Πέντε νέες αγρότισσες μοιράζονται μαζί μας τις σκέψεις τους και το πως βιώνουν οι ίδιες τον ρόλο της γυναίκας, της μητέρας και της αγρότισσας. Ένας συνδυασμός δύσκολος, αλλά συνάμα όμορφος και μοναδικός. Ο τριπλός ρόλος απαιτεί απίστευτη δύναμη, ανθεκτικότητα και εφευρετικότητα. Η αγρότισσα πρέπει να ισορροπήσει την απαιτητική εργασία της γεωργίας με την συναισθηματική και απαιτητική εργασία της γυναίκας και της μητέρας. Άλλωστε τα παιδιά πρωτίστως θέλουν πολύ περιποίηση για να μεγαλώσουν σωστά και να δώσουν καρπούς.
ΡΕΠΟΡΤΑΖ:
ΑΡΤΕΜΗΣ ΧΑΛΑΤΣΗΣ
ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΧΑΛΑΤΣΗ
Η νέα αγρότισσα Αντιγόνη Ντάμπαση, με καταγωγή από τη Βρύναινα καλλιεργεί αρωματικά φυτά. Παράλληλα με τον ρόλο της αγρότισσας έχει κι αυτόν της συζύγου και μητέρας. Μαζί με τον σύζυγό της, ο οποίος είναι αγρότης κι εκείνος έχουν αποκτήσει δύο χαριτωμένα παιδάκια. Ως γυναίκα και μητέρα εξισορροπεί τις ευθύνες της ανατροφής και φροντίδας των παιδιών της, ενώ συμβάλει επίσης στη χρηματική σταθερότητα της οικογένειας μέσω της εργασίας στο χωράφι.
Ο ρόλος μιας γυναίκας με την ιδιότητα της αγρότισσας και της μητέρας-συζύγου είναι απαιτητικός και ικανοποιητικός ταυτόχρονα. Η αγάπη είναι διπλή. Και προς την γη και προς την οικογένεια. Ως αγρότισσα έχει να ακολουθήσει μια σειρά ενεργειών στο χωράφι. Φύτευση, καλλιεργητικές φροντίδες, επεξεργασία φυτού, συγκομιδή, ενώ ταυτόχρονα διαχειρίζεται το νοικοκυριό και εξασφαλίζει την ευημερία της οικογένειας. Πρέπει να υπάρχει ισορροπία ανάμεσα σ’ αυτά τα δύο. Ο χρόνος δεν φτάνει. Πρέπει να τα προλάβει όλα. Από την μια μεριά η εργασία στην καλλιέργεια των αρωματικών φυτών που είναι μια απαιτητική καλλιέργεια. Από την άλλη στο σπίτι δεν υπάρχει χρόνος ξεκούρασης. Μαγείρεμα, καθαριότητα, πλυντήριο, σιδέρωμα, διάβασμα παιδιών. Η ισορροπία μεταξύ της φροντίδας των παιδιών και της εργασίας στο αγρόκτημα είναι μια πρόκληση. Χρειάζεται σωστή οργάνωση του διαθέσιμου χρόνου, καθώς και στήριξη από τρίτα πρόσωπα ώστε να μπορέσει να τα βγάλει πέρα. Υπάρχουν φορές που αναγκάζεται να πάρει τα παιδιά στο χωράφι μαζί της, καθώς δεν υπάρχει κάπου να τα αφήσει. Παρά τις δυσκολίες και τις προκλήσεις το να είσαι αγρότισσα και μητέρα είναι πηγή μεγάλης ικανοποίησης. Αποτελεί σύμβολο δύναμης και παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της οικογένειας της κοινωνίας και της αγροτικής παραγωγής. Προσωπικά η Αντιγόνη νιώθει «γεμάτη» και απόλυτα ικανοποιημένη, όταν μετά από σκληρή δουλειά βλέπει τα φυτά που αναπτύσσονται και κάποια στιγμή έρχεται η ώρα της συγκομιδής της συσκευασίας και της πώλησης .
«Οι γυναίκες αγρότισσες πρέπει
να έχουν ψυχική, αλλά και σωματική δύναμη»
Η Χριστίνα Κούργια αγρότισσα από τον Αλμυρό και μητέρα ενός 12χρονου αγοριού, καλλιεργεί καλαμπόκι, καθώς επίσης σιτηρά κι ελιές. Ασχολείται αποκλειστικά με την καλλιέργεια της γης και είναι στα χωράφια από την ηλικία των 10 ετών. Εκείνη και η μητέρα της αποτελούν αχτύπητο δίδυμο, καθώς οδηγούν τρακτέρ, απλώνουν λάστιχα, ρίχνουν λιπάσματα. Ειδικά την περίοδο της λίπανσης βρίσκονται στο χωράφι για πάνω από 12 ώρες την ημέρα. «Οι γυναίκες αγρότισσες πρέπει να έχουν ψυχική, αλλά και σωματική δύναμη». Εκείνη σηκώνει σαραντάκιλα τσουβάλια για να τα ρίξει μέσα στον λιπαντήρα.
Είναι ένα επάγγελμα που δεν μπορεί να το κάνει οποιαδήποτε γυναίκα. Πρέπει να είναι μαθημένη. Να έχει γεννηθεί μέσα στο χωράφι. Το διάστημα από τέλος Μαρτίου έως τέλος Σεπτέμβρη είναι το πιο απαιτητικό για τις καλλιεργητικές φροντίδες.
Μπορεί να βρίσκεται στο χωράφι για 15 ώρες την ημέρα. Θεωρεί ότι το κράτος πρέπει να βοηθήσει περισσότερο την ελληνίδα αγρότισσα ώστε να μπορέσει να αγοράσει τα μηχανήματα που χρειάζεται, είτε με προγράμματα, είτε με μερική χρηματοδότηση της επένδυσης.
«Εμείς οι γυναίκες αγρότισσες μείναμε στον τόπο μας κατ’ επιλογή. Οι αποδοχές χρόνο με τον χρόνο μειώνονται. Το επάγγελμα του αγρότη είναι αβέβαιο».
Οι άλλοι αγρότες, που την βλέπουν, πολλοί από τους οποίους ήταν και συμμαθητές της στο σχολείο, την ενθαρρύνουν και τους αρέσει που βλέπουν μια τόσο δυναμική γυναίκα. Μάλιστα χαριτολογώντας της λένε ότι οργώνει πολύ καλύτερα τα χωράφια από ότι οι άντρες. «Αλφάδι» που λένε. Το αγροτικό επάγγελμα δεν έχει φύλο. Είναι όπως μάθει καθένας.
«Είμαι αγρότισσα από επιλογή και δεν θα το άλλαζα. Θα ήθελα όμως το κράτος να σκύψει από πάνω από την νέα αγρότισσα και να δώσει ένα κίνητρο έτσι ώστε να μην τα παρατήσουμε. Οι γυναίκες που ασχολούνται στο χωράφι είναι η εξαίρεση και όχι ο κανόνας. Ξέρετε πόσα ελληνικά χωριά έχουν ερημώσει από γυναίκες, επειδή έφυγαν για μια καλύτερη ζωή στην πόλη; Πρέπει το κράτος να βοηθήσει όλες αυτές τις ηρωίδες γυναίκες που έμειναν συνειδητά πίσω στα χωριά ώστε να κάνουν οικογένειες και να δουλέψουν την γη».
Μαζί με κοριτσάκια της παίρνουν την σχολική
τσάντα και διαβάζουν στο χωράφι…
Η Κωνσταντίνα Καραπατάκη είναι παντρεμένη και μητέρα δύο μικρών κοριτσιών. Είναι νέα αγρότισσα κι ασχολείται με την ελαιοκαλλιέργεια και την αμπελοκαλλιέργεια στην περιοχή Μικροθηβών. Όπως μας είπε είναι δύσκολο να είσαι αγρότισσα και μητέρα. Πολλές φορές αναγκάζεται να πηγαίνει στο χωράφι μαζί με κοριτσάκια της. Παίρνουν μαζί την σχολική τους τσάντα και διαβάζουν στο χωράφι. Αν δεν είχε στήριγμα τους γονείς της , δεν θα μπορούσε να τα βγάλει πέρα.
Η Κωνσταντίνα Χουλιαρά από την Βρύναινα Μαγνησίας ασχολείται με αρωματικά φυτά κι ελιές εδώ και πάρα πολλά χρόνια, καθώς και ο πατέρας της ήταν αγρότης κι έτσι μπήκε από μικρή ηλικία στον αγροτικό χώρο. Είναι παντρεμένη με τον επίσης αγρότη – καλλιεργητή Χρήστο Καβρέτζο κι έχει δύο μικρά αγοράκια 4 και 6 ετών. Δηλώνει ότι το επάγγελμα της αγρότισσας και ταυτόχρονα γυναίκας και μητέρας είναι δύσκολο, ειδικά αν έχεις μικρά παιδιά. Όμως εφόσον υπάρχει θέληση μπορείς να τα καταφέρεις. Είναι ευχάριστο, όταν καλλιεργείς την δική σου γη και τα δικά σου χωράφια και μπορείς να έχεις ένα ικανοποιητικό εισόδημα που ανταμείβει τους κόπους σου. Τα ίδια χώματα τα έχουν δουλέψει οι γονείς και παππούδες σου και τα έχουν ποτίσει με τον δικό τους ιδρώτα.
«Κι εσύ σήμερα τα ποτίζεις με τον ίδιο ιδρώτα και τα βλέπεις γόνιμα καλλιεργημένα, και αυτό σου δίνει μεγάλη ευχαρίστηση». Τις ώρες που τα παιδιά είναι σχολείο εκείνη βρίσκεται στο χωράφι και κάνει κάτι ευχάριστο, όπως είναι για εκείνη η καλλιέργεια των χωραφιών. Ταυτόχρονα προσπαθεί να περάσει και στα παιδιά της το μήνυμα πως όταν ασχολείσαι με την γη μόνο καλά αγαθά μπορείς να παράξεις. Τα παιδιά της παρόλο που είναι μικρά τα παίρνει στα χωράφια για να μάθουν κι έχει την εντύπωση πως τους αρέσει. Το κράτος πρέπει να σταθεί περισσότερο οικονομικά στις νέες αγρότισσες και μητέρες που επέλεξαν συνειδητά να μείνουν να εργαστούν και να κάνουν οικογένεια στον τόπο τους.
«Έχουμε πολλούς ρόλους, γυναίκα, σύζυγος, μητέρα, δασκάλα, νοικοκυρά,
ψυχολόγος, λογίστρια και πολλά άλλα, καθώς και πρότυπο για τα παιδιά»
Η Σιμέλα Σαββίδου αγρότισσα κι εκείνη ζει μόνιμα στο χωριό Βρύναινα, όπου είναι παντρεμένη κι έχει τρία παιδιά ηλικίας 13,14 και 15 ετών. Δηλώνει ότι είναι πολύ δύσκολο για μια γυναίκα και μητέρα να είναι αγρότισσα, ειδικά αν δεν έχει βοήθεια από τους γονείς. Καλλιεργεί αρωματικά φυτά ρίγανη και τσάι του βουνού. Είναι αρκετά απαιτητική καλλιέργεια.
Γίνονται όλα με τα χέρια: φύτεμα, σκάλισμα, συγκομιδή. Βλέπει ότι στο αγροτικό επάγγελμα δεν μένει και κάτι στην άκρη σε σχέση με τις προσπάθειες, τα έξοδα και τον προσωπικό κόπο. Τα παιδιά της από μικρά είναι μέσα στα χωράφια. Βλέπουν την κούραση και τον κόπο. Τώρα που μεγάλωσαν χαρακτηριστικά οι κόρες λένε «ποτέ δεν θα παντρευτούμε αγρότη», ενώ ο γιος έχει βάλει στόχο τις στρατιωτικές σχολές για να μην έχει την αβεβαιότητα του αγροτικού επαγγέλματος. Το καλύτερο δώρο μιας μαμάς είναι, εκτός της αγκαλιάς, να βλέπει τα παιδιά της μονιασμένα γεμάτα υγεία και αγάπη, και να κάνουν πράξη όλα όσα τους έχει μάθει η οικογένεια.
«Όταν είναι η συγκομιδή δεν υπάρχουν περιθώρια γιατί πρέπει να βιαστούμε να μην μείνει η καλλιέργεια μέσα στο χωράφι και χαλάσει από τον καιρό. Εμείς οι γυναίκες έχουμε πολλούς ρόλους γυναίκα, σύζυγος, μητέρα, δασκάλα, νοικοκυρά, ψυχολόγος, λογίστρια και πολλά άλλα καθώς και πρότυπο για τα παιδιά».
Η αμοιβή τις περισσότερες φορές δεν είναι ικανοποιητική. Όταν διαβάζει τα παιδιά είναι ένας ποιοτικός χρόνος μαζί τους γι’ αυτό προσπαθεί να είναι εκεί. Όταν έχουν εξετάσεις στο σχολείο Μάιος- Ιούνιος δυστυχώς λείπει γιατί έχουν την συγκομιδή και πιέζεται πολύ να είναι παντού. Πιστεύει πως το κράτος θα μπορούσε να είναι περισσότερο κοντά τους έστω με κάποιο επίδομα γιατί δεν τους επιτρέπεται να ασχοληθούνε με κάτι άλλο.