Η Φιλολογική, Ιστορική, Αρχαιολογική, Λαογραφική Εταιρεία Θεσσαλίας (Φ.Ι.Α.Λ.Ε.Θ.) την Παρασκευή, 24 Νοεμβρίου 2023, το απόγευμα, πραγματοποίησε διαδικτυακή διάλεξη με ομιλητή τον Επίκουρο Καθηγητή της Ανώτατης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Αθηνών και Διευθυντή της Μητροπολιτικής Ακαδημίας Θεολογικών και Ιστορικών Μελετών Αγίων Μετεώρων, κ. Κωνσταντίνο Βαφειάδη.
Τη διάλεξη προλόγισε ο Πρόεδρος της Φ.Ι.Α.Λ.Ε.Θ. δρ Γεώργιος Κοντομήτρος, ο οποίος αναφέρθηκε εν ολίγοις στο έργο και τη δράση της Εταιρείας και στη συνέχεια η κ. Παρασκευή Παπαδημητρίου, ΕΔΙΠ στο Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού του ΑΠΘ και μέλος στο Δ.Σ. της Φ.Ι.Α.Λ.Ε.Θ., παρουσίασε τον Ομιλητή και συντόνισε τη συζήτηση.
Ο Κωνσταντίνος Βαφειάδης στην ομιλία του με τίτλο «ΟΨΕΙΣ ΜΙΑΣ ΣΥΝΘΕΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ: Η ΤΕΧΝΗ ΣΤΑ ΜΕΤΕΩΡΑ ΑΠΟ ΤΟΝ 13ο ΣΤΟΝ 16ο ΑΙΩΝΑ», αναφέρθηκε στην περιοχή των Μετεώρων, τη λεγομένη Θηβαΐδα των Σταγών, ως ένα από τα σπουδαιότερα κέντρα Ορθοδόξου πνευματικότητας και Πολιτισμού, αλλά και ως μία άκρως πλούσια κιβωτό της Βυζαντινής και όχι μόνο τέχνης. Τόνισε πως στα μοναστήρια και στους ναούς των Σταγών φυλάσσονται πολύτιμα και σπάνια κειμήλια, εντυπωσιακό είναι όμως και το πλήθος των εικόνων και τοιχογραφιών, οι παλαιότερες των οποίων χρονολογούνται στον 11ο αιώνα. Η μελέτη των υλικών αυτών τεκμηρίων και των «διαδρομών» τους αποδεικνύει την καθοριστικής σημασίας συμβολή των μετεωρικών μοναστηρίων στην Ιστορία, την Οικονομία, τον Πολιτισμό, και βεβαίως στην πνευματική ζωή της θεσσαλικής κοινωνίας από τα μεσοβυζαντινά χρόνια έως σήμερα. Διευκρίνισε δε ότι με τον όρο Μετέωρα δεν νοούνται μόνον οι βράχοι, όπου βρίσκονται συγκεντρωμένες οι περισσότερες μονές, αλλά επίσης και άλλοι στην ευρύτερη περιοχή, όπου επίσης πολλά βυζαντινά μοναστήρια έχουν καθιδρυθεί ήδη από τη βυζαντινή περίοδο. Εάν, δε, λάβουμε υπόψη ότι η επιρροή των Μετεώρων πριν από τον 18ο αιώνα ξεπερνούσε κατά πολύ τα όρια ΒΔ Θεσσαλίας, αντιλαμβανόμαστε ότι ο αριθμός των καλλιτεχνικών έργων, τα οποία συνδέονται με τα Μετέωρα είναι πολύ μεγαλύτερος από όσο νομίζουμε. Μείζονος σημασίας, τέλος, θεώρησε την αντιμετώπιση των εκκλησιαστικών έργων τέχνης και κειμηλίων ως το ίδιο το ιστορικό σώμα της Εκκλησίας, και εξ ανάγκης το ιστορικό σώμα του Ελληνισμού, και όχι ως απλά αντικείμενα, που στόχο είχαν/έχουν να προσελκύσουν την περιέργεια ή τον θαυμασμό των ορώντων. Υπό αυτή την οπτική, κάθε εκκλησιαστικό οικοδόμημα, κάθε εικόνα και κάθε ιερό σκεύος καθίσταται «τόπος» συναντήσεως όχι μόνον με τον Θεό, αλλά και με την ιστορική μας μορφή και ταυτότητα. Και εκεί ακριβώς τόνισε, κλείνοντας, πως αποσκοπεί κυρίως η μελέτη των μνημείων και των καλλιτεχνικών έργων στα Μετέωρα.
Όσοι παρακολούθησαν τη διάλεξη εντυπωσιάστηκαν από το πλήθος των επιστημονικών στοιχείων που παρουσιάστηκαν και των φιλοτεχνημένων εικόνων που προβλήθηκαν με τη βοήθεια ενός ιδιαίτερα επιμελημένου PowerPoint, ενώ οι ερωτήσεις που υποβλήθηκαν στον ομιλητή κατέδειξαν το ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα θέματα της Μετεωρίτικης τέχνης. Η Φ.Ι.Α.Λ.Ε.Θ. ευελπιστεί πως θα έχει τη δυνατότητα να οργανώσει και να προσφέρει στο Θεσσαλικό -και όχι μόνο- κοινό και άλλες παρόμοιες δράσεις προσδοκώντας στη θετική ανταπόκρισή του.