ενσωματώνουν γνώση και καινοτομία, ώστε να ενισχυθεί η παραγωγικότητα και η ανταγωνιστικότητα των ελληνικών βιομηχανιών. Η ταχεία και αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων του ταμείου Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης και των Διαρθρωτικών Ταμείων της Ε.Ε., θα συμβάλλουν προς αυτή των κατεύθυνση.
Ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδος συνεργάζεται στενά με την Περιφέρεια και άλλους Επιχειρηματικούς Φορείς, ώστε να ενημερώνει και να υποστηρίζει τις επιχειρήσεις με σκοπό να εξελίξουν την παραγωγική τους βάση παράγοντας αγαθά και υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας, με ποιότητα, περιβαλλοντική ευαισθησία και ενσωμάτωση γνώσης και καινοτομίας, να αναπτύξουν την εξωστρέφειά τους, να δραστηριοποιηθούν σε νέες αγορές.
Ποιες θεωρείτε ότι είναι οι αδυναμίες, αλλά παράλληλα και οι προκλήσεις των ελληνικών βιομηχανιών;
Η Ελλάδα έχει κάνει αρκετά σημαντικά θετικά βήματα τα τελευταία χρόνια. Η δημοσιονομική πειθαρχία της χώρας αναγνωρίστηκε με την απόκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, η οικονομική αστάθεια έχει αρθεί, η χώρα έχει αρχίσει να γίνεται προορισμός για άμεσες ξένες επενδύσεις, με αποτέλεσμα την προσέλκυση επενδύσεων υψηλής έντασης γνώσης και προστιθέμενης αξίας.
Η ταχύρρυθμη ανάπτυξη της προηγούμενης διετίας κάλυψε ένα μέρος της απόστασης από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ωστόσο η ελληνική οικονομία ξεκινώντας από πιο χαμηλή βάση σε σχέση με άλλες χώρες, οφείλει να διατηρήσει τους θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, ώστε να καλύψει τη διαφορά.
Η ελληνική όπως και η ευρωπαϊκή βιομηχανία καλούνται να αντιμετωπίσουν τον παγκόσμιο επενδυτικό ανταγωνισμό που δημιουργείται, ιδιαίτερα από τα σημαντικά προς τις επιχειρήσεις επενδυτικά κίνητρα των ΗΠΑ, σε συνδυασμό με το σημαντικά χαμηλότερο εκεί ενεργειακό κόστος και τη λιγότερη γραφειοκρατία.
Στην Ευρώπη ο συνδυασμός των υψηλών επιτοκίων-κόστος χρήματος, καθώς και το υψηλό κόστος της ενέργειας, ως αποτέλεσμα του συνεχιζόμενου πολέμου στην Ουκρανία και των κυρώσεων κατά της Ρωσίας, αυξάνει το κόστος για τις εταιρείες, ιδιαίτερα τις ενεργοβόρες, και τις αποδυναμώνει σε σύγκριση με τους ανταγωνιστές τους.
Η ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή και η διαφαινόμενη αποδιοργάνωση του θαλάσσιου εμπορίου λόγω των γεγονότων στην Ερυθρά θάλασσα, προκαλούν νέους κλυδωνισμούς στην οικονομία. Η μεταφορά των εμπορευμάτων από την Ασία στην Ευρώπη μέσω της Νότιας Αφρικής, θα έχει ως αποτέλεσμα την κατακόρυφη αύξηση των ναύλων, καθώς και του χρόνου παράδοσης των εμπορευμάτων, με ότι σημαίνει αυτό για τον προγραμματισμό των εργασιών και του κόστους παραγωγής για τις επιχειρήσεις. Ανησυχία υπάρχει για τον πιθανό αρνητικό αντίκτυπο στον πληθωρισμό και στην οικονομία.
Παράλληλα γίνονται όλο και πιο ορατοί οι κίνδυνοι της κλιματικής αλλαγής. Η πρωτόγνωρη ένταση των φαινομένων στη Θεσσαλία το αποδεικνύει και η βέλτιστη αντιμετώπιση είναι η εφαρμογή ενός ρεαλιστικού και αποτελεσματικού σχεδίου μέσω του εκσυγχρονισμού των δομών.
Τα κριτήρια που επηρεάζουν ολοένα και περισσότερο την «αξία» μιας επιχείρησης είναι οι ενέργειές της ως προς το Περιβάλλον, η στάση της προς την Κοινωνία και η Εταιρική Διακυβέρνηση που εφαρμόζει, δηλαδή τα κριτήρια του ESG (Environmental, Social and Governance). Η εφαρμογή των κριτηρίων ESG στη χώρα μας, ιδιαίτερα στις ΜμΕ είναι ακόμη πολύ περιορισμένη, όπως περιορισμένο είναι και το επίπεδο του ψηφιακού τους μετασχηματισμού, δύο πεδία που πρέπει να βελτιωθούν.
Πώς μπορεί να βελτιωθεί το επιχειρηματικό περιβάλλον; Τι ρόλο παίζουν οι πράσινες μορφές ανάπτυξης και η καινοτομία στη βελτίωση;
Η ελληνική οικονομία παρουσιάζει έναν από τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στην ευρωζώνη, ωστόσο δεν υπάρχει περιθώριο για εφησυχασμό και χαλάρωση. Η χώρα μας αντιμετωπίζει χρόνιες διαρθρωτικές αδυναμίες που την καθιστούν ευάλωτη σε εξωγενείς αναταράξεις. Σε μια περίοδο που το ευρωπαϊκό περιβάλλον επιδεινώνεται και η γεωπολιτική αβεβαιότητα, ιδίως στην περιοχή μας εντείνεται, η ελληνική οικονομία επιβάλλεται να επιταχύνει την προσπάθειά της αλλαγής του οικονομικού της μοντέλου.
Η στήριξη της βιομηχανίας-μεταποίησης είναι επιβεβλημένη μέσω της δημιουργίας ενός φιλικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο οι επιχειρήσεις να μπορούν θα αναπτυχθούν χωρίς υπερβολικές αγκυλώσεις και δυσλειτουργίες, με επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης, περιορισμό της γραφειοκρατίας, ψηφιοποίηση της δημόσιας διοίκησης κ.ά.
Ο ΣΒΘΣΕ θεωρεί ότι η ευαισθητοποίηση και η ενημέρωση πάνω στο κρίσιμο θέμα της βιώσιμης ανάπτυξης και της κυκλικής οικονομίας αφορά εμάς, αλλά και στις γενιές που έρχονται.
Η εφαρμογή των κριτηρίων ESG από τις επιχειρήσεις, καθώς και ο ψηφιακός τους μετασχηματισμός είναι από τα θέματα που ο Σύνδεσμός μας θεωρεί σημαντικά για την ενδυνάμωση των επιχειρήσεων μελών του. Για το λόγο αυτό συνεργάζεται στενά με φορείς και επιστημονικά ιδρύματα και διοργανώνει ενημερωτικές ημερίδες και σεμινάρια για την υποστήριξη των επιχειρήσεων, όπως η εκδήλωση μας στις 27 Ιανουαρίου 2023 με θέμα: ΒΙΩΣΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΚΥΚΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ και το Περιφερειακό Συνέδριο που προγραμματίζει να διοργανώσει το 2024.
Η επιτυχής ενσωμάτωση της βιώσιμης ανάπτυξης στη στρατηγική των σύγχρονων επιχειρήσεων, καθώς και η αποτελεσματική εφαρμογή των κριτηρίων ESG ως κεντρικού μοχλού του επιχειρηματικού μετασχηματισμού, συμβάλλουν συνολικά στη μετάβαση της οικονομίας μας προς την αειφόρο ανάπτυξη.
Επίσης ένα από τα θέματα που διαχρονικά απασχολούν τον επιχειρηματικό κόσμο στη χώρα μας είναι η ανεύρεση του αναγκαίου και κατάλληλα εκπαιδευμένου εργατικού δυναμικού, γεγονός που αρκετές φορές αντιμετωπίζεται κάνοντας χρήση, της διαδικασίας μετάκλησης εργαζομένων πολιτών τρίτων χωρών, που διαθέτουν τις κατάλληλες ειδικότητες, στην Ελλάδα. Ο Σύνδεσμος σε συνεργασία με τις Πρεσβείες τρίτων χωρών και ξένα επιμελητήρια, παρέχει ενημέρωση για το θεσμικό πλαίσιο και τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθήσουν οι επιχειρήσεις, ώστε να αξιοποιήσουν, μεταξύ άλλων, και τη λύση της μετάκλησης εργαζομένων από τρίτες χώρες προκειμένου να καλύψουν θέσεις εργασίας.
Η ενδυνάμωση της συνεργασίας του Συνδέσμου με την Κυβέρνηση, τα Υπουργεία και τις Αρμόδιες Αρχές για να την παρουσίαση των αιτημάτων των επιχειρήσεων μελών του και την αναζήτηση λύσεων, αποτελεί κορυφαία δράση του Συνδέσμου μας.