Από τις 900 κοινωνικές επιχειρήσεις που είχαν ενταχθεί στο σχετικό μητρώο της χώρας πριν μερικά χρόνια, έχουν απομείνει περίπου οι 300 σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας για την κοινωνική οικονομία η οποία φαίνεται να έχει πληγεί από την κρίση.
Το Πανεπιστήμιο συμμετείχε σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα «BEST» που χρηματοδοτήθηκε από Εράσμους + και αφορούσε στη διάχυση της κοινωνικής οικονομίας. Συμμετείχαν επτά χώρες και ασχολήθηκαν με την προώθηση δύο εκπαιδευτικών προγραμμάτων για την εταιρική κοινωνική ευθύνη και την κοινωνική επιχειρηματικότητα.
Το μέλος ΕΤΕΠ του τμήματος Μηχανικών Χωροταξίας Πολεοδομίας περιφερειακής Ανάπτυξης του πανεπιστημίου Θεσσαλίας που συμμετείχε στο πρόγραμμα κ. Πέτρος Ροδακινιάς ανέφερε πως «η κοινωνική οικονομία έχει διττή υπόσταση αφενός την εταιρική κοινωνική ευθύνη αφετέρου την κοινωνική επιχειρηματικότητα, όπως είναι οι συνεταιρισμοί. Στην Ελλάδα συστηματικά την εταιρική κοινωνική ευθύνη την ακολουθούν κυρίως οι μεγάλες εταιρείες, γιατί απαιτείται μεγάλο κόστος. Από την άλλη πλευρά στην Ελλάδα στην αρχή της κρίσης υπήρχαν αρκετές κοινωνικές επιχειρήσεις. Είχαμε μετρήσει στο πλαίσιο του προγράμματος 900 τέτοιες επιχειρήσεις που επρόκειτο να ενταχθούν στο μητρώο βάσει και του νόμου που είχε βγει τότε. Πέρυσι όμως οι επιχειρήσεις που ήταν ενταγμένες στο μητρώο μειώθηκαν περίπου στις 300. Αυτό συνέβη, γιατί πρώτον δεν υπήρξε το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο για να στηριχθούν οι κοινωνικοί επιχειρηματίες. Δηλαδή δεν υπήρχαν φοροαπαλλαγές, απαλλαγή από το τέλος επιτηδεύματος, με συνέπεια να μην μπορούν να επιβιώσουν. Επίσης δεν υπήρξαν χρηματοδοτήσεις για τη στήριξη της κοινωνικής επιχειρηματικότητας. Το θεσμικό πλαίσιο στην Ελλάδα δεν εξελίχθηκε εγκαίρως και άμεσα, σε αντίθεση με ό,τι συνέβη στην υπόλοιπη Ευρώπη».
Το μεγαλύτερο ποσοστό των κοινωνικών επιχειρήσεων δραστηριοποιήθηκαν στον αγροτικό τομέα, ενώ ένα άλλο ποσοστό ενεργοποιήθηκε με την παροχή υπηρεσιών, όπως για την πρόνοια στο σπίτι, βοήθεια ηλικιωμένων, φύλαξη παιδιών, παιδικοί σταθμοί.
«Το συμπέρασμα είναι πως η κρίση έπληξε την κοινωνική οικονομία ή διαφορετικά την τρίτη οικονομία η οποία στην Ελλάδα εκδηλώθηκε δυναμικά προ πενταετίας, ενώ στην Ευρώπη εμφανίστηκε έντονα πριν δέκα χρόνια. Πολλά εγχειρήματα δημιουργήθηκαν και πέθαναν πριν προλάβουμε να τα μετρήσουμε. Στην Ελλάδα της κρίσης υπήρξε έλλειψη πόρων και επενδύσεων για να ξεκινήσουν νέα εγχειρήματα. Επίσης και η απουσία κατάλληλου θεσμικού πλαισίου έπαιξε ρόλο. Υπάρχουν κοινωνικοί επιχειρηματίες που δεν μπορούν να κλείσουν τα βιβλία τους, γιατί θα πρέπει να πληρώσουν το τέλος επιτηδεύματος» τόνισε ο κ. Ροδακινιάς.
Ο ίδιος σημείωσε πως η συμβολή τους στην τοπική ανάπτυξη είναι σημαντική, γιατί αυτές οι επιχειρήσεις στηρίζονται στις τοπικές ανάγκες, επίσης απασχολούν ανθρώπους από τον τόπο τους, επιλέγουν τοπικούς προμηθευτές και δίνουν μια ιδιαίτερη βαρύτητα στον τοπικό χώρο. Επίσης η ίδια η εταιρική κοινωνική ευθύνη έχει ως στόχο την αντιμετώπιση τοπικών κοινωνικών προβλημάτων, όπως όταν αναβαθμίζεται ο σχολικός εξοπλισμός.