Ορισμός – Μέτρηση – Επιδημιολογία
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ως παχυσαρκία ορίζεται η κατάσταση μιας εκσεσημασμένης εναπόθεσης λίπους στο σώμα, η οποία επηρεάζει αρνητικά την υγεία και την καθημερινότητα του ατόμου. Αδρή μέτρηση της παχυσαρκίας γίνεται με τον υπολογισμό του ΒΜΙ (Body Mass Index), που δεν ειναι τίποτε άλλο παρά το βάρος του ασθενούς σε χιλιόγραμμα διαιρεμένο με το τετράγωνο του ύψους σε μέτρα.
Παράγοντες που συμβάλουν στην δημιουργία κηλών ειναι:
- ΒΜΙ: 18,5-24,9 Φυσιολογικός
2. ΒΜΙ: 25-29,9 Υπέρβαρος
3. ΒΜΙ: 30-34,9 Παχύσαρκος (class 1)
4. ΒΜΙ: 35-39,9 Παχύσαρκος (class 2)
5. ΒΜΙ: >40 Παχύσαρκος (class 3)
Η επίπτωση της παχυσαρκίας στον παγκόσμιο πληθυσμό είναι τεράστια. Υπολογίζεται ότι το 33% του παγκόσμιου πληθυσμού είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Κάθε δευτερόλεπτο προστίθενται στον παγκόσμιο πληθυσμό 2,5 άνθρωποι και ο ένας από αυτούς θα είναι υπέρβαρος ή παχύσαρκος. Η παχυσαρκία μειώνει αισθητά το προσδόκιμο επιβίωσης, καθώς συνδέεται με την υπέρταση, την υπερλιπιδαιμία, την στεφανιαία νόσο, τον σακχαρώδη διαβήτη, το σύνδρομο άπνοιας-ύπνου, την μη αλκοολική λιπώδη διήθηση του ήπατος και αρκετές μορφές καρκίνου (οισοφάγου, παγκρέατος, νεφρού, μαστού, ενδομητρίου, τραχήλου, προστάτη).
Τέλος, κάθε χρόνο 2,8 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλον τον κόσμο πεθαίνουν από αιτία που συνδέεται κατευθείαν με το γεγονός ότι είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι.
Ενδείξεις – Αντενδείξεις
Ο ασθενής που πρόκειται να υποβληθεί σε Βαριατρική Χειρουργική, θα πρέπει να είναι παχύσαρκος, να έχει αποτύχει σε επαναλαμβανόμενες προσπάθειες απώλειας βάρους με συντηρητικά μέσα στο παρελθόν (δίαιτα, άσκηση), να έχει γνώση του χειρουργικού κινδύνου και να τον αποδέχεται, να έχει ισχυρό κίνητρο, να είναι καλά ενημερωμένος και πρόθυμος να συμμετέχει σε μακροχρόνιο μετεγχειρητικό follow up.
Εφόσον ο ασθενής υπάγεται στο παραπάνω περιγραφέν προφίλ, ισχύουν οι κάτωθι ενδείξεις για χειρουργική επέμβαση:
- Ασθενής με ΒΜΙ >40
2. Ασθενής με ΒΜΙ 35-39,9, αλλά με σοβαρά συνοδά νοσήματα (υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης, στεφανιαία νόσος κλπ.), ή νοσήματα που επηρεάζουν άμεσα την καθημερινότητα και την ποιότητα ζωής του (π.χ. σοβαρά ορθοπεδικά προβλήματα κυρίως στα κάτω άκρα, απότοκα της μεγάλης επιβάρυνσης από το αυξημένο σωματικό βάρος).
Απόλυτες αντενδείξεις για Βαριατρική Χειρουργική αποτελούν:
- Ασθενείς που δεν μπορούν να λάβουν γενική αναισθησία.
2. Ασθενείς με διαταραχές στην πήξη του αίματος.
3. Ασθενείς με περιορισμένο προσδόκιμο ζωής.
4. Ασθενείς με μεταστατικό ή ανεγχείρητο καρκίνο
5. Γυναίκες ασθενείς που σχεδιάζουν να τεκνοποιήσουν μέσα στους επόμενους 12 μήνες.
Σχετικές αντενδείξεις αποτελούν:
- Ασθενείς που για κάποιο λόγο δεν μπορούν να υπαχθούν στο γενικότερο προφίλ που περιγράφηκε στην αρχή της ενότητας.
2. Ασθενείς με σοβαρή ψυχιατρική διαταραχή.
3. Ασθενείς εθισμένοι στο αλκοόλ ή σε άλλες ουσίες.
4. Ασθενείς με κακοήθη υπερφαγία, μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από διανοητική υστέρηση και μία αστείρευτη επιθυμία για λήψη τροφής.
5. Ασθενείς με ενεργό πεπτικό έλκος.
Γαστρικός Δακτύλιος
Ο γαστρικός δακτύλιος είναι μία τεχνική, στην οποία τοποθετείται ένας δακτύλιος στο ανώτερο τμήμα του στομάχου, κοντά στον οισοφάγο, με σκοπό την δημιουργία αυξημένης πίεσης (25-30 mm Hg) κατά την διάβαση της τροφής και κατ’επέκταση την δημιουργία αντίστασης στη ροή. Σύμφωνα με διάφορες μελέτες, η απώλεια βάρους κυμαίνεται από 36-56% του πλεονάζοντος βάρους σε βάθος 5ετίας, ενώ στην 10ετία το ποσοστό αυτό υπολογίζεται στο 48%.
Η μέθοδος εμφανίζει ένα μεγάλο ποσοστό μετατροπών ( μετατροπή δηλαδή του γαστρικού δακτυλίου σε άλλη μορφή Βαριατρικής επέμβασης λόγω αναποτελεσματικότητας ή επιπλοκών), ενώ δεν είναι λίγοι οι ασθενείς που τελικά επιλέγουν απλά να αφαιρέσουν τον δακτύλιο χωρίς να προχωρήσουν σε κάποια άλλη μορφή Βαριατρικής επέμβασης. Στη χώρα μας ο γαστρικός δακτύλιος ήταν για αρκετά χρόνια εξαιρετικά δημοφιλής, όμως η χρήση του έχει περιοριστεί αισθητά τα τελευταία χρόνια λόγω των φτωχών αποτελεσμάτων σε σχέση με τις άλλες Βαριατρικές επεμβάσεις.
Διαβάστε περισσότερα για τη Βαριατρική.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΕΡΑΜΙΔΑΡΗΣ | ΒΑΡΙΑΤΡΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ | ΓΕΝΙΚΟΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΚΟΛΩΝΑΚΙ