Ο κ. Νίκος Κυριαζής, καθηγητής στο Οικονομικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, διορίστηκε αντιπρόεδρος στην Επιτροπή Αξιολόγησης Ποιότητας της Νομοπαρασκευαστικής Διαδικασίας, η οποία αξιολογεί και γνωμοδοτεί προς τον γενικό γραμματέα Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων, σχετικά με την εφαρμογή και τήρηση των αρχών της καλής νομοθέτησης στα σχέδια νόμων, υπουργικών τροπολογιών, πράξεων νομοθετικού περιεχομένου, κανονιστικών διαταγμάτων, πριν από την αποστολή τους στο Συμβούλιο της Επικρατείας, κανονιστικών υπουργικών αποφάσεων, καθώς και των Αναλύσεων Συνεπειών Ρύθμισης, που παραπέμπονται σε αυτήν από τον γενικό γραμματέα Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων.
Με αφορμή τον διορισμό του, ο κ. Νίκος Κυριαζής, μίλησε για τις αρμοδιότητες της Επιτροπής και την εμπειρία του από τις πρώτες συνεδριάσεις του οργάνου.
Αναλάβατε καθήκοντα αντιπροέδρου στη νέα Επιτροπή Αξιολόγησης Ποιότητας Νομοπαρασκευαστικής Διαδικασίας. Ποιες είναι οι αρμοδιότητες που έχει;
Στις 13 Ιανουαρίου ο καθηγητής Νομικής του ΕΚΠΑ κ. Σταύρος Βλαχόπουλος και εγώ, περάσαμε ακρόαση από τη διάσκεψη προέδρων της Βουλής, που συνίσταται από τον πρόεδρο της Βουλής, κ. Τασούλα, τους αντιπροέδρους και τους εκπροσώπους των κομμάτων για να καλύψουμε αντίστοιχα θέση προέδρου και αντιπροέδρου. Πολύ τιμητικό για μας, υπερψηφισθήκαμε με μεγάλη συναίνεση, από ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ και Ελληνική Λύση, με μόνο το ΚΚΕ, κατά την πάγια τακτική του, να δηλώνει «παρών». Η Επιτροπή είναι ουσιαστικά μια νέα Ανεξάρτητη Αρχή, που προβλέπεται από τον νόμο 4622 της 7ης Αυγούστου 2019 για το Επιτελικό Κράτος. Είναι η διάδοχος της προηγούμενης ΚΕΝΕ, με ουσιαστική διαφορά ότι στη νέα Επιτροπή συμμετέχουν και οικονομολόγοι.
Στόχος της είναι η καλή νομοθέτηση. Ανάλογες επιτροπές υπάρχουν στις περισσότερες Δυτικές χώρες, και η δημιουργία της και στην Ελλάδα ήταν ευρωπαϊκή υποχρέωση. Από την Επιτροπή ελέγχονται όλα τα νομοσχέδια όλων των υπουργείων για δεσμευτική γνωμοδότηση.
Τι σημαίνει «δεσμευτική γνωμοδότηση»;
Έχει να κάνει με το ότι οι επισημάνσεις μας πρέπει να ληφθούν υπ’ όψη. Πρακτικά η Επιτροπή συντάσσει δυο εισηγήσεις, μια νομική και μια οικονομική, για τις πιθανές επιπτώσεις στην οικονομία, αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα, που συνοδεύουν υποχρεωτικά κάθε νομοσχέδιο όταν κατατίθεται προς ψήφιση στη Βουλή. Η διαδικασία είναι η ακόλουθη: Για κάθε νομοσχέδιο ορίζονται συνήθως δυο νομικοί και δυο οικονομολόγοι ως εισηγητές. Μετά, παρουσία των εκπροσώπων του υπουργείου που έχει συντάξει το νομοσχέδιο, γίνεται συζήτηση κατ’ άρθρο του νομοσχεδίου και τα μέλη της Επιτροπής ζητούν διευκρινήσεις και κάνουν παρεμβάσεις. Οι παρεμβάσεις μπορεί να είναι από απλά συντακτικά θέματα, πχ., προσθέστε κόμμα ή άνω τελεία, μέχρι διαγραφή ολόκληρων άρθρων, ως μη απαραίτητα ή συνταγματικά, ή αλλαγές του κειμένου, προσθήκες κλπ. Στόχος είναι τα νομοσχέδια να είναι νομοτεχνικά άρτια και κατανοητά από κάθε πολίτη.
Για τον σκοπό αυτό, μια ομάδα με επικεφαλής τον γενικό γραμματέα του υπουργικού συμβουλίου, καθηγητή της Νομικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου κ. Στέλιου Κουτνατζή, που απαρτίζονταν από την κ. A. Μαντά, Σ. Δημητρίου, Χ. Φραγκούλη που συμμετέχει και στην Επιτροπή και διαθέτει πολύτιμη πείρα από την προηγούμενη ΚΕΝΕ, Η. Κορομηλάς, Γ. Μπόντος, Π. Κανελλοπούλου και η Ν. Υφαντή, συνέταξε δυο εξαιρετικά εγχειρίδια για ενημέρωση των υπουργείων, για το πως πρέπει να συντάσσονται τα νομοσχέδια. Είναι το «Eγχειρίδιο Ανάλυσης Συνεπειών Ρύθμισης» και το «Εγχειρίδιο Νομοπαρασκευαστικής Διαδικασίας».
Αυτά τα εγχειρίδια θα καθοδηγούν από εδώ και πέρα τη σύνταξη των νομοσχεδίων σε όλα τα υπουργεία. Την όλη προσπάθεια καθοδηγούσε ο υπουργός Επικρατείας καθ. Γ. Γεραπετρίτης, και βοήθησαν με παρεμβάσεις γενικοί γραμματείς, ξένοι ειδικοί, καθηγητές όπως ο κ. Βλαχόπουλος και η κ. Ξανθάκη, που συμμετέχουν στην Επιτροπή, ο κ. Βλαχόπουλος ως πρόεδρος. Γίνονται ήδη και σεμινάρια για στελέχη υπουργείων με σκοπό την ενημέρωσή τους.
Ποια είναι τα μέλη της Επιτροπής;
Η καθηγήτρια του University College London, Ελένη Ξανθάκη, ο καθηγητής της Νομικής του ΕΚΠΑ Δημήτρης Κιούπης, ο καθηγητής Νομικής ΕΚΠΑ Ζαφείρης Τσολακίδης, ο καθηγητής και πρώην υπουργός, της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του ΕΚΠΑ Ναπολέων Μαραβέγιας, ο καθ. Σπύρος Βλιάμος, ΜΙΘΕ, ΕΚΠΑ, που υπήρξε και ο πρώτος πρόεδρος του Οικονομικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ο καθηγητής Παναγιώτης Πετράκης, Σχολή Οικονομικών Επιστημών, ΕΚΠΑ, ο καθ. Σωτήρης Καρκαλάκος, Παν. Πειραιώς και η Αγάπη Χαλκιαδάκη, σύμβουλος του ΣτΕ. Συμμετείχε και ο καθ. Κ. Σ. Κούτνατζης, ex officio, ως γενικός γραμματέας Νομικών και Κοινοβουλευτικών θεμάτων. Είναι δε επιβεβαίωση του κύρους της Σχολής Οικονομικών του Παν. Θεσσαλίας πως δυο εκ των πέντε οικονομολόγων προέρχονται από το Τμήμα των Οικονομικών Επιστημών.
Μιλήστε μας για την εμπειρία σας από τις πρώτες συνεδριάσεις.
Η επιτροπή λόγω κορωνοϊού άρχισε τις εργασίες της τον Μάιο. Συνεδριάζει κάθε Παρασκευή στην αίθουσα του υπουργικού συμβουλίου της Βουλής και οι συνεδριάσεις κρατούν από τέσσερις ως έξι ώρες. Ο πρόεδρος κ. Βλαχόπουλος έχει εμπειρία και από το ΚΕΝΕ και είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικός τόσο στη διεύθυνση της συζήτησης, τη διαχείριση του χρόνου αλλά και ως συνταγματολόγος, την επισήμανση άρθρων που μπορούν να θεωρηθούν αντισυνταγματικά. Ήδη, τα μέλη της Επιτροπής λειτουργούν ως συνεκτική ομάδα που αλληλοσυμπληρώνεται με τη συνεισφορά της εμπειρίας του καθενός. Τα πρώτα νομοσχέδια που εξετάστηκαν ήταν ο νέος νόμος για το Ελεγκτικό Συνέδριο και μερικά θέματα δικαιοσύνης (122 σελίδες, περίπου 380 άρθρα!) ένα νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης που προβλέπει τη δημιουργία μιας νέας υπηρεσίας (ΔΙΜΕΑ) για την καταστολή του παραεμπορίου, και μερικά άρθρα για άλλα θέματα του υπουργείου, και ένα νομοσχέδιο των υπουργείων Περιβάλλοντος και Οικονομικών για την ηλεκτροκίνηση.