Του Βασίλη Κουτσιαρή,
συγγραφέα παιδικών βιβλίων
Α’ Μέρος
Πλούσια η βιβλιοπαραγωγή των τελευταίων μηνών σε παιδικά βιβλία. Στο πρώτο μέρος του αφιερώματός μου επέλεξα πέντε βιβλία Ελλήνων και ξένων συγγραφέων: «Ο Νόλαν μετράει τα άστρα» (εκδ. Διόπτρα), «Τι είναι σχολείο;» (εκδ. Κόκκινη κλωστή δεμένη), «Η Λίζα και οι επτά ζωγράφοι» (εκδ. Καλειδοσκόπιο) και «Τα αυγά και τα μάτια σου» (εκδ. Ελληνοεκδοτική). Αγαπημένο μου βιβλίο, ο «Κατακλυσμός» από τη συγγραφέα – εικονογράφο Mariajo Ilustrajo. Ένα βιβλίο που εστιάζει στη δύναμη της συνεργασίας, στην πρόληψη, αλλά και στην κλιματική αλλαγή. Καλές αναγνώσεις.
Βιβλία που ξεχώρισαν:
Ο Νόλαν μετράει τα αστέρια
Τζένη Κουτσοδημητροπούλου
Εικόνες: Γιάννης Σκουλούδης
Διόπτρα
Κάπου βαθιά μέσα στο δάσος ζούσε ένας μικρός αρκούδος, ο Νόλαν. Κάθε Σαββατοκύριακο επισκεπτόταν το σπίτι της γιαγιάς και του παππού. Και τι δεν έκαναν εκεί με τον παππού! Βόλτες με τα ποδήλατα, ψάρεμα στο δάσος, παιχνίδια με τις πεταλούδες… Τα βράδια, κι οι τρεις αγκαλιά, μετρούσαν τα αστέρια κοιτώντας τον ουρανό.
Οι μέρες περνούσαν όμορφα. Ώσπου έφτασε ακόμη ένα Σαββατοκύριακο. Διαφορετικό από τα προηγούμενα. Αφού τον υποδέχτηκε η γιαγιά, λέγοντάς του πως ο παππούς έφυγε για ένα μακρινό ταξίδι. Κάθισαν στην πλαγιά και χωρίς να το καταλάβουν έφτασε το βράδυ. Σκεπάστηκαν με μια κουβέρτα και μετρώντας τα αστέρια στον ουρανό, αποκοιμήθηκαν. Σίγουροι, όμως, πως κι ο παππούς έβλεπε τον ίδιο ουρανό, από κάπου μακριά…
Ο «Νόλαν μετράει τα αστέρια» είναι το πρώτο βιβλίο της νέας σειράς των εκδόσεων Διόπτρα «σε καταλαβαίνω», που θα διαπραγματεύεται ευαίσθητα θέματα. Το ξεκίνημα από τη συγγραφέα γίνεται με ένα από τα πιο δύσκολα θέματα, αυτό της απώλειας του παππού. Με μεγάλη προσοχή και τρυφερότητα ξεδιπλώνει την ιστορία της, δείχνοντας πόσο σημαντική είναι η παρουσία άλλων προσώπων (εδώ της γιαγιάς) στο να καταφέρει να διαχειριστεί την απώλεια κάθε μικρό παιδί, που, δυστυχώς, θα ζήσει μια τέτοια στενάχωρη κατάσταση. Ταυτόχρονα, όμως, η ιστορία της είναι και γεμάτη αισιοδοξία, καθώς δείχνει πως γρήγορα έρχεται η αποφόρτιση. Το αρκουδάκι συνεχίζει την καθημερινότητά του, έχοντας τον αγαπημένο παππού στην καρδιά του, δίνοντας έτσι δύναμη και στη γιαγιά να προχωρήσει. Ιδανική προσέγγιση για παιδιά προσχολικής και πρωτοσχολικής ηλικίας. Όσο, για μας, τους μεγαλύτερους αναγνώστες, καταφέρνει να μας συγκινήσει και να μας ταξιδέψει στα δικά μας παιδικά χρόνια, θυμίζοντάς μας τις ανεπανάληπτες στιγμές μας με τον παππού και τη γιαγιά. Κλείνοντας, δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ και στις τόσο τρυφερές, γεμάτες συναίσθημα, εικόνες του υπέροχου Γιάννη Σκουλούδη, που αποτυπώνουν με τον καλύτερο τρόπο, όσα η συγγραφέας θέλει να πει.
Τι είναι σχολείο;
Λούκα Τορτολίνι
Εικόνες: Μάρκο Σομά
Μετάφραση: Εύη Γεροκώστα
Κόκκινη κλωστή δεμένη
Άραγε, τι είναι το σχολείο; Ένα μεγάλο κτήριο, με θρανία και καρέκλες; Με τοίχους γεμάτους ζωγραφιές; Με δασκάλους και μαθητές; Με τσάντες γεμάτες μολύβια και γόμες, τετράδια και βιβλία; Σίγουρα, θα μπορούσε να είναι αυτά. Αλλά όχι μόνο. Το σχολείο είναι πολύ περισσότερα και στο βιβλίο των Λούκα Τορτολίνι και Μάρκο Σομά, όλα αυτά περιγράφονται και δείχνονται με τον καλύτερο τρόπο. Οι δημιουργοί, συνεργάζονται αρμονικά για να φτάσουν στο εξαιρετικό αποτέλεσμα. Για παράδειγμα, ενώ ο συγγραφέας αναφέρεται από την αρχή σε ένα κτήριο, αυτό δεν αποτυπώνεται στην εικονογράφηση. Ίσως, γιατί το μάθημα θα μπορούσε να γίνει οπουδήποτε. Κι όχι μόνο στα στενά πλαίσια της τάξης. Αλλά ακόμα κι αν γίνει στην τάξη, οι ιδέες που γεννιούνται μέσα σε αυτή, γρήγορα βγάζουν φτερά και ταξιδεύουν από τα ανοιχτά παράθυρα σε κάθε σπίτι, κάθε γειτονιά, χωριό ή πόλη.
Το βιβλίο εστιάζει στο ανοιχτό σχολείο, όπου τα παιδιά εκφράζονται ελεύθερα, δημιουργούν και σέβονται τη φύση και τους ανθρώπους. Όλα αυτά αποτυπώνονται με τα χαρούμενα πρόσωπα δασκάλων και μαθητών και τα κάθε λογής λουλούδια και δέντρα, σχεδόν σε κάθε σελίδα του βιβλίου. Σίγουρα, το σχολείο στοχεύει στο να δημιουργήσει επιτυχημένους επαγγελματίες: Γιατρούς, μηχανικούς, ζαχαροπλάστες… αλλά κυρίως «κεφάτους κυρίους και χαρούμενες κυρίες». Δηλαδή, ευτυχισμένους ανθρώπους.
Πολύ καλή η μετάφραση της Εύης Γεροκώστα και εκπληκτική η εικονογράφηση του Μάρκο Σομά, που τον είχαμε προσέξει στο αριστουργηματικό «Πωλητής Ευτυχίας», που κυκλοφορεί από τις ίδιες εκδόσεις.
Δεν θα μπορούσα να κλείσω αυτή την παρουσίαση, χωρίς να αναφερθώ σε κάτι που γράφει μέσα ο συγγραφέας του βιβλίου, Λούκα Τορτολίνι. «Τα βιβλία είναι ηφαίστεια που εκτοξεύουν γνώσεις, μας βοηθούν να καταλάβουμε ποιοι είμαστε και τι σημαίνει ζωή».
Βιβλίο που αξίζει να έχει κάθε μαθητής, αλλά και εκπαιδευτικός στη βιβλιοθήκη του. Αναζητήστε το!
Η Λίζα και οι επτά ζωγράφοι
Χριστίνα Ανδρέου
Εικόνες: Μάρια Μπαχά
Καλειδοσκόπιο
Ο βασιλιάς Σπύρος κάθε χρόνο οργάνωνε μια μεγάλη γιορτή στο παλάτι, για να θαυμάζει ο κόσμος τα πορτρέτα της κόρης του Λίζας, της Αγέλαστης Πριγκίπισσας. Όταν, όμως, στα φετινά γενέθλια έγιναν τα αποκαλυπτήρια ενός νέου πορτρέτου της, ένα αγοράκι πετάχτηκε και είπε πως εκείνο ποτέ του δεν θα ζωγράφιζε μια αγέλαστη πριγκίπισσα. Απέραντη θλίψη ένιωσε η πριγκίπισσα και τότε ο βασιλιάς ανακοίνωσε πως όποιος ζωγράφος κατάφερνε να φτιάξει ένα χαμογελαστό πορτρέτο της Λίζας, θα γινόταν άντρας της και θα κέρδιζε το βασίλειο. Χιλιάδες ζωγράφοι έκαναν την εμφάνισή τους. Θα κατάφερνε άραγε κάποιος να την κάνει να χαμογελάσει;
Ανάμεσα σε αυτούς που παρουσιάστηκαν στο παλάτι ήταν εφτά από τους διασημότερους ζωγράφους στον κόσμο. Ο Γιοχάνες Βερμέερ, ο Πάμπλο Πικάσο, ο Άντι Γουόρχολ, η Φρίντα Κάλο, ο Χουάν Μιρό, ο Τζάκσον Πόλοκ και ο Λεονάρντο ντα Βίντσι. Με το έξυπνο αυτό εύρημα που χρησιμοποίησε η συγγραφέας, οι εκπαιδευτικοί θα μπορέσουν εύκολα να εισάγουν τα παιδιά στον μαγικό κόσμο της τέχνης, μιλώντας για μερικά από τα πιο σημαντικά ρεύματα στη ζωγραφική, όπως ο κυβισμός, η ποπ αρτ, ο αφηρημένος εξπρεσιονισμός, ο σουρεαλισμός κ.ά., αλλά και για παγκόσμιας φήμης πίνακες, όπως «το κορίτσι με το μαργαριταρένιο σκουλαρίκι» και φυσικά τη «Μόνα Λίζα». Ειδικά, ο τελευταίος πίνακας, αποτελεί την έμπνευση της συγγραφέως, για να δημιουργήσει αυτή την έξυπνη και πρωτότυπη ιστορία γύρω από το πιο διάσημο και αινιγματικό χαμόγελο στην ιστορία της ζωγραφικής. Σημαντική η συμβολή της εικονογράφου, αφού καταφέρνει να αποτυπώσει έξοχα τους φανταχτερούς κόσμους του Γουόρχολ, την τεχνική dripping του Πόλοκ ή το σουρεαλιστικό περιβάλλον του Μιρό. Πολύ χρήσιμα τα μικρά βιογραφικά των καλλιτεχνών στο τέλος του βιβλίου. Τέλος, αξίζει να αναφερθούν τόσο το γεμάτο μυστήριο εξώφυλλο με τον διάσημο πίνακα να μην αποκαλύπτεται, όσο και οι αναδιπλούμενες εντυπωσιακές φόδρες του βιβλίου. Μια πολύ προσεγμένη δουλειά από τις εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.
Τα αυγά και τα μάτια σου
Μαρία Προδρόμου
Εικόνες: Ράνια Ηλιάδου
Ελληνοεκδοτική
Ο Άρης με τον Θανάση βρίσκονται ήδη στον δεύτερο μήνα διακοπών και βαριούνται αφόρητα, κλεισμένοι στο μικρό διαμέρισμα τριγυρνώντας από δωμάτιο σε δωμάτιο. Όταν η γιαγιά τους προτείνει να τους πάρει μαζί της στο ταξιδάκι που ετοιμάζεται να πάει, εκείνοι ενθουσιάζονται. Η βδομάδα περνάει γρήγορα και τα δυο παιδιά με τη γιαγιά φτάνουν στο νησί, όπου εκεί θα φιλοξενηθούν από μια φίλη της γιαγιάς, την κυρία Αλεξάνδρα. Επειδή πεινάνε πολύ, η κυρία Αλεξάνδρα τους υπόσχεται μια ομελέτα με ολόφρεσκα αυγουλάκια. Όμως, όταν φτάνουν στο σπίτι, αυτό δεν συμβαίνει, γιατί για πέμπτη μέρα δεν βρίσκει κανένα αυγό στο κοτέτσι. Μάλλον βρίσκονταν μπροστά σε μια καινούργια υπόθεση μυστηρίου. Οι διακοπές τους έδειχναν πια να έχουν τεράστιο ενδιαφέρον, αφού θα έπρεπε οπωσδήποτε να ανακαλύψουν… τον κλέφτη των αυγών.
Οι «Ιστορίες μυστηρίου» της Μαρίας Προδρόμου μας συστήνουν τη δεύτερη υπόθεση, η οποία ομολογώ πως είναι εξαιρετική. Και σε αυτή, η συγγραφέας διατηρεί το χιούμορ και το μυστήριο ώς το τέλος, οι αξιαγάπητοι και καλοδουλεμένοι χαρακτήρες των ηρώων της ξεχωρίζουν, ενώ το φινάλε για ακόμη μια φορά δεν είναι αναμενόμενο. Απολαυστική πραγματικά σειρά, με πανέμορφη εικονογράφηση από τη Ράνια Ηλιάδου. Ανυπομονούμε για το τρίτο βιβλίο της σειράς.
Αγαπημένο βιβλίο
Κατακλυσμός
Κείμενο – εικόνες: Mariajo Ilustrajo
Μετάφραση: Μαρία Παπαγιάννη
Πατάκης
Άλλη μια μέρα ξημέρωνε στην πόλη. Όλα τα ζώα ξεκίνησαν να πάνε στις δουλειές τους, όταν παρατήρησαν πως το έδαφος ήταν λίγο βρεγμένο. Δεν έδωσαν σημασία. Ούτε, ακόμα, όταν η στάθμη του νερού άρχισε να ανεβαίνει. Κάποιοι, μάλιστα, βρήκαν την τέλεια ευκαιρία να φορέσουν τις γαλότσες τους.
«Πόσο διασκεδαστικό!».
«Σίγουρα κάτι διαφορετικό!».
«Ενδιαφέρον!».
Πολλοί δεν έδειχναν να ανησυχούν. Τα μικρότερα, όμως, ζώα δυσκολεύονταν να τα βγάλουν πέρα. Οι φιάλες οξυγόνου και τα γυαλιά έγιναν ανάρπαστα. Ώσπου, η στάθμη του νερού ανέβηκε τόσο πολύ, που χωρίς να το καταλάβουν, βρέθηκαν όλοι κάτω από το νερό. «Δεν γίνεται να ζούμε έτσι!» άρχισαν να φωνάζουν τα ζώα, ψάχνοντας απεγνωσμένα να βρουν μια λύση…
Μια πραγματικά υπέροχη πρόταση των εκδόσεων Πατάκη. Ένα βιβλίο με πολλές αναγνώσεις. Εστιάζει στη δύναμη της συνεργασίας, αλλά και στην πρόληψη, προκειμένου να αντιμετωπιστεί ένα κοινό πρόβλημα. Αν στην άνοδο της στάθμης του νερού, υπήρχε από την αρχή σοβαρή και υπεύθυνη εκτίμηση της κατάστασης, άμεση αντιμετώπιση και συνεργασία, κανείς δεν θα απειλούνταν. Η αδιαφορία, όμως, για τους ανθρώπους γύρω μας, τον τόπο μας, το περιβάλλον, έχει πάντα καταστροφικά αποτελέσματα για όλους. Το βιβλίο μπορεί να δώσει μια μοναδική αφορμή, για να συζητήσει ένας εκπαιδευτικός στην τάξη για την κλιματική αλλαγή, καθώς τόσο η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, όσο και οι πλημμύρες αποτελούν συνέπειές της. Το γκρι και το τιρκουάζ κυριαρχούν στην πρωτότυπη αυτή ιστορία από την Ισπανίδα συγγραφέα – εικονογράφο Mariajo Ilustrajo. Ο «Κατακλυσμός» είναι το πρώτο της βιβλίο.