Θα γίνει της… Γαλλίας στην Ελλάδα σύντομα, αναφορικά με το Ασφαλιστικό ή η χώρα μας έχει λύσει το πρόβλημα και η επόμενη κυβέρνηση δεν θα χρειαστεί να λάβει αντιλαϊκές αποφάσεις; Σήμερα στην Ελλάδα αντιστοιχεί ενάμισι εργαζόμενος για έναν συνταξιούχο, όταν το Ασφαλιστικό μας σύστημα έχει δομηθεί στην αναλογία ένας προς τέσσερις…
Αλλά και η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης είναι λύση; Όχι, όταν δεν συνοδεύεται από αντίστοιχη αύξηση του προσδόκιμου ζωής και του προσδόκιμου υγείας και παραγωγικότητας του πληθυσμού. Πριν την επιδημία του κορωνοϊού το προσδόκιμο ζωής στην Ελλάδα ήταν 81,9 έτη, ωστόσο, το προσδόκιμο υγείας και παραγωγικότητας είναι για τις γυναίκες 66,8 έτη και για τους άνδρες 65 έτη. Αν κάθε φορά που υπάρχει δημογραφικό πρόβλημα στη χώρα, αυξάνουμε τα όρια ηλικίας, τότε δεν θα παίρνουν σύνταξη οι μελλοντικοί εργαζόμενοι, αφού το όριο συνταξιοδότησης θα φθάσει το 80ό έτος… Σύμφωνα με μελέτη του Παντείου Πανεπιστημίου, το 2070 το εργατικό δυναμικό της χώρας θα μειωθεί σε σχέση με αυτό του 2020 κατά 31%, ενώ οι συνταξιούχοι θα αυξηθούν κατά 13%… Μια λύση θα ήταν φυσικά το Ασφαλιστικό μας σύστημα να γίνει κεφαλαιοποιητικό, από αναδιανεμητικό που είναι σήμερα, αλλά αυτό θα ξεσήκωνε θύελλα αντιδράσεων. Επίσης θα μπορούσε να ισχύουν διαφορετικά όρια συνταξιοδότησης ανά κλάδο εργαζομένων, γιατί δεν είναι δυνατόν να εργάζεται μέχρι τα 67 έτη ένας στην οικοδομή, ενώ μπορεί να εργάζεται ένας στο γραφείο. Ο Βολιώτης εργατολόγος Γιώργος Κουτσούκος, που δραστηριοποιείται στην Αθήνα, ανέλυσε στη «Θ» το πρόβλημα, επισημαίνοντας ότι από το 2013 το όριο συνταξιοδότησης στην πατρίδα μας έγινε το 67ο έτος από το 65ο. «Με τον νόμο 4093 του 2012 τα 65 έτη έχουν γίνει ήδη 67. Εδώ και δέκα χρόνια στην Ελλάδα τα γενικά όρια είναι τα 62 και τα 67 και μάλιστα στα 62 για να μπορεί να αποχωρήσει κάποιος με πλήρη σύνταξη, χρειάζονται απαραιτήτως 40 χρόνια ασφάλισης. Καταλαβαίνετε ότι σε μια αγορά εργασίας όπως η σημερινή, πόσο δύσκολο είναι να συμπληρώσει κάποιος τα απαιτούμενα 12.000 ένσημα», αναφέρει ο κ. Κουτσούκος.
Πρόβλημα στο μέλλον
Σύνταξη στα 64 χρόνια τους θα λαμβάνουν από το 2030 και μετά οι Γάλλοι, σύμφωνα με μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού που ψήφισε ο πρόεδρος Μακρόν, προφανώς για να περισώσει το δημόσιο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης. Η Γαλλία κάνει την αρχή, οπότε αναμένεται να ακολουθήσουν και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, κυρίως του νότου. Σύντομα και φυσικά μετά τις εκλογικές αναμετρήσεις του 2023, η όποια κυβέρνηση θα κληθεί να επανασχεδιάσει το Ασφαλιστικό. «Με τον νόμο Κατρούγκαλου, δηλαδή τον 4387 του 2016, όπως λίγοι γνωρίζουν, ορίζεται ρητά με διάταξη, ότι τα όρια συνταξιοδότησης θα ανακαθορίζονται με βάση το προσδόκιμο ζωής. Επειδή το προσδόκιμο ζωής ανεβαίνει και το δημογραφικό επιδεινώνεται, θα έχουμε σοβαρές εξελίξεις. Το 2024 είναι το εναρκτήριο έτος, από το οποίο θα ξεκινήσει μια ενδεχόμενη μετάβαση και των ορίων ηλικίας των 62 και των 67. Μην ξαφνιαστούμε αν έχουμε μεταβάσεις, δηλαδή το 62 να γίνει 62 και 11 μήνες ή το 67 γίνει 67 και 6 μήνες. Η τάση θα είναι αυξητική», σημειώνει ο κ. Κουτσούκος. Αναφορικά με τους μετανάστες και τη λύση που ίσως θα έδιναν στο δημογραφικό, ο Βολιώτης εργατολόγος τους χαρακτηρίζει «υποψήφιους χρηματοδότες του συστήματος». Θα «πληρώσουν πάλι το μάρμαρο» οι παλαιοί εργαζόμενοι, όπως με τον νόμο Κατρούγκαλου ή ο ανακαθορισμός των ορίων συνταξιοδότησης θα αφορά στους νέους εργαζόμενους; «Κατ’ εξοχήν η μεταβολή θα αφορά στους μετά τους 1993. Οι παλαιοί ασφαλισμένοι μοιάζουν πιο προστατευμένοι, αν και ο νόμος Κατρούγκαλου τους έθιξε κανονικά. Δεν υπήρχε διάκριση αναφορικά με τις μεταβάσεις των ορίων ηλικίας. Ήδη από το 2015 με τις μεταβάσεις επηρεάστηκαν όλοι αδιακρίτως. Κανένας δεν μπορεί να αισθάνεται ασφαλής. Το 2015 υπήρξαν εργαζόμενοι, που για δύο ημέρες πήγαν πέντε χρόνια πίσω στη συνταξιοδότηση… Θεωρώ ότι ακόμη κι αν πιάσει τους παλαιούς εργαζόμενους, θα υπάρξουν μεταβατικές περίοδοι. Θα προστατευθούν κάποιοι, προκειμένου να μην υπάρξει ανώμαλη μετάβαση στο νέο καθεστώς», τονίζει ο κ. Κουτσούκος.
Αύξηση σύνταξης
Αναφορικά με την προσωπική διαφορά ο Βολιώτης εργατολόγος ανέφερε ότι «προχθές Παρασκευή είδαν ποσά 200-300 στους λογαριασμούς τους όσοι συνταξιούχοι με συντάξεις άνω των 800 και μέχρι 1.500 ευρώ πριν τις 12 Μαΐου του 2016 είχαν λάβει μικρές αυξήσεις, ενώ οι χαμηλοσυνταξιούχοι κάτω των 800 ευρώ δεν έλαβαν χρήματα, όπως και οι νέοι συνταξιούχοι. Οι συνταξιούχοι εντός του 2023 θα δουν και διαφορετικό υπολογισμό της σύνταξής τους. Πλην της εθνικής σύνταξης, που είναι αυξημένη στα 414 ευρώ για ασφάλιση άνω των 20 ετών, το ανταποδοτικό τμήμα της σύνταξής τους θα ανακαθορίζεται και με τον δείκτη πληθωρισμού. Αυτό σημαίνει ότι το κομμάτι αυτό της σύνταξης θα είναι αυξημένο, γιατί ο δείκτης πληθωρισμού είναι αυξημένος». Γιατί κάποιος που έχει συμπληρωμένα 40 χρόνια ασφάλιση, αλλά δεν είναι 62 ετών, να περιμένει να γίνει 62, για να συνταξιοδοτηθεί; «Αυτοί οι εργαζόμενοι αδικούνται κατάφωρα. Αυτοί είναι οι χορηγοί του συστήματος. Υπό ειδικές προϋποθέσεις ισχύει η συνταξιοδότηση πριν τα 62 στα λεγόμενα ειδικά ταμεία. Ωστόσο ο γενικός κανόνας είναι τα 62. Αυτό συμβαίνει γιατί το σύστημά μας είναι αναδιανεμητικό, σύμφωνα και με το Σύνταγμά μας και όχι κεφαλαιοποιητικό. Δεν έχει δηλαδή κάποιος έναν κουμπαρά, για να εναποθέσει τις αποταμιεύσεις του και να τις πάρει μετά».