“Μια τρύπα στο νερό” το φράγμα Παναγιώτικο – Τι λέει το πόρισμα του ΓΕΩΤΕΕ

Οι Έλληνες πολίτες πλήρωσαν εκατομμύρια για την κατασκευή του Φράγματος Παναγιώτικο, το οποίο όμως δεν πληρεί καμία προδιαγραφή και επομένως δεν μπορεί να επιτελέσει το σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκε, με αποτέλεσμα σταδιακά να εγκαταλειφθεί. Αυτό προκύπτει από το πόρισμα που συνέταξε επιτροπή επιστημόνων του ΓΕΩΤΕΕ Κεντρικής Ελλάδας και παραδόθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2015, σύμφωνα με το σχετικό διαβιβαστικό, στην Περιφέρεια Θεσσαλίας, στο Δήμο Νοτίου Πηλίου, στις Περιφερειακές Ενότητες Βόλου-Β. Σποράδων και στην ΠΕΔ Θεσσαλίας. Το πόρισμα υπογράφουν συγκεκριμένα οι: Γ. Δημόπουλος, Ομότιμος Καθηγητής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, με ειδικότητα Τεχνική Γεωλογία και Υδρογεωλογία, Δ. Πάτρας, Γεωλόγος και Σ. Βαλκανιώτης, γεωλόγος.
Σύμφωνα με το πόρισμα, το φράγμα αντιμετωπίζει θέματα ασφάλειας από τον τρόπο που κατασκευάστηκε, καθώς έγινε “επισφαλής θεμελίωση μιας άκαμπτης κατασκευής (από σκυρόδεμα) σε έντονα διαρρηγμένη και αποσαθρωμένη βραχόμαζα” αλλά και από την “ατελή στεγανοποίηση του υποβάθρου θεμελίωσης του Φράγματος και των αντερεισμάτων του, που οδήγησαν σε σημαντικές απώλειες νερού (διαρροές), μειώνοντας σημαντικά την ωφέλεια της κατασκευής μέχρις και της, πιθανής, πλήρους εγκατάλειψής του”.
Το γεγονός οτι σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε με λάθος τρόπο και πάνω σε έδαφος ακατάλληλο, σημαίνει πιθανόν ότι υπήρχε έλλειψη γεωλογικών γνώσεων των μελετητών μηχανικών ή έντονη απαξίωση της επίδρασης της γεωλογικής δομής στην ασφάλεια της κατασκευής.
Επιπλέον, στο πόρισμά τους οι γεωλόγοι υπογραμμίζουν τον κίνδυνο θραύσης του φράγματος. “Σήμερα το Φράγμα εξακολουθεί να κινδυνεύει με θραύση εξαιτίας της παρουσίας ακόμη και σήμερα στο αριστερό αντέρεισμα του Φράγματος της έρπουσας αυτής, ασταθούς, ολισθαίνουσας μάζας”.
Οι ειδικοί επιστήμονες διαπιστώνουν ότι υπήρξε ”αναποτελεσματική και ελλιπής στεγανοποίηση της βραχομάζας κάτω από τη θεμελίωση της πλίνθου του φράγματος”, ενώ χαρακτηρίζουν “πλημμελή, επιπόλαια και αντιεπιστημονική τη συμπεριφορά των εμπλεκομένων με την επίβλεψη και την παρακολούθηση εκτέλεσης των έργων του φράγματος Παναγιώτικο, με προεξάρχοντα τον τεχνικό σύμβουλο του έργου (ΔΕΗ). “Εκτιμούμε και εμείς ότι σήμερα οποιεσδήποτε προσπάθειες στεγανοποίησης δεν θα καταφέρουν να μειώσουν τις διαρροές και να στεγανοποιήσουν τη βραχομάζα. Η στεγανοποίηση σήμερα είναι τεχνικά ανέφικτη» επισημαίνουν χαρακτηριστικά.
Τα συμπεράσματα, όπως καταγράφονται στο πόρισμα, έχουν ως εξής:
Από την αξιολόγηση των στοιχείων, που κάναμε, και τα ερωτήματα, που θέσαμε, προκύπτουν τα παρακάτω συμπεράσματα:
1. Σε αντίθεση με τα διεθνή δεδομένα και ισχύοντα , όπως αποδείχθηκε και στην πράξη, κακώς έγινε η αλλαγή του σχεδιασμού του Φράγματος από «Χωμάτινο με ζωνώδη δομή και αργιλικό πυρήνα» σε «Λιθόριπτο με ανάντη πλάκα από σκυρόδεμα».
2. Καταλογίζεται αδιαφορία, ολιγορία , έλλειμμα επιστημονικής δεοντολογίας και, πιθανόν, δόλος, στην ενέργεια αφαίρεσης από το γεωλογικό χάρτη 1: 500 των δυο επικίνδυνων κατολισθαίνουσων περιοχών στα δύο αντερείσματα του Φράγματος οι οποίες είχαν εντοπιστεί και χαρτογραφηθεί στο γεωλογικό χάρτη 1:2.000 της Μελέτης (1997). Η μη αντιμετώπιση του κινδύνου, που εγκυμονούσε η ζώνη αυτή στο δεξιό αντέρεισμα και η μη λήψη, έγκαιρα, μέτρων αποτροπής του κινδύνου, οδήγησε άμεσα, με την έναρξη των εκσκαφών για τη θεμελίωση του Υπερχειλιστή, στην ενεργοποίηση έντονων κατολοσθήσεων και καταπτώσεων βράχων, η αντιμετώπιση των οποίων και η αποκατάσταση της ισορροπίας του πρανούς επιβάρυναν πρόσθετα με μερικές εκατοντάδες εκατομμυρίων δραχμών το Ελληνικό Δημόσιο.
3. Παρόλο που το Γραφείο Μελετών ΤΟΠΑΛΙΣ ΕΠΕ, προχώρησε σε σύνταξη τευχών δημοπράτησης για την κατασκευή χωμάτινου Φράγματος με αργιλικό πυρήνα στα πρότυπα της μελέτης του ΑΠΘ εκτιμώντας το κόστος της κατασκευής του στα 600 περίπου εκατομμύρια δραχμές, η Περιφέρεια Θεσσαλίας προχώρησε στη δημοπράτηση του σημερινού Φράγματος στη νέα θέση με το εξαιρετικά υψηλό κόστος των 3,3 δισεκατομμυρίων δραχμών, με επισφαλή επίβλεψη και παρακολούθηση, ζημιώνοντας το Ελληνικό Δημόσιο με πολλά δισεκατομμύρια δραχμές.
4. Τέλος δε θα πρέπει να μην αναφερθεί ότι το Φράγμα λειτουργεί μέχρι και σήμερα με τη Μ.Π.Ε. που συντάχθηκε και εγκρίθηκε για τη θέση και το σχεδιασμό που πρότεινε η ομάδα μελετητών του ΑΠΘ και όχι για το σημερινό Φράγμα, αφού δεν συντάχθηκε και δεν εγκρίθηκε ποτέ νέα ΜΠΕ με τις προδιαγραφές του νέου φράγματος. Από το 2007 η ισχύς της ΜΠΕ, που είχε συνταχθεί, υποβληθεί και εγκριθεί για το Φράγμα που είχε προτείνει το ΑΠΘ και όχι για αυτό που κατασκευάστηκε τελικά, έχει λήξει. Για το κατασκευασθέν τελικά Φράγμα Παναγιώτικο δε συντάχθηκε ποτέ ΜΠΕ. Λειτουργεί μέχρι και σήμερα χωρίς περιβαλλοντική αδειοδότηση και χωρίς υδραυλική μελέτη ακαριαίας θραύσης του Φράγματος. Οι υπεύθυνοι καλούνται να παρέμβουν.
5. Στο αριστερό ( νότιο) αντέρεισμα του Φράγματος εξακολουθεί να υπάρχει, χωρίς να αντιμετωπίζεται προς το παρόν, μια ολισθαίνουσα μάζα από κακής ποιότητας βραχόμαζα, η οποία εξακολουθεί να έρπει σε επιφάνεια ολίσθησης που διέρχεται από τον πόδα του Φράγματος και ωθεί το σώμα του προς τα κατάντη επισπεύδοντας την πιθανή θραύση του. Ήδη οι ρωγμές των πεζοδρομίων της στέψης και ή διατμητική τους θραύση και ολίσθηση μερικά εκατοστά συνηγορούν για τον κίνδυνο που επέρχεται και χρήζει την άμεση αντιμετώπισή του.
6. Οι πολύ σημαντικές ετήσιες διαρροές νερού που ανέρχονται σήμερα στο ύψος των 1,3×106 m3 έχουν ελαχιστοποιήσει έως εξαφανίσει την ωφέλιμη χωρητικότητα του Ταμιευτήρα και την ωφέλεια του Φράγματος, γεγονός μη αντιστρέψιμο με κανένα έργο παρέμβασης και βελτιστοποίησης.
7. Κακώς ανετέθη, κατά την άποψή μας, από το Υπουργείο Γεωργίας σε Μελετητικό Γραφείο η εκπόνηση νέας Μελέτης από αυτήν του ΑΠΘ, που στοίχισε πολλά περισσότερα χρήματα και ζημίωσε το Ελληνικό Κράτος.

Διαβάστε εδώ όλο το πόρισμα