Από τον Μάρτιο του 2009, ο Σύλλογος Συμπαραστάσεως Κρατουμένων Βόλου «Ο Εσταυρωμένος» άρχισε συστηματικά να ασχολείται, μεταξύ άλλων, και με τη στέγαση απόρων οικογενειών και άστεγων αντρών, γυναικών και παιδιών. Κατά το προηγούμενο έτος 2023 λειτούργησε πέντε χώρους φιλοξενίας και προσέφερε σε 11 άπορους συνολικά 2.196 διανυκτερεύσεις. Καθ’ όλη τη διάρκεια των 15 χρόνων, ο «Εσταυρωμένος» λειτούργησε 7 μικρούς χώρους φιλοξενίας.
Ο πρωτοπρεσβύτερος π. Θεόδωρος Μπατάκας που χρόνια τώρα εργάζεται άοκνα, μίλησε στη «Θ» για τις περιπέτειες αστέγων της πόλης και για την «αγκαλιά» που προσφέρει ο «Εσταυρωμένος» στους συνανθρώπους μας που το έχουν μεγάλη ανάγκη.
Ρεπορτάζ
ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΧΑΛΑΤΣΗ
Πατέρα Θεόδωρε, γνωρίζω ότι προσφέρετε σημαντικό έργο μεταξύ άλλων και στους αστέγους της πόλης μας. Μπορείτε να αναφερθείτε σε αυτό;
Εμείς ασχολούμαστε με το θέμα των αστέγων στην πόλη μας κοντά στα 30 χρόνια. Βέβαια συστηματικά ασχολούμαστε από το 2009. Υπάρχει κάποιος αριθμός αστέγων που καθημερινά κυκλοφορούν πέριξ της πλατείας Αγίου Νικολάου. Λαμβάνουνε φαγητό από το Δος ημίν σήμερον ή από το φιλόπτωχο. Παίρνουνε τρόφιμα, κρέας και λάδι και από τον «Εσταυρωμένο». Ομοίως κάποιοι λαμβάνουν και οικονομικό βοήθημα. Στο θέμα των αστέγων το τελευταίο διάστημα βλέπω και κάποιους που εμφανίστηκαν τώρα τελευταία που δεν τους έβλεπα παλαιότερα. Δεν μπορώ όμως να σας πω πόσοι είναι συνολικά αυτοί τη στιγμή οι άστεγοι. Όλοι οι άστεγοι έχουν τα θέματά τους. Κάποιοι από αυτούς έχουν ψυχιατρικά προβλήματα, άλλοι είναι ιδεολόγοι άστεγοι, δηλαδή θέλουν και το κάνουν, άλλοι είναι διωγμένοι από τα σπίτια τους, λόγω της παραβατικότητάς τους, έχουν μαλώσει με τους οικείους τους και τους έχουν διώξει ή έχουν φύγει από μόνοι τους. Άλλοι είναι αποφυλακισμένοι. Δηλαδή οι άστεγοι, έχει ο καθένας και την ιστορία του.
Παλαιότερα έβρισκα άστεγους κάτω από γέφυρες, μέσα σε χαρτόκουτα, σε εγκαταλειμμένα σπίτια ή έξω από το δημοτικό θέατρο στην πλατεία Δημαρχείου. Σήμερα οι πιο πολλοί βρίσκονται πέριξ του κέντρου του Βόλου και του ναού μας. Βρίσκω άστεγους να κοιμούνται έξω καταγής πάνω στα μάρμαρα της πλατείας και τους σκεπάζω ή συχνάζουν πίσω από τον ιερό ναό ή στον νάρθηκα του ναού.
Οι άστεγοι που έρχεστε σε επαφή θέλουν να φιλοξενηθούν κάπου;
Όλοι θέλουν ν’ απαγκιάσουν κάπου. Οι περισσότεροι βρίσκουν κάποια σπίτια παλιά. Υπάρχει κάποιος που μπήκε σε κάποιο καμένο σπίτι και μένει εκεί. Ένα άτομο νεαρής ηλικίας επί χρόνια είναι άστεγος καθώς μάλωσε με τους γονείς του που διώχθηκε από το σπίτι του και κάποια οικογένεια του παραχώρησε ένα υπόγειο.
Γι’ αυτούς υπάρχει κάποια εργασία που θα μπορούσαν να κάνουν ώστε να απασχολούνται, αλλά και να αμείβονται;
Ο «Εσταυρωμένος» προσπαθεί να δώσει σε όλους αυτούς τους ανθρώπους εργασία ώστε να κάνουν κάποια μεροκάματα. Όμως οι άνθρωποι αυτοί δεν μπορούν να είναι συνεπείς στις δουλειές τους. Έχουν κατά κανόνα παραβατική συμπεριφορά. Προσπαθούμε να τους βρίσκουμε κατά καιρούς κάποιες ελαφριές δουλειές, όπως βάψιμο, ώστε και να απασχολούνται, αλλά και να λαμβάνουν κάποια αμοιβή. Όμως όπως γνωρίζετε η εργασία πρέπει να δηλώνεται κ.λπ. Υπήρχαν κάποια άλλα θέματα γραφειοκρατικά κι έτσι είναι πιο δύσκολο τουλάχιστον για εμάς να τους βρούμε εργασία. Κάποιοι μπορεί να έχουν αποφυλακιστεί εδώ και δέκα χρόνια και βλέπεις πως δεν έχουν κάνει κάτι για τη ζωή τους. Είναι στάσιμοι. Ακριβώς όπως ήταν όταν βγήκαν από τη φυλακή. Όταν ένας φυλακισμένος βγαίνει από τη φυλακή δύο αγκαλιές είναι ανοιχτές γι’ αυτόν. Εκείνη της Εκκλησίας κι εκείνη της παρανομίας. Εκείνος καλείται να επιλέξει ποιον δρόμο επιθυμεί να επακολουθήσει.
Έχετε κάποιες ξεχωριστές εμπειρίες από αυτούς τους ανθρώπους;
Το θέμα είναι ότι κάποιοι από αυτούς είναι πολύ θρασείς. Έχω αντιμετωπίσει και ακραία φαινόμενα χειροδικίας. Κάποιοι από αυτούς, ευτυχώς ελάχιστοι, μας εκβιάζουν και μας απειλούν. Οι άστεγοι από τις 7.30 το πρωί περιμένουν πότε θα πάει 10.00, ώστε να πάρουν φαγητό. Δεν έχουν τι να κάνουν. Καφές και τρανζίστορ είναι η μόνη ενασχόλησή τους. Θα σας αναφέρω ένα χθεσινό περιστατικό. Εκεί που δίναμε φαγητό στον Ιερό Ναό, όπως κάθε μέρα, κάποιος από αυτούς μας επιτέθηκε λεκτικά λέγοντας «σιγά τι μας δίνετε. Ο κόσμος δίνει τα χρήματα κι εσείς τα διαχειρίζεστε όπως θέλετε». Μας κατηγορούν λοιπόν ότι δεν κάνουμε τίποτα και με λίγα λόγια είναι υποχρέωσή μας να τους δίνουμε φαγητό. Κάποιοι μάλιστα απαιτούν από εμένα χρήματα επιτακτικά. «Δώσε μου λεφτά. Θέλω λεφτά». Κάποιος άστεγος πρόσφατα με πήρε από πίσω ζητώντας μου επιτακτικά χρήματα και παράλληλα χρησιμοποιούσε διάφορες υβριστικές εκφράσεις και χαρακτηρισμούς. Εγώ προσπαθούσα να τον αποφύγω, καθώς ήταν έτοιμος να χειροδικήσει ακόμη εναντίον μου προκειμένου να μου αποσπάσει χρήματα με τη βία. Μάλιστα μου έκανε κακή εντύπωση πως όπως έτρεχα να τον αποφύγω σε κεντρικό πεζόδρομο της πόλης μου κανείς από τους πολίτες που έβλεπαν το γεγονός, δεν έτρεξε προς υπεράσπισή μου. Υπήρχε μια αδιαφορία. Ο κόσμος των αστέγων με γνωρίζει και γνωρίζει το έργο το δικό μου και του «Εστυαωρμένου», αλλά είναι απαιτητικός, έρχεται επιθετικά κι απαιτεί από εμένα χρήματα. Σας λέω ότι η πλειονότητα από αυτούς θεωρεί δεδομένο ότι η Εκκλησία είναι για να μοιράζει χρήματα. Οι άστεγοι κυρίως είναι Έλληνες. Υπάρχουν και κάποιοι ξένοι, οι οποίοι είναι πιο ευγενικοί κι εκτιμούν περισσότερο το φαγητό που τους δίνουμε. Τέλος, πολλοί από τους αστέγους έρχονται στον «Εσταυρωμένο» να πάρουν τρόφιμα και φάρμακα. Οι άστεγοι κυρίως είναι άνδρες με ηλικία 30-40 ετών.
Διά μέσου του «Εσταυρωμένου» μπορείτε να δώσετε λύση στο θέμα των αστέγων της πόλης μας;
Πονάει η καρδιά μας για όλους αυτούς τους ανθρώπους που είναι άστεγοι και προσπαθούμε να τους βοηθήσουμε. Εμείς το θέμα των αστέγων δεν μπορούμε να το λύσουμε οριστικά. Όμως βοηθούμε με τους 4 ξενώνες που έχουμε. Κάθε μέρα φιλοξενούμε περίπου 5-10 άτομα. Οι χώροι φιλοξενίας μας είναι περιορισμένοι. Σήμερα φιλοξενούμε πέντε άτομα. Δυστυχώς, και πρέπει να το πω, είναι αποτυχία αυτοί οι χώροι φιλοξενίας, καθώς κάποιοι δεν αρκούνται στη φιλοξενία, αλλά φέρνουν μέσα και άλλα παραβατικά άτομα κι έτσι δημιουργούνται άλλες καταστάσεις. Κάποιοι ενώ υπάρχει κάποιο συμφωνητικό, μετά αρνούνται να βγουν από το σπίτι, ώστε να μπουν κάποιοι άλλοι. Υπήρχαν περιπτώσεις αστέγων οικογενειών με μικρά παιδάκια που βρίσκονταν στον δρόμο εδώ και μέρες και δεν μπορούσαμε να τους φιλοξενήσουμε, καθώς κάποιοι άλλοι δεν έβγαναν από τους χώρους φιλοξενίας που τους είχαμε παραχωρήσει προσωρινά.
Συνεργάζεστε και με την Πρόνοια με τον Δήμο ή άλλους φορείς της πόλης;
Εμείς είμαστε ένα ανεξάρτητο φιλανθρωπικό σωματείο μη επιδοτούμενο. Τα χρήματα που διαχειριζόμαστε, είναι από κάποιες πωλήσεις βιβλίων που κάνουμε, από εκδηλώσεις και από κάποιες δωρεές ανθρώπων που γνωρίζουν το έργο μας και συμβάλουν οικονομικά από το υστέρημά τους. Συνεργαζόμαστε με όλους τους φορείς της πόλης και με τους ξενώνες του Δήμου Βόλου. Βοηθήσαμε κάποιες οικογένειες πλημμυροπαθών που έμειναν στον δρόμο και τις φιλοξενήσαμε.