του Λευτέρη Βιολέττα*
Έχουν πια περάσει οι πρώτοι μήνες διοίκησης της νέας Δημοτικής Αρχής Σκιάθου, οπότε, υποτίθεται, ότι έχει ολοκληρώσει το αρχικό σχέδιό της, των 100 ημερών. Έτσι, μπορεί κάποιος να βγάλει και τα πρώτα συμπεράσματα: Πού πάνε τα πράγματα; Ποιοι έχουν αναλάβει πλέον τα οικονομικά ηνία της Σκιάθου; Ποιες είναι οι νέες τάσεις; Πώς θα διαμορφωθεί η κατάσταση στα τριάμισι χρόνια που υπολείπονται για τη Δημοτική Αρχή;
Θα περίμενε κανείς, ότι μέσα στις πρώτες 18 εβδομάδες, μία νέα, σύγχρονη Δημοτική Αρχή, θα έσπευδε να εφαρμόσει την ανάπτυξη ομάδων διοίκησης και στρατηγικών αποφάσεων, με σκοπό την ορθή οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική ανάπτυξη του τόπου. Αντίθετα, αυτό που φαίνεται ίσαμε τώρα, είναι σκόρπιες πολιτικές και αποφάσεις βασισμένες σε ένστικτα και αντιένστικτα, καθώς και μια στροφή-εμμονή σε υψηλού κόστους πολιτιστικές δράσεις κι εκδηλώσεις, που διαχειρίζονται και απολαμβάνουν κυρίως δικοί και φίλοι «πολιτισμογνώστες» και πρώην υποψήφιοι. Έμφαση δίνεται στη συστηματική ατομική προβολή του Δημάρχου, μέσω της τεράστιας υποστήριξης των αθηναϊκών και τοπικών ΜΜΕ ή και σε εσωτερικό επίπεδο στον Δήμο, όπου παραγοντικό ρόλο έχουν τα στελέχη Επικοινωνίας.
Το νέο σημαντικό στοιχείο στη σημερινή υπόθεση, αυτό που αλλάζει, είναι ότι για πρώτη φορά υπάρχει μια μετατόπιση των κέντρων -οικονομικών- αποφάσεων, εκτός της Σκιάθου. Άλ-λοτε σχετικά κοντά, π.χ. στον Τρούλο ή στο Μανδράκι, κι άλλοτε πιο μακριά, π.χ. στην Αθήνα. Αναβαθμίζεται ο ρόλος συγκεκριμένων ανθρώπων, που για πρώτη φορά επηρεάζουν ου-σιαστικά τις αποφάσεις του Δήμου. Φυσικά, αυτό επιφέρει οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές, που αργά ή γρήγορα θα φανούν, όπως για παράδειγμα στη διαχείριση των παραλιών του νησιού, σε ενδεχόμενες ενοικιάσεις ακινήτων ή οικοπέδων από τον Δήμο Σκιάθου και σε βραχυπρόθεσμες ή μακροπρόθεσμες άλλες αναδιανομές.
Αλλάζει λοιπόν ο οικονομικός χάρτης του νησιού, σε σχέση με την εποχή του Πλωμαρίτη και του Πρεβεζάνου, οι οποίοι, παρόλα τα λάθη τους, με τις πολιτικές τους συγκράτησαν ένα βασικό μέρος της οικονομίας του νησιού στους ντόπιους. Στον αντίποδα, είναι προφανές ότι σήμερα υπάρχει αρχικά μια «εσωτερίκευση» της διοίκησης του νέου δημάρχου με τον βασικό αντιδήμαρχο Τουρισμού, έναν πρώτο εξάδελφο, με νομικό σύμβουλο του Δήμου έναν άλλο πρώτο εξάδελφο, με συγγενείς επίσης σε άλλες κομβικές θέσεις, με «κολλητούς» φίλους στη λαϊκή ικανοποίηση και τοπικού εφησυχασμού. Οι καθ-οδηγίες όμως, και το «έτερον φως», προέρχονται άραγε από αυτόν τον κύκλο;
Με πρόσχημα τον πολιτισμό, η Δημοτική Αρχή ευαγγελίζεται την «επιστροφή εις την Πολίχνη», με τα παλαιά ήθη και τις φτωχές, αλλά υπερήφανες, συνήθειες του παρελθόντος. Το ο-ποίο, βεβαίως, υπό μια ορθή διαχείριση και προσαρμογή, θα μπορούσε πραγματικά να αποτελεί στοιχείο διατήρησης της παράδοσης και της ταυτόχρονης μελλοντικής ανάπτυξης του νησιού και των Σκιαθιτών. Το ερώτημα όμως είναι, αν όλο αυτό το παραμύθι έχει δράκο. Και ο δράκος είναι πάντοτε, τι άλλο; Η οικονομία.
Είναι γνωστό ότι στη Σκιάθο τα τελευταία χρόνια λειτουργούν δύο παράλληλες οικονομίες. Η μία είναι αυτή των -από καταγωγή ή κατ’ επιλογή- ντόπιων κατοίκων και επιχειρηματιών και η άλλη εκείνη των «λατρευτών» της Σκιάθου. Είναι αρκετοί απ’ αυτούς που έρχονται στο νησί κάθε καλοκαίρι με το γνωστό «γεια σας, ήρθαμε στο νησάκι μας» και φεύγουν τον Οκτώβριο, με το επίσης γνωστό «πάμε να φύγουμε από αυτό το χάλι». Πολλοί δε, θα προτιμούσαν τους Σκιαθίτες ως πάλαι ποτέ απλοϊκούς χωρικούς, που να πουλούν την πραμάτεια τους με γαϊδουράκια στα παραδοσιακά καλντερίμια, και φυσικά, πάντα έτοιμους να πουλήσουν από ανάγκη και το -με θέα- οικόπεδο με τις πορτοκαλιές του παππού, ώστε να μπορέσουν να σπουδάσουν τα παιδιά τους.
Εύκολα μπορεί κανείς να διακρίνει τις δύο παράλληλες οικονομίες και στις αξίες γης και ακινήτων για την κάθε κατηγορία. Άλλη είναι η αξία των ακινήτων, παρά τα νέα κουφώματα και τη μόνωση, των Σκιαθιτών, που κυμαίνεται από 100-300 χιλιάδες ευρώ, και άλλη των ακινήτων των «λατρευτών» της Σκιάθου, που κυμαίνεται από 1-3 εκατομμύρια ευρώ, τα οποία αλλάζουν χέρια σε δικηγορικά γραφεία των Αθηνών. Τελευταία, μπορεί κανείς να εντοπίσει και τη διαφορά στις μισθώσεις χιλιάδων ευρώ ανά εβδομάδα, έναντι των λίγων εκατοντάδων ευρώ για τους Σκιαθίτες χωρικούς.
Στην οικονομία αυτή, φυσικά, δεν χωρούν Σκιαθίτες, παρά μόνο αν ενδιαφέρονται να πουλήσουν γη, το κληροδότημά τους, σε συμφέρουσα τιμή. Μέχρι τώρα, με τις προηγούμενες Δημοτικές Αρχές, των πολλών λαθών, με βεβαιότητα η πλάστιγγα ισορροπούσε για τα τοπικά ενδιαφέροντα, έγερνε ίσως και υπέρ των Σκιαθιτών. Το καίριο και κύριο ερώτημα που μένει να απαντηθεί, είναι αν, μέχρι το τέλος της θητείας που κυλάει, αυτή η ισορροπία θα παραμείνει ή αν θα διαμορφωθεί σε βάρος των Σκιαθιτών;
Οι συγκυρίες και οι συνθήκες για τον νέο δήμαρχο είναι ιδανικές, για να πετύχει μια τεράστια τοπική οικονομική ανάπτυξη για λογαριασμό των Σκιαθιτών. Με κριτήρια ρεαλιστικά, τεχνοκρατικά και δίχως λαϊκισμό, η επιτυχία σήμερα είναι μια πραγματικά εύκολη υπόθεση, καθώς αρχικά ο νέος δήμαρχος διαδέχθηκε τον, κατά γενική διαπίστωση, πιο άπραγο δήμαρχο στη σύγχρονη ιστορία του νησιού. Ταυτόχρονα, έχει στα χέρια του ένα τεράστιο δημοτικό ταμεια-κό απόθεμα, 11 περίπου εκατομμυρίων ευρώ. Οι γενικότερες εξωτερικές συνθήκες είναι ιδιαίτερα ευνοϊκές για την τουριστική ανάπτυξη, ενώ έχουν πια εξαλειφθεί βασικές δομικές ανησυχίες, όπως για παράδειγμα, από το τέλος των εμπρησμών καταπάτησης στο νησί, λόγω της εφαρμογής του Κτηματολογίου. Όλα συμβάλλουν σήμερα για την τουριστική εκτόξευση του νησιού και την ουσιαστική βελτίωση της οικονομίας των Σκιαθιτών.
Προσωπικά όμως, και παρά τα παραπάνω, βλέποντας τις εξελίξεις σε τοπική κλίμακα, έχω την εντύπωση, αν όχι τη βεβαιότητα, ότι η πλάστιγγα θα γείρει βαριά υπέρ της έξω πλευράς κι όχι των Σκιαθιτών. Φοβάμαι, ότι στο τέλος αυτής της δημοτικής περιόδου τα τραπεζικά βιβλιάρια των Σκιαθιτών θα συνεχίσουν να είναι συνδεδεμένα ακόμα με δάνεια και χρέη, ενώ κάτω από τα μαξιλάρια θα υπάρχουν κομποδέματα από το κτήμα του παππού που πουλήθηκε, σε επενδυτές λάτρεις και παράγοντες.
*Ο Λευτέρης Βιολέττας κατάγεται από τη Σκιάθο, είναι σύμβουλος Στρατηγικής Ανάπτυξης δημόσιων οργανισμών στο εξωτερικό και διευθυντής Αναπτυξιακών Προγραμμάτων εταιρείας συμβουλευτικών υπηρεσιών στην Ελλάδα. Έχει σπουδές στις Κοινωνικές Επιστήμες και στη Διοίκηση Επιχειρήσεων σε ελληνικά και ξένα Πανεπιστήμια. Στο παρελθόν έχει διατελέσει δημοτικός σύμβουλος στον Δήμο Σκιάθου και αντιπρόεδρος στη ΔΕΥΑ Σκιάθου.