Μήπως έχουμε γεννηθεί για να διαφωνούμε;

Του Γεωργίου Καπουρνιώτη

Ένα ερώτημα που έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις το τελευταίο διάστημα, με όσα συμβαίνουν στη χώρα μας. Η απορία μου γεννήθηκε το προηγούμενο Σάββατο, εξαιτίας μίας συζήτησης από μια παρέα, που καθόταν σε διπλανό τραπέζι, στο εστιατόριο που δειπνούσαμε. Έτσι λοιπόν, εκεί που απολαμβάναμε το φαγητό μας, στο πραγματικά λουσμένο από πράσινο Πουρί και έχοντας ως θέα όλες τις αποχρώσεις της πηλιορείτικης χλωρίδας και στη συνέχεια τη γαλάζια απεραντοσύνη της αιγαιοπελαγίτικης θάλασσας, ένας κύριος ανέφερε τη λέξη «γυναικοκτονία», ενώ κάποιος άλλος λίγο αργότερα αναφέρθηκε στον «εμβολιασμό». Και πώς μπορεί να συνδέονται αυτά τα δύο θέματα; Απλά απασχολούν έντονα την επικαιρότητα.

Και ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Το αναμενόμενο, ότι δηλαδή συμβαίνει το τελευταίο διάστημα σε όλες τις παρέες: χωρίζονται σε δύο στρατόπεδα. Σε εκείνους που θεωρούσαν τη «γυναικοκτονία» ως όρο δόκιμο και σε εκείνους που τον χαρακτήριζαν νεολογισμό, εφεύρημα εμμονικών αριστερών κ.λπ. Τι κι αν είχε περάσει ήδη αρκετός καιρός από τη δολοφονία της Καρολάιν, από τη δολοφονία της Ελένης Τοπαλούδη στις 28 Νοεμβρίου 2018, της Κωνσταντίνας στις 5 Απριλίου ‘21 στη Μακρυνίτσα Πηλίου, τραγωδίες που είχαν επαναφέρει τη γυναικοκτονία στον δημόσιο διάλογο ή μάλλον στη δημόσια φαγωμάρα. Μετά από λίγο ανέφεραν οι εμβολιασμένοι τα πλεονεκτήματα του εμβολίου, ενώ στη συνέχεια οι ανεμβολίαστοι με αντεπιχειρήματα υποστήριζαν το αντίθετο. Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, στη συνέχεια ξέσπασε δυνατός καβγάς, ο οποίος επεκτάθηκε και σε άλλα θέματα: στις σχέσεις των ζευγαριών, στην ευθύνη των γονιών για τα εγκληματικά λάθη των παιδιών τους, όπως του 14χρονου που άναψε τις 9 πυρκαγιές μεταξύ 5 και 17 Αυγούστου, στο κίνημα #MeToo, στο νέο εργασιακό νομοσχέδιο, στις μεταρρυθμίσεις στην Παιδεία, στη διαθεσιμότητα των υγειονομικών, στο πόσο καλοί γιατροί είναι ο Σ. Τσιόδρας ο «εθνικός μας λοιμωξιολόγος» και γιατί έχει βγει από το κάδρο των ενημερώσεων, ο πρύτανης ΕΚΠΑ κος Δημόπουλος, ο Κ. Γουργουλιάνης, ο Θ. Βασιλακόπουλος, για τις καλοκαιρινές πυρκαγιές μια ανοιχτή πληγή της Ελλάδας, μέχρι τα κορωνοπάρτι των νησιών του Αιγαίου.

Και εδώ γεννάται πάλι ένα ερώτημα: τι σχέση έχουν όλα αυτά με το πρώτο θέμα που συζητήθηκε; Απολύτως καμία.
Εξαντλούμε όλη τη θεματολογία και συνειδητοποιούμε ότι το τελικό ζητούμενο δεν είναι να λύσουμε τη διαφωνία που προέκυψε και να εξάγουμε ορθά συμπεράσματα ή συμπεράσματα τα οποία θα καλύπτουν όλες τις πλευρές των θεμάτων, αλλά να διαφωνήσουμε ακόμα περισσότερο, με ακόμα μεγαλύτερο θόρυβο και πάθος σε ακόμα περισσότερα θέματα. Δεν είμαστε σπάνιο είδος. Έχω παρακολουθήσει πολλές τέτοιες «συζητήσεις» σε διπλανά τραπέζια και όπως πιστεύω και εσείς έχετε γίνει μάρτυρες τέτοιων περιπτώσεων. Η ίδια κατάσταση επικρατεί καθημερινά και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αρκεί κάποιος να γράψει μία φράση, κάτω από την οποία μετράμε εκατοντάδες σχόλια. Ο καθένας εκφράζει την άποψή του, διαφωνώντας με τους υπόλοιπους.

Γεννηθήκαμε για να διαφωνούμε. Ακόμα και θέματα που κανονικά θα έπρεπε να μας ενώνουν, γίνονται αφορμή για διαφωνίες, που εξελίσσονται σε καβγάδες μεγάλης σοβαρότητας. Τελικά το πρόβλημα δεν είναι πως γενικώς διαφωνούμε, αυτό μπορούμε να αποφασίσουμε πως είναι γονιδιακό και να το ξεπεράσουμε, να συνηθίσουμε να ζούμε μαζί του. Το αρνητικό της όλης υπόθεσης, δεν είναι που διαφωνούμε, καθώς υπάρχει ελευθερία του λόγου και όλοι μπορούμε να εκφράζουμε τη γνώμη μας ελεύθερα. Το αρνητικό είναι ότι δεν υπάρχει αλληλοσεβασμός, με αποτέλεσμα να εκφράζουμε τη διαφωνία μας με άσχημο, επιθετικό ή ακόμα και χυδαίο τρόπο.

Η τέχνη της διαφωνίας, η οποία μπορεί να μετατρέψει τη διένεξη ανάμεσα σε δυο ή περισσότερους ανθρώπους ακόμα και σε μια απολαυστικά εποικοδομητική συζήτηση και για τους διαφωνούντες και για όσους παρακολουθούν, δεν μας είναι άγνωστη. Αυτό επιβεβαιώνεται καθημερινά. Ακόμα και οι πιο ευγενικοί άνθρωποι βγαίνουν εκτός ορίων και εκφράζουν τη διαφωνία τους, προσβάλλοντας τον συνομιλητή τους. Να που ακόμα και εκείνοι παρασύρονται! Ξεκινούν με το «σεις» και το «σας», για να περάσουν σε σύντομο χρόνο, με την πρώτη διαφωνία, σε απρεπείς φράσεις.

Άραγε, θα διαφωνούσε με τα παράπονα των χωρικών και ο Ελευθέριος Βενιζέλος, όταν στις αρχές Απριλίου του 1912 ήρθε έφιππος, συνοδευόμενος απ’ τον δήμαρχο Ζαγοράς Ιωάννη Κασσαβέτη στη Ζαγορά Πηλίου; Το αντίθετο συνέβη. Γοητευμένος από τη πολύ σπάνια ομορφιά του τοπίου είπε: «Τέτοια φυσική καλλονή δέν εἶδα πουθενά, τέτοιο μεγαλείο φύσεως ανθοστολισμένης και ολοπράσινης πρώτη φορά βλέπω στη ζωή μου. Ούτε Ελβετία ούτε κανένα άλλο ευρωπαϊκό τοπίο μπορεί να παραβληθή με το μέρος αυτό». Ή ο πηλιολάτρης ποιητής Γεώργιος Δροσίνης που εμπνεύστηκε απ’ τη θέα του Πουρίου, όταν πριν από έναν αιώνα απολάμβανε το αγαπημένο του χόμπι, το ψάρεμα, στα ψαροτόπια μπροστά απ’ τον Αι-Γιάννη και τις Πόρτες; Κι εμείς αντί να απολαμβάνουμε τις ομορφιές της φύσης – όσες ακόμα έχουν απομείνει – αναλωνόμαστε σε ατέρμονες συζητήσεις και σε διαφωνίες! Ποτέ δεν θα χαλαρώσουμε; Κάλιο χόρτα με ομόνοια, πάρα ψάρια με διχόνοια (Ας έχουμε ειρήνη και ας είμαστε φτωχοί)!

Κλείνοντας, συμπεραίνουμε πως είναι ωραίο να διαφωνούμε και να ερχόμαστε σε αντιπαράθεση με άλλους ανθρώπους, διότι μαθαίνουμε από τις εμπειρίες και τις απόψεις των άλλων. Αυτό που θα πρέπει να διαχειριστούμε, είναι ο τρόπος που συμβαίνει αυτό. Οφείλουμε να σεβόμαστε τον συνάνθρωπό μας, μετατρέποντας τη διαφωνία σε έναν εποικοδομητικό διάλογο, στον οποίο θα υπερισχύει η έννοια της αλληλοκατανόησης.